خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: نادر مرتضی‌پور از جمله رهبران ارکستر سمفونیک تهران است که طی دوسال گذشته بیشترین فراز و فرود را در ارکستر سمفونیک تهران شاهد بوده است.
آخرین تغییر و تحول ارکستر سمفونیک تهران پس از رکود چندماه به دلایل مختلف چون مشکلات مالی، زیرمجموعه قرار گرفتن ارکستر موسیقی ایرانی بود. ارکستری که اعضای آن با بازنگری و گذشت مراحل مختلف چون آزمون کتبی و عملی انتخاب شدند. حال اینکه قرارست نخستین اجرای این ارکستر طبق وعده حمید شاه‌آبادی امشب در آخرین روز از بیست و پنجمین جشنواره موسیقی فجر رونمایی شود.
نادر مرتضی‌پور رهبر ارکستر سمفونیک تهران در گفتگو با مهر، درباره ماهیت تشکیل ماهیت ارکستر ایرانیان، وظایف این موسسه و مسایل دیگر این ارکستر سخن گفت.
* با توجه به تغییراتی که در شاکله ارکستر سمفونیک تهران ایجاد شده است، به عنوان رهبر این ارکستر از موافقان و یا مخالفان این موسسه هستید؟
نادر مرتضی پور رهبر ارکستر سمفونیک تهران: در ابتدا باید متذکر شوم که موسسه ارکستر ایران در راستای حمایت از ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک و همچنین گروه هم‌آوازان (کر) تاسیس شده است و من از جمله هنرمندان موافق با شکل‌گیری و فعالیت موسسه ارکستر ایران هستم زیرا اعتقاد من بر این است که هنرمندان موسیقی سالها بود که در انتظار صنف و یا موسسه بودند که از آنها به لحاظ مادی و معنوی حمایت کند؛ صنفی که هنرمندان برجسته و آماتور موسیقی را در کنار یکدیگر زیر چتر حمایتی خود قرار دهد. پیشنهاد تشکیل صنف و یا موسسه را از زمانی که وارد ارکستر سمفونیک شدم به مسئولان و مدیران ارائه دادم زیرا وجود این نهاد را برای عرصه موسیقی ایران امری لازم و ضروری می‌دانستم.
* بر این اساس توقع و انتظار شما به عنوان هنرمند از این موسسه چیست؟
- این موسسه در وهله اول باید هنرمندان موسیقی را از دغدغه‌های مالی و بیمه و امنیت شغلی فارغ کند. البته موسسه ارکستر ایران قرارست ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک را تحت پوشش خود قرار دهد، باید حمایت معنوی هم از هنرمندان داشته باشد و جایگاه هنری آنها را حفظ کند. در همین راستا هم قرار است برای حمایت و جذب هنرمندان جوان و با استعداد آزمون برگزار کند که این اتفاق هم در مرحله اول رخ داده است.
* ارکستر سمفونیک تهران در حوزه جذب نیرو از آغاز مشکلی نداشت و تنها مسئله این ارکستر مشکلات مالی بود، از همین رو با جذب نوازنده برای این ارکستر توسط موسسه ارکستر ایرانیان موافق بودید؟
- جذب هنرمندان از سراسر کشور برای فعالیت در ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی برای عرصه موسیقی ما بسیار اتفاق نویدبخشی است زیرا از طرفی هنرمندانی که بسیار با استعداد هستند ولی تا به امروز فرصتی برای نشان دادن استعداد خود نداشتند، می‌توانند هنر خود را در این ارکستر به نمایش بگذارند و در کنار اساتید موسیقی پرورش و رشد یابند. از طرفی هم ارکستر تنها برای افراد شناخته‌شده و انتخاب شده نخواهد بود و هنرمندان می‌توانند در شرایطی عادلانه‌تر با برگزاری یک آزمون در ارکسترها حضور یابند.
جای خوشحالی دارد که یکی از اهداف مهم موسسه ارکستر ایران جذب هنرمندان موسیقی در سراسر کشور است و با برگزاری آزمون بهترین‌ها را جذب ارکستر می‌کند. این موسسه می‌تواند استعدادیابی گسترده‌ای داشته باشد و بررسی کند که چه هنرمندانی هستند که در زمینه موسیقی کلاسیک و ملی می‌توانند نوازنده ارکستر ملی و یا سمفونیک شوند و می‌توانند زندگی هنری خود را با جذب در ارکسترها به صورت هدفمندتری پیش ببرند.
البته ناگفته نماند که جذب هنرمندان با استعداد در سراسر کشور جز شرح وظایف دبیرخانه جشنواره موسیقی فجر محسوب می‌شود. در واقع استفاده از هنرمندان شهرستانی و بها دادن به آنها از اهدافی بود که از همان ابتدا برای جشنواره موسیقی فجر در نظر گرفته شد. این دبیرخانه باید در طول سال کارشناسانی مجرب به نقاط مختلف کشور اعزام کند تا جشنواره موسیقی با حضور اساتید و چهره‌های شناخته شده موسیقی کشور و همچنین استعدادهای کشف شده برگزار شود ولی متاسفانه دبیرخانه جشنواره موسیقی این پویایی را ندارد و هیچ گونه فعالیتی تا به امروز در این زمینه انجام نداده است. به همین خاطر جشنواره موسیقی ما به جشنواره استان تهران و ارکسترهای خارجی تبدیل شده که البته ارکسترهای خارجی هم نمونه‌های خاص و منحصر به فردی نیستند که حرف زیادی برای گفتن داشته باشند.
* به نظر شما موسسه ارکستر در زمینه حفظ و گسترش این ارکستر، چه برنامه‌هایی را باید در دستور کار خود قرار دهد؟
- ارکستر سمفونیک تنها ارکستر کلاسیک ایران است، پس جایگاه بسیار والایی در زمینه فرهنگ و هنر ایران دارد. با در نظر گرفتن این جایگاه باید بهترین‌ها جذب ارکستر سمفونیک شوند. یکی از پیشنهادهای من برای ارکستر سمفونیک، جذب و تربیت رهبر ارکستر است. ما در عرصه موسیقی به رهبر ارکستر مستعد و جوان هم نیازمند هستیم که کمبود آن احساس می‌شود. می‌توان از طریق برگزاری آزمون، افراد با استعداد را جذب این شاخه هنری کرد. باید با برگزاری کلاس‌های متعدد آموزشی و حضور اساتید برجسته، هنرمندانی را در این زمینه تربیت کنیم و در صورت لزوم برای آنها شرایطی فراهم شود تا بتوانند برای بیشتر کردن تجربه خود به کشورهای خارجی بروند. اینها اقداماتی است که با راه‌اندازی موسسه ارکستر ایران می‌توان به انجام شدنشان امیدوار بود.
* جذب نوازنده‌های جوان یک طرف ماجرا است، اما نکته قابل توجه تجربه نوازنده‌هایی است که سال‌های سال در این ارکستر فعالیت کردند. سهم این نوازنده ها از این شکل جدید ارکستر چیست؟
- نکته درستی است. موسسه ارکستر ایران در کنار توجه به جذب هنرمندان جوان و با استعداد باید به هنرمندان سابق ارکستر ملی و سمفونیک هم توجه ویژه داشته باشد زیرا آنها مدت‌هاست که در ارکستر با وجود تمام مشکلات فعالیت کرده اند. موسسه ارکستر ایران می تواند برای حفظ هنرمندان حرفه ای خود، در کنار ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی ایران یک ارکستر دوم به نام ارکستر پیشتاز در نظر بگیرد و هنرمندان جوان ولی با استعداد را در این ارکستر جای دهد.
* اما طبق گفته مسئولان موسسه ارکستر ایرانیان، از همه اعضای ارکستر آزمون گرفته شده است؟
- دقیقا همینطور است. موسسه ارکستر ایران از تمام اعضای ارکستر آزمون گرفته است و شخصا با این بخش تصمیمات مشکلی نداشتم ولی برای آزمون گرفتن از هنرمندان باید شان و منزلت آنها نیز در نظر گرفته شود. برای داوری هنرمندانی که سالها به طور حرفه ای در ارکستر فعالیت داشتند، نوعی بی احترامی محسوب می شود که شخصی آنها را داوری کند که به لحاظ تجربه و موقعیت هنری پایین‌تر از هنرمندان است.
* با این اوصاف تا چه اندازه به موفقیت این موسسه امیدوار هستید؟
- من به موسسه ارکستر ایران خیلی امیدوار هستم زیرا با صحبت‌هایی که با مدیر عامل این موسسه داشتم اهداف خوبی را در نظر گرفته شده و حتی قرار است برای این موسسه بودجه مستقل و مشخصی تخصیص داده شود که هنرمندان دغدغه مالی نداشته باشند. این موسسه قرار است به صورت مستمر در طول سال پر رنگ و فعال باشد، با فعالیت های بیشتر و موفق عمل کردن این موسسه و همچنین استقبال هنرمندان از این نهاد، حتی با تغییر یافتن مدیران فعالیت فرهنگی هنری موسسه متوقف نخواهد شد، زیرا این بار هنرمندان هستند که برای برپا بودن و حفظ صنف و موسسه خود تلاش می کنند.
*حرف آخر ...
باید توجه داشته باشیم که مستمر بودن فعالیت این موسسه در طول سال، شرط موفق عمل کردن آن است. موسسه باید در طول سال و در زمانی مشخص برای پذیرش هنرمند در ارکستر سمفونیک و ملی آزمون برگزار کند و به صورت مستمر کلاس‌های آموزشی برپا شود.