به گزارش خبرگزاري مهر به نقل از شهرداري تهران تا همين چند سال قبل مديران شهري چندان توجهي به ضرورت ارايه يكسري از خدمات عمومي مناسب با شان يك شهروند ايراني كه ساعت هاي طولاني از وقت خود را در خارج از منزل و پشت ترافيك سنگين سپري مي كنند نداشته اند در حاليكه بر اساس تحقيقات صورت گرفته و نظر پزشكان متخصص ، احداث سرويس هاي بهداشتي در سطح شهر از نياز هاي حياتي و ضروري در جهت حفظ سلامت شهروندان بويژه در كلان شهرها و شهرهاي بزرگ است زيرا در اغلب موارد به دليل حضور بيش از حد در خارج از منزل و نبود امكان دفع بموقع زايدات بدن موجب وارد آمدن فشار زيادي به مثانه و كليه اشخاص شده و سلامت آنها را تهديد مي كند.
همه ما به ياد داريم كه تا چند سال گذشته در سطح ابرشهر چندين ميليون نفري تهران مكاني بعنوان سرويس بهداشتي كه جوابگوي نياز شهروندان باشد نداشته ايم و اگر هم تعدادي با اين عنوان در سطح برخي از پارك ها ، فضاهاي سبز يا زير زمين داشتيم بيشتر پاتوق آسيب ديدگان اجتماعي و بويژه معتادان كارتن خواب و تزريقي براي رفع نئشگي و خماري مصرف كنندگان مواد مخدر بوده است و در مقاطعي هم بسياري از شهروندان در ضديت با آن برخواسته و خواستار برچيده شدن انها شده اند چون در مواردي جنايت ها و حتي قتل هم در داخل سرويس هاي بهداشتي نا ايمن شده بود از همه اينها كه بگذريم از چنان وضعيت اسفبار بهداشتي برخوردار بودند كه كمتر كسي رغبت استفاده از آنها را پيدا مي كرد البته اگر موارد ديگري مانند قرار گرفتن در نقاط پرت و نا ايمن را هم به آن اضافه كنيم ديگر هيچ شهروندي جرات استفاده از آنها را پيدا نمي كرد.
با توجه به ضرورت ها و وضعيت اسفباري كه اين سرويس ها در گذشته به لحاظ كمي و كيفي داشتند طي سالهاي اخير مديريت شهري جديد تهران با رويكرد ويژه شهروند سالاري تلاش كرد تا وارد بطن زندگي مردم شده و با انجام كارهاي مطالعاتي به استخراج نيازهاي تهراني ها در بخش عمومي پرداخت و در اين راستا تصميم به ساماندهي سرويس هاي بهداشتي سطح شهر و احداث سرويس هاي جديد در خور شان ساكنان يك شهر اسلامي و متمدن گرفته است و بنابر گفته قائم مقام معاونت خدمات شهري شهرداري تهران از زمان روي كار آمدن مديريت جديد تاكنون دو هزار و 406 چشمه سرويس بهداشتي بازسازي يا احداث شد.
در اين دوره بر اساس مصوبه شوراي اسلامي شهر تهران كميته ساماندهي سرويس هاي بهداشتي شهر تهران تشكيل و مقرر شد اين كميته 85 دستگاه سرويس بهداشتي با ظرفيت بيش از 500 چشمه در سال 82 و 77 دستگاه ديگر نيز با ظرفيت 440 چشمه در سال 83 احداث كند كه در اين راستا در سال گذشته بيش از يك هزار چشمه سرويس بهداشتي بهينه سازي شد و همچنين به منظور تامين سرويس هاي بهداشتي مورد نياز 356 چشمه جديد نيز طي سالجاري توسط سازمان زيبا سازي و سازمان پاركها احداث خواهد شد كه برخي از آنها با عنوان نسل نو مجهز به پيشرفته ترين امكانات و تجهيزات روز دنيا هستند و بر اساس آخرين توافقات و مصوبات به دليل تخصص ويژه سازمان زيبا سازي در امور سيما و منظر شهري مسئوليت نظارت بر اين كار بر عهده سازمان مذكور گذاشته شده است.
سازمان زيبا سازي نيز بر حسب وظيفه در حال تهيه طرح جامع احداث سرويس هاي بهداشتي شهر تهران به منظور مكان يابي و جانمايي دقيق سرويس ها و مشخص نمودن مكان هاي مورد نياز است كه احداث سرويس هاي جديد نيز بر اساس آن صورت خواهد گرفت و تا قبل از تهيه طرح جامع ، اولويت احداث سرويس ها با مكان هاي شلوغ و پرتردد سطح شهر است.
علي رغم اينكه برخي ايرادات فني در زمينه جانمايي يا مسايل فني به تعدادي از سرويس هاي بهداشتي احداث شده در گذشته يا در حال احداث با توجه به مقتضيات و محدوديت هاي شهرهاي بزرگ وارد است اما متاسفانه اين روزها برخي از منفي بافان و مخالفان دايمي توسعه و خدمات دهي به شهروندان ، با طرح موضوعاتي كه گاها حتي با غرض ورزي يا سياست زدگي همراه است در صدد چالش سازي براي اين عرصه از فعاليت مديريت شهري هستند در حاليكه اين اقدام كاملا در راستاي تامين منافع عموم شهروندان بوده و هيچ كسب درآمدي براي شهرداري محسوب نمي شود بلكه شهرداري از بودجه شهري كه همان عوارض اخذشده از همين شهروندان است درصدد رفع مايحتاج شهروندان است ، البته يكطرفه نبايد به قاضي رفت زيرا خود مديريت شهري در مواردي هم انتقاد ها را پذيرفته و نسبت به رفع نواقص اقدام كرده است.
مكان يابي نامناسب ، عدم توجه به منظر شهري ، احداث در نقاط پرتردد و عطف شهر مانند ميدان ونك، سه راه طالقاني ، احداث در مجاور مراكز فرهنگي مانند خانه عكس شهر و موزه هنرهاي تجسمي ، انتقال ازروي زمين به زير زمين و مترو، پنهان نبودن از انظار شهري، مشخص نبودن چهره افراد ، نظافت و نگهداري ، انتشار آلودگي هاي محيطي و بوي نامطبوع در نقاط پرتردد ، عدم نياز به سرويس هاي بهداشتي با چشمه هاي متعدد و شكل يكسان ، عدم انجام مطالعات و كار پژوهشي قبل از اجرا ، طراحي نامناسب و .. از جمله موضوعات و محورهايي بودند كه منتقدان سرويس هاي بهداشتي به طرح آن پرداختند.
اگر سرويس ها به زير زمين برود به طور قطع امنيت خانم ها مختل مي شود و بر اساس تجربه گذشته خانم ها نيز تمايل به استفاده از چنين مكان هايي را ندارند و همچنين امكان استفاده آن براي معلولان و جانبازان نيز محدود مي شود
مدير عامل سازمان زيبا سازي شهر تهران بعنوان مجري احداث اين سرويس ها قبل از پاسخ به هر يك از اين انتقادها گفت: در مورد احداث و مديريت بهره برداري از سرويس هاي بهداشتي عمومي بايد بخشي از پيامدهاي غير قابل گريز در زمينه مكان يابي ، طراحي ، احداث و بهره برداري از آنها را با توجه به آشفتگي ها ، نابساماني ها و مشكلات شهرسازي ناشي از در حال گذار بودن شهرهاي در حال توسعه را پذيرفت.
مهندس وحدتي اصل افزود: از جلوي چشم برداشتن و پنهان كردن يا زير زمين بردن سرويس هاي بهداشتي كاري جزء پاك كردن صورت مساله نيست بدون شك بهتر است كه با فراهم ساختن اعمال نظارت عام و مردمي از مسئله دار شدن سرويس هاي بهداشتي پيشگيري كرد تا اينكه به مسايلي مانند ايجاد آلودگي رطوبتي و بو كه به راحتي قابل حل است بر اساس تجارب ديرينه مشكلات ايجاد"فضاهاي غير قابل دفاع" را از طريق انتقال سرويس ها به زير زمين و مختل ساختن سطح نظارت اضافه كنيم در سرويس هاي بهداشتي در دست احداث توسط اين سازمان سعي شده تا بيشترين امنيت براي خانم ها تامين شود.
وي گفت: اگر سرويس ها به زير زمين برود به طور قطع امنيت خانم ها مختل مي شود و بر اساس تجربه گذشته خانم ها نيز تمايل به استفاده از چنين مكان هايي را ندارند و همچنين امكان استفاده آن براي معلولان و جانبازان نيز محدود مي شود.
به گفته مدير عامل سازمان زيبا سازي برخلاف نظر برخي از منتقدان، طرح احداث سرويس هاي بهداشتي در اين سازمان پشتوانه مطالعاتي دو ساله داشته است ضمن شناسايي دقيق وضعيت موجود ، معضلات و مشكلات ، راهكارهاي اجرايي رفع آنها در حد مقدورات پيش بيني شده است و به همين دليل شوراي شهر نيز طي مصوبه اي احداث آنرا منوط به تاييد طرح هاي مربوطه از سوي سازمان زيباسازي اعلام كرد.
وي اهم سياست هاي مد نظر در طراحي سرويس هاي را رعايت مسايل بهداشتي ، ايمني ، امنيت ، كاربري آسان براي گروههاي مختلف شهروندان و از همه مهمتر ايجاد حس احترام به شهروندان و طراحي سرويس در حد شان و منزلت شهروندان برشمرد و تصريح كرد: اگر نتوان متناسب با شان مردم ، خدمات شهري مورد نياز را در فضاهاي عمومي جانمايي كرد شاهد شرم حضور و جانمايي نامتناسب برخي افراد در فضاهاي عمومي شهر خواهيم بو.د در حاليكه حقوق شهروندي ارزش آن بسيار بيشتر است.
وحدتي اصل در خصوص ويژگي هاي سرويس هاي بهداشتي جديد الاحداث يا همان نسل نو گفت: سرويس هايي كه در نقاط پرتردد يا حساس ساخته شده مجهز به سيستم هاي پيشرفته از قبيل تهويه مخصوص ، فيلتر جلوگيري از انتشار بو ، آب گرم ، منبع توليد انرژي خورشيدي ، سيفون هاي اتوماتيك ، شيلنگ هاي ارتجاعي ، سكوهاي ويژه كودكان ، شيرهاي الكترونيكي و تجهيزات مخصوص جانبازان و معلولان است .
از مسايل مورد انتقاد توسط برخي از كارشناسان امور شهرسازي و فرهنگي احداث سرويس ها در اماكن عطف شهر يا جنب مراكز فرهنگي و هنري از قبيل ميدان ونك، موزه هنرهاي تجسمي و خانه عكس تهران است كه در مقاطعي جار و جنجال هاي زيادي را برخي از رسانه ها به بار آوردند.
به گفته وي فاصله موزه معاصر با سرويس بهداشتي احداث شده در نبش خيابان هاي كارگر و كشاورز بسيار زياد است طرح چنين مسايلي بيشتر به بهانه گيري شبيه است و در خصوص خانه عكس نيز سرويس مذكور در داخل يك پارك يا بخشي از پياده رو شهري ساخته شده و فقط يكي از پنجره هاي پشتي اين مكان رو به سرويس مذكور باز مي شود البته نماي آنجا را به گونه اي ساخته ايم كه مطابق با آجرها و نماي ساختمان خانه عكس باشد و بيشتر به يك اطاقك شبيه است تا سرويس بهداشتي ، اين در حالي است كه تا قبل از احداث سرويس بهداشتي تعدادي اراذل و اوباش منطقه در اين مكان اقدام به انجام فعاليت هاي نامشروع مي كردند.
وي در خاتمه اظهار داشت: مديريت شهري بايد همه شهروندان را به يك چشم ببيند و هدف اش هم رفع نياز عموم مردم است لذا در اين مسير برخي غرض ورزي ها يا نقدهاي غير كارشناسانه را به جان مي خرد تا اينكه رفاه لازم براي عموم شهروندان فراهم شود.