به گزارش خبرگزاری مهر، امام حسن عسکری (ع) در دروان سخت و حساسی زندگی می کردند. مسئولیت مهم ایشان (ع) در درجه اول حفظ مكتب اسلام و دفاع از حریم آن، دعوت به این آیین حیات بخش و گسترش اصول و ارزش های آن بود.
اهل بیت (ع) همگی برای نشر و ترویج علوم و معارف شریعت، شناساندن آن به دیگران، به ویژه طالبان دانش و معرفت و دفاع از حریم عقیده و تفكر اسلامی كوشش های فكری و عمل فراوانی كرده اند. آن بزرگواران، اساتید نخبگان و دانشمندان و منبع و مركز عمل و شناخت در میان امت بودند.
امام حسن عسكری(ع) نیز همانند پدران بزرگوارش، نقش عملی مهمی در دوران خود داشت، ضمن اینكه نشر مكتب اهل بیت (ع) را با محوریت "كتاب" و "سنت" و بر اساس حفظ اصالت مكتب و كشف مضامین و محتوای آن دنبال می فرمود.
دوران زندگی امام حسن عسكری (ع) یعنی قرن سوم هجری، دوران پرحادثه ای بود. مكتب های فكری گوناگون، مواضع خود را در قبال مسایل "فلسفی"، "كلامی"، "اصولی"، "فقهی"، "تفسیری" و "حدیثی" كاملاً تقویت كرده بودند و توان مقابله و برخورد فراوانی داشتند.
در این دوران مکاتب زیادی وجود داشت. در این میان اهل بیت (ع) دارای مكتب ممتازی در فقه و حدیث و تفسیر و اندیشه سیاسی و علم و كلام و فلسفه و شناخت اسلامی بودند. امام حسن عسكری (ع) در این دوران فعالیت علمی خود را در چند حوزه از جمله تربیت شاگردان مختلف، پاسخ دادن به شبهات از طریق نامه و گفتگو قرار داد.
شاگردان امام عسكری (ع)
بسیاری از اصحاب، شاگردان و رواتی كه در محضر امام عسكری (ع) بودند، از زمان پدر و جد بزرگوارش سابقه ارادت به اهل بیت(ع) داشتند و بعضی ها هم در زمان امام(ع) به ایشان ملحق شدند. این شاگردان و راویان و اصحاب، علوم و معارف و حقایق را از امام (ع) می گرفتند و با نقل از آن حضرت، به دیگران می رساندند.
"احمد بن ابراهیم بن اسماعیل" لغت شناس که معروف به ابوعبدالله بود. وی سرآمد اهل لغت، پیشتاز آنها و استاد "ابو عباس" بود. ( ابوعباس همان احمد بن یحیی ثعلب نحوی مشهور است که متوفای سال 291 هجری است). ابوعبدالله از خواص اصحاب امام عسكری(ع) و امام هادی(ع) به شمار می رفت. احمد بن ابراهیم با امام عسكری (ع) اخبار و مسایلی دارد و چند جلد كتاب به رشته تحریر درآورده است. شاگردان امام (ع) در بالا بردن علوم و معارف در رشته های مختلف ایفای نقش کردند. احمد بن ابراهیم این دانشمند بزرگ یكی از دست پروردگان امام عسكری (ع) است.
همچنین "احمد بن اسحاق بن عبدالله بن سعد بن احوص اشعری" كه مردی گرانقدر بود و از خواص امام عسكری(ع) به شمار می رفت و امام زمان (عج) را هم درك كرد. او همچنین شیخ و استاد قمی ها و رابط میان آنها و امام (ع) بود. احمد بن اسحاق نیز تالیفاتی دارد.
"حسین بن شكیب مروزی" و "صالح بن ابی حماد" که تالیفاتی دارند نیز از شاگردان امام حسن عسکری (ع) هستند. همچنین "سعد بن عبدالله قمی" كه فردی جلیل القدر و دارای تالیف های زیادی از جمله "كتاب الرحمه" است نیز از شاگردان امام (ع) بودند.
آنچه از نظر گذشت تنها بخشی از نمونه هایی از عالمان و دانشمندانی می باشند كه از امام عسكری (ع) روایت نقل كرده، خدمت امام(ع) شاگردی نموده و مطالب را از او گرفته اند و نیز در مكتب ایشان و پدران بزرگوارش تربیت شده اند. اینان هستند كه در تكامل و پیشرفت دانش در زمینه های فقه و تفسیر و روایت و عقیده و ادب و جغرافی و علوم و معارف دیگر سهیم می باشند. این بیانگر دامنه وسیع و گسترده علم اهل بیت(ع) است كه در تمام زمینه های علمی و فنی متخصصین لایق و شایسته ای پرورش داده اند همان گونه كه مقام شامخ علمی و مرتبه و منزلت روحانی آن حضرت را بازگو می نماید.