حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر بهرام دلیر، مدرس خارج فقه و اصول و فلسفه و عرفان و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد ویژگی و خصوصیات اخلاقی مرحوم آیت الله خوشوقت گفت: مهمترین ویژگی اشان سکوت و قلیل الکلامی و کثیر الذکری بود. در جلسات علمی گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه یا حرف نمی زد یا وقتی هم حرف می زد مواضعی که می بایست بگیرد می گرفت.
وی افزود: استادانی که به جلسه گروه دعوت می شدند همیشه این را مطرح می کردند که آیت الله خوشوقت قلیل الکلام هستند. ویژگی دیگر ایشان این بود که بیشتر به دنبال بحث گزاره های اخلاقی بود. معمولاً گفتمان ایشان را گزاره های اخلاقی تشکیل می داد. اگر با کسی همراه و همنشین هم صحبت می شد بیشتر ذکر پروردگار و عبودیت و گزاره های اخلاقی را از ایشان می دید یا می شنید.
حجت الاسلام دلیر در ادامه سخنانش تصریح کرد: به بحث های ژورنالیستی اینکه فلان حزب چه کرد و فلانی چه گفت توجه نمی کرد. یکی دیگر از ویژگی شخصیتی ایشان اعتماد اجتماعی ایشان بود. معمولاً نسل جوان و کسانی که دنبال معنویت بودند به ایشان روی می آوردند، ولی ایشان از استقبال مردم سوء استفاده نمی کرد. اخیراً هم در حوزه علمیه جلسات و کلاسهای اخلاقی را ، راه اندازی کرده بود. در آن کلاسها نیز از ایشان استقبال زیادی به عمل آمد. در بحث ها دغدغه عبودیت و گفتمان عبودیت و ادبیات عبودیت و زبان بنده گونه داشت. در این مدتی که ایشان را می شناختم ادعایی از ایشان ندیدم و نشنیدم. زیرا انسان هرچی پرتر می شود کم ادعا تر می شود زیرا دارا لازم نیست داشته هایش را به رخ بکشد اگر بگوید فلان چیز را دارد تحصیل حاصل است و در بحث های فلسفی می گویند تحصیل حاصل محال است.
دلیر تصریح کرد: حسن ظن هایی که افراد به ایشان داشتند از این حسن ظن ها هم سوء استفاده نمی کرد. نکته آخر آن مرگ زیبایی که ایشان داشتند . زیرا از خانواده و جامعه دل کندند و به زیارات خانه خدا رفتند و در این سفر الهی مناسک حجش را هم به جا آوردند تمام طواف ها و سعی صفا و مروه را انجام دادند بعد از اینها به حالت بستری افتادند و در این بستری شدن جان به جان تسلیم کردند.
وی افزود: یعنی قلبش به دنبال مسائل سیاسی نبود به جز ایمان و توحید چیزی در قلبش نبود ایشان اصلاً فرصت شرکت در مجالس دنیوی و سیاسی را پیدا نکرد، زیرا از مکه دیگر برنگشت و پیکرش را از مکه برگرداندند. یعنی آدم هی خدا خدا بگوید بعد به خانه خدا برود و در خانه خدا به عنوان میهمان جان به میزبان خود خدای خویش داد. چنین مرگ زیبایی برای کمتر کسی اتفاق می افتد. یعنی عاقبت به خیر شد و مرگی زیبا داشت. بعد از زیارت خانه خدا گناهی برای آدم نمی ماند در واقع از همه گناه ها رسته و پاک پاک شده است و پاک پاک از دنیا رفت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در مورد روش علمی ایشان هم تصریح کرد: گفتمان و اندیشه علمی و ادبیات و زبان اندیشگی ایشان اخلاق و توصیه های اخلاقی بود. در بحث های فقه و فقاهت و اصول و فلسفه بنده اطلاعی از فعالیت های ایشان در این حوزه ها ندارم. اما آنچه که اطلاع دارم در گزاره های اخلاقی و عرفانی و معنوی است که ایشان استادی برجسته بودند و در عرفان هم تأکید ایشان به عرفان اهل بیتی (ع) بود.
دلیر درمورد اینکه آنچه که باید از زندگی و رفتار این عالم اخلاق بیاموزیم چیست هم اظهار داشت: بندگی خدا و عبودیت و نیایشگری و متخلق بودن را از روش و سیر و سلوک و سبک زندگی ایشان می شود آموخت. مهمترین نکته آموزشی از زندگی ایشان زندگی اخلاقی، عبودیت و از شریعت خارج نشدن است.
وی در مورد جلسات درس های اخلاق ایشان هم عنوان کرد: محور درسهای اخلاقی ایشان گزاره های اهل بیتی بود برای مثال عده ای اخلاق را با رویکرد ارسطویی یا خواجه نصیری یا امثال و ذالک دنبال می کنند، ولی رویکرد ایشان در گزاره ها و رویکرد اخلاقی قال الصادق و قال الباقر بود. نبوی محور و علوی محوربود و ولایت علی بن ابیطالب یگانه محور مباحث اخلاقی ایشان بود.
وی در مورد در مورد اثرات فقدان چنین شخصیت هایی بر جامعه هم تصریح کردند : پر کردن جای ایشان خیلی سخت است. جایگاه ایشان واقعاً منحصر به فرد بود. همانطور که رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیتشان فرمودند از در گذشت ایشان ثلمه ای وارد شد واقعا همینطور بود. امیدوارم در بین شاگردانش شخصیتی به مانند خودش ظهور یابد فقدان ایشان برای شاگردانش و برای گزاره های اخلاقی بسیار صدمه زننده و آسیب رسان است. یعنی اخلاقی که در جامعه ما ترک خورده باعث می شود ترک هایش بیشتر شود زیرا ترمیم کنندگانی مانند ایشان را ما در اخلاق ترک خورده مان نیاز داریم.
وی در آخر هم اظهارداشت: سکوت و نگاه معنوی که ایشان داشت برای من همیشه جالب بود همیشه در حال خودشان بودند حتی در جلساتی که بین جمع بودند همیشه خلوت خودش را داشت.