به گزارش خبرنگار مهر، از آن زمان که صدای کوبیدن ابزار قالیبافی را بر دار قالی میشد از دهها متر آنطرف تر از خانه های روستاییان شنید خیلی وقت است که گذشته، امروز کارتهای یارانه جای دارق (وسیله ای دارای دندانه‌های فلزی با فاصله منظم و دسته چوبی یا فلزی، وزنی در حدود نیم کیلو داشته و برای کوبیدن و قرار دادن پود در بین تارها بعد از هر رج بافت استفاده می شود) قالیبافی را گرفته و دیگر کسی حوصله کار کردن با دار قالی را ندارد.
فارس از جمله استانهایی است که بیشترین تعداد عشایر و روستاییان کشور را به خود اختصاص داده که این داشته بزرگ باعث شده بود که فارس طی سالیان گذشته به عنوان تولید کننده برتر فرش دستباف معرفی شود.
داشتن چنین پتانسیل نه تنها برای استان فارس بلکه برای خود روستاییان و عشایر نیز فرصت بزرگی بود زیرا کسب درآمد از این طریق باعث توسعه همه جانبه این بخش از مردم اجتماع می شد.
از طرفی دیگر صادرات فرش دستباف استان فارس بود که طی چندین سال گذشته همواره در رتبه های برتر کشور قرار داشت و از این طریق علاوه بر توسعه داخلی استان شرایط مناسبی را برای افزایش صادرات مهیا کرده بود.
اما این روند طی دو سال گذشته به کلی متفاوت شده و دیگر ازآن وضعیت مناسب خبری نیست زیرا امروز چالش های مختلفی در سر راه بافندگان و صادر کنندگان فرش استان فارس قرار گرفته است.
قاچاق پشم استان فارس که از مرغوب ترین پشم های دنیا است به کشور های همسایه و الگو برداری این کشورها از فرش فارس باعث شد که صادر کنندگان فرش برخی از بازارهای هدف خود را از دست بدهند و حتی کشوری مثل چین و هند نیز نوع دیگری از فرش را با رنگ و پشم به کار رفته در فرش های دستباف استان فارس ارایه کرده که از لحاظ قیمتی چندین برابر کمتر از فرش استان فارس است.
اما این حکایت در بخش صادرات است در حالیکه مشکل بزرگ در تولید فرش دستباف در داخل استان فارس روی داده و امروز دیگر تمایل چندانی برای بافت فرش وجود ندارد.
دارهای قالی همچنان در خانه های روستاییان و عشایر موجود است اما از بافندگان خبری نیست و به جای اینکه بافت فرش به عنوان یک فرصت برای کسب درآمد به حساب آید اکثر روستاییان ترجیح داده اند که یارانه های نقدی را دریافت کنند.
امروز دریافت یارانه به عنوان یک محل درآمد برای اکثر افراد روستایی تبدیل شده زیرا جامعه روستایی و عشایری که هر خانواده از تعداد افراد زیادی تشکیل شده با دریافت سهم یارانه هر فرد خانواده، دیگر احتیاجی به گذراندن وقت در پای دارهای قالی ندارند.
این بحث به عنوان یک فرهنگ تاثیر گذاشته و در حالیکه صنایع دستی استان فارس و به خصوص فرش دستباف استان فارس دارای جایگاه بالایی در کشور بود امروز اگر مسئولین به این وضعیت توجه نداشته باشند فارس باید با این هنر بزرگ خداحافظی کند.
یارانه ترمز تولید فرش دستباف فارس را کشید
اما رئیس تولید کنندگان و صادر کنندگان دستباف استان فارس در این خصوص به خبرنگار مهر، گفت: نسل جدید علاقه ای به بافت فرش ندارد و این مشکل از زمانی خود را نمایان کرد که بحث پرداخت نقدینگی یارانه ها آغاز شد.
حمید رضا ذوالنوار ادامه داد: تا قبل از پرداخت یارانه های نقدی مشکل داشتیم اما اجرایی شدن پرداخت یارانه ها وضعیت فرش دستباف را با خطر شدید مواجه کرد در حالیکه امروز پرداخت این یارانه ها به ترمزی برای بافت فرش تبدیل شده است.
وی با اشاره به اینکه امروز تنها 10 هزار نفر در استان فارس به بافت فرش مشغول هستند یادآور شد: تا دو سال پیش 30 هزار بافنده در استان فارس به بافت فرش مشغول بودند که فعالیت این تعداد باعث شده بود که صادرات فرش استان فارس نیز با رونق فراوان مواجه شود.
رئیس تولید کنندگان و صادر کنندگان فرش دستباف استان فارس، گفت: امروز تنها 10 تا 15 هزار نفر در کل استان فارس به بافت فرش مشغول هستند و جای تاسف و نگرانی است که این هنر اصیل ایرانی و فارسی در حال نابودی است.
ذوالنواری با بیان اینکه قاچاق پشم و رنگ استان فارس نیز بر این وضعیت افزوده است، گفت: پشم خام استان به کشور های هند، پاکستان و افغانستان قاچاق می شود و این کشورها فرش هایی را به عنوان فرش ایرانی به بازار های جهانی عرضه می کنند.
وی افزود: از طرفی دیگر تولید کنندگان فارس در فصل بهار باید مبلغ زیادی را به طور نقدی برای خرید پشم هزینه کنند در حالیکه بانکها نیز از پرداخت تسهیلات خودداری می کنند.
رئیس تولید کنندگان و صادر کنندگان فرش دستباف فارس تاکید کرد: از طرفی دیگر قانون صادرات فرش دستباف نیز مانعی دیگر برای صادرات است زیرا گردش مالی فرش دو ساله است و در این میان قوانین صادراتی و بانکی مانعی بزرگ برای توسعه صادرات فرش استان است.
قوانین صادرات فرش اصلاح شود
اما مدیر عامل صندوق توسعه صادراتی غیر نفتی استان فارس در خصوص وضعیت صادرات فرش به خبرنگار مهر، گفت: صادرات فرش استان فارس طی 10 ماه گذشته 20 در صد کاهش داشته است.
محمد علی دیده روشن تصریح کرد: زمانیکه صادرات فرش استان فارس 11 میلیون دلار کاهش داشته سازمان امور مالیاتی هم می خواهد از صادر کننده فرش مالیات بگیرد که این قوانین باید اصلاح شود.
وی ادامه داد: بحث بازگشت ارز حاصل از صادرات را مطرح می کنند در حالیکه مگر دولت برای فرش چه هزینه ای کرده است.
مدیر عامل صندوق توسعه صادراتی غیر نفتی استان فارس تاکید کرد: تمامی مواد مصرف شده در فرش، داخلی و محصول آن 100درصد صادراتی است و به همین دلیل دولت باید حمایت بیشتری از صادر کنندگان فرش داشته باشد.
................
گزارش : هادی فتحی