مهمترین ویژگیهای چاپگرهای زیستی/ وقتی سلولها جوهر می شوند

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر حسین فخر زاده- دانشیار بیماریهایی قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی تهران در سمپوزیوم چاپ زیستی، گفت: چاپ زیستی نوعی از چاپگرهایی است که برای ساخت بافت‌ها و اعضای مورد نیاز بدن مورد استفاده قرار می‎‌گیرد.

وی با بیان اینکه این فناوری نو پا از سال 2004 میلادی به تدریج شکل گرفت، اظهار داشت: دانشمندان و مهندسان قصد دارند به کمک چاپگرها، بافت‌های بدن را به شیوه الگوسازی سریع یا Rapid Prptotyping  با قرار دادن لایه به لایه اجزای بافت بر روی هم تولید کنند.

فخرزاده کاربرد اصلی این فناوری را در تامین اعضای مورد نیاز بیماران محتاج به پیوند عضو دانست و ادامه داد: یکی از مزایای بالقوه این فناوری آن است که بر خلاف شیوه‌های رایج مهندسی بافت، زمان مورد نیاز برای ایجاد بافت مورد نظر کوتاه و در حد چند ساعت تا چند روز خواهد بود.

دانشیار بیماریهایی قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اجزای دستگاه چاپ زیستی، خاطر نشان کرد: اجزای اصلی این فناوری شامل چاپگر زیستی (Bioprinter)، کاغذ زیستی (Bio paper) و مرکب زیستی (Bio enink) می‌شود.

وی مرکب زیستی را مجموعه‌ای از سلول‌های مورد نظر توصیف کرد که به صورت سوسپانسیون و دارای چگالی بالا هستند و یادآور شد: کاغذ زیستی نیز بستر قرار گرفتن سلول‌ها است. این کاغذها خصوصیاتی شبیه ماتریکس خارج سلولی دارند و قابلیت فرآیند پذیری، زیست سازگاری و زیست تخریب پذیری از مشخصات اصلی این بخش از چاپگرهای زیستی است.

فخرزاده با اشاره به ویژگی‌های چاپگرهای زیستی، ادامه داد: در بیشتر موارد چاپگر زیستی عبارتند از چاپگرهای جوهر افشان که به منظور چاپ سلول‌ها اصلاحاتی در آنها صورت گرفته است.

وی پیش فرآوری، فرآوری و پس فرآوری را از جمله فرآیندهای چاپ زیستی ذکر کرد و ادامه داد: در مرحله پیش فرآوری طرح گسترده (Blueprint) اولیه بافت مورد نظر با شبیه سازی رایانه‌ای (CAD) طراحی می‌شود.

فخرزاده مرحله فرآوری را مرحله چاپ دیجیتالی دانست و اضافه کرد: در این مرحله چاپ دیجیتالی بافت به صورت لایه به لایه با استفاده از طرح گسترده اولیه آن صورت می‌گیرد. بافت‌هایی که در این مرحله تولید می‌شوند هنور قابلیت عملکرد ندارند.

دانشیار بیماریهایی قلب و عروق دانشگاه علوم پزشکی تهران به بیان مرحله پس فرآوری اشاره کرد و یادآور شد: در این مرحله ساختارهای ایجاد شده در بیو راکتور با شرایط زیستی بدن وفق داده می‌شود.

وی در عین حال با بیان اینکه موفقیت هر کدام از این مراحل با چالش‌های فراوانی همراه است، اضافه کرد: فناوری مهندسی چاپ زیستی در مراحل کودکی قرار دارد ولی با توجه به دور نمای شگرف این رشته و تعداد روز افزون پژوهشگران در سراسر جهان امید می‌رود در آینده نزدیک گام‌های موثری در مسیر تهیه و تامین بافت‌ها و اعضای ضروری بدن به کمک دستاوردهای فناوری چاپ زیستی برداشته شود.