یکی از شایستگان تقدیر پنجمین دوره جایزه ادبی پروین اعتصامی گفت‌: جوایز ادبی ما وقتی جریان‌ساز خواهند بود که به دور از تنگ‌نظری‌های سوداگرانه، شخصی و ایدئولوژیک باشند.

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم اختتامیه پنجمین دوره جایزه پروین اعتصامی عصر امروز دوشنبه 21 اسفند با حضور سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی اسماعیلی سرپرست معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، محمد اللهیاری رئیس اداره کتاب، علی شجاعی صائین مدیرعامل خانه کتاب، مجید حمیدزاده دبیر علمی جایزه پروین اعتصامی و چهره‌های مختلف ادبی و هنری کشور در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد.

اسماعیلی در ابتدای این مراسم گفت: خدا را شاکر هستیم که با وجود همه کمبودهای بودجه‌ و اعتباری که داشتیم، توانستیم آن‌چه را که در سال 91 پیش‌بینی کرده بودیم انجام دهیم. آخرین این پیش‌بینی‌ها هم برگزاری اختتامیه جایزه پروین بود.

وی افزود: از جمله مهم‌ترین عناصر برای مطالعه مسائل اجتماعی یک جامعه، تولیدات ادبی است. پروین اعتصامی هم یکی از شاعران بلندآوازه و نامدار کشورمان است که در حوزه ادبیات شناخته شده است. نوع شعر پروین هم شعر تعلیمی است که پیکره‌اش را داستان‌های کوتاه تشکیل می‌دهد. پروین توانسته با الهام از شعر تعلیمی و داستان‌های کوتاه، پندهای اخلاقی خود را در مضامین دلنشین بیان کند. او اشعاری هم در نقد شرایط جاری در سال‌های مشروطه دارد و واکنش‌هایی به وضع موجود نشان داده است.

سرپرست معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد ادامه داد: پروین اعتصامی اولین شاعره رسمی کشورمان است که آثارش باید در خلال شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خودشان بررسی شوند. پروین به راستی در میان شاعران زن کشورمان مانند پروین می‌درخشد. سبک شعری او تلفیقی از سبک عراقی و خراسانی است. اعتصامی بعد از مولوی دومین شاعری است که از تمثیل، بسیار زیاد در شعرهایش بهره می‌برد. او از فن مناظره هم برای پرداختن به عواطف انسانی، استفاده زیادی کرده است. در شعر او می‌توان رنج مردم بینوا و فقیر جامعه را به خوبی مشاهده کرد. پروین شاعری بود که قدرت انتقادی زیادی داشت. بنابراین، جایزه پروین اعتصامی هم فرصت مغتنمی است که هم شعرای برتر زن کشور و هم استعدادهای برترمان را بشناسیم تا بتوانند از پروین اعتصامی به عنوان الگویی برتر استفاده کنند.

اسماعیلی گفت: اولین هدف و گام اصلی این جایزه که مایه رسالت بنیادین فرهنگی و ادبی ماست، شناخت و معرفی شعرای برتر و استعدادهاست. دومین هدفمان گرامیداشت مقام و جایگاه پروین اعتصامی است. از طرفی می‌خواهیم شاهد رشد آفرینش‌ها و خلاقیت بانوان شاعر کشورمان باشیم. 6 هزار و 701 اثری که به دبیرخانه پنجمین جایزه پروین رسیده، گواه این مدعاست. اما مهم‌تر از همه اهداف، ترویج زبان فارسی به عنوان هویت ملی ما و برقراری پیوند با ادبیات دیگر ملل و کشورهای جهان اسلام است.

در ادامه این برنامه طلا نژادحسن نویسنده و یکی از شایستگان تقدیر این دوره جایزه پروین گفت: چنین جوایزی در نفس خودشان چه رسمی و چه غیررسمی به یک شرط می‌توانند اثر ارزنده‌ای در رشد و تعالی ادبیات ما داشته باشند. آن شرط هم این است که دور از تنگ‌نظری‌های گاه سوداگرانه و اهداف شخصی و ایدئولوژیک داوری شوند. متاسفانه گاهی در عرصه‌های مختلف چنین مواردی دیده می‌شود و خیلی از ما اسیر نگاه‌ها و تفکرات شخصی خودمان می‌شویم یا سلطه مطبوعات آن قدر بر ما زیاد می‌شود که آن‌چه مطبوعات می‌خواهند قضاوت می‌کنیم. یا ممکن است اسیر ناشرمداری شویم. به هر حال اگر این کژتابی‌ها بر جوایز ادبی ما مسلط نباشد، به جاهایی خواهیم رسید.

این نویسنده در ادامه گفت: من در بخش ادبیات داستانی فعالیت دارم و می‌توانم ادعاهایی داشته باشم. بعد از کار سیمین دانشور که درخشید و برای ادبیات منثور ما بعد از ادبیات منظوم‌مان جایی باز کرد، یعنی از اواسط دهه 60 به این سو، زنان داستان‌نویسی داشتیم که خوش درخشیدند و به دنبال ساختارشکنی ‌و آوردن مضامین جدیدی در عرصه داستان شدند. اما این تلاش خیلی ادامه پیدا نکرد و به نوعی از اواسط دهه 70 به تکرار خودش پرداخت.

مولف کتاب «شهریور هزار و سیصد و نمی‌دانم چند» گفت: تکرار این مضامین، جایگاه ادبیات قبلی زنان را تضعیف کرد. فکر کنم امروز زنان نویسنده ما باید به مسائل تاریخی و گذشته خودشان توجه داشته باشند و مسائل اجتماعی پر تب و تابی را که بر جامعه ما و جامعه جهانی گذشته، بنویسند. نویسندگان زن ما باید از آن ادبیات شخصی که آدم‌های را زیر یک سقف کوچک با امیال ضعیف قرار می‌دهد، بیرون بیایند. ماندن در لاک آن ادبیات شخصی و فردگرایانه و خصوصی که خیلی دیدگاه تنگ و بسته‌ای ایجاد کرده، خود به خود باعث رو آوردن به رویکردهای فرم‌گرایانه شده و به زعم من به ادبیات زنان ما ضربه زده است. در حالی که وقتی به ادبیات جهانی زنان نگاه کنیم، نویسنده برنده نوبلی چون دوریس لسینگ را می‌بینیم که اصلیت کرمانشاهی هم دارد و اثری که این اواخر نوشت بسیار ساده و روان بود.