به گزارش خبرنگار مهر، روزهای زیادی به آغاز سال جدید نمانده و هر کسی در تکاپو برای نیازهای شب عید و ایام سال جدید است ولی در این بین افرادی هم هستند که با هزاران زحمت، تنها می‌توانند نان امروز خود را تامین کنند و نیازهای فردای خود را با مزد فردا باید تامین کنند.
کشاورزان از اقشار زحمت‌کش و تلاش‌گر جامعه هستند که در تامین سبد غذایی هر روزه خانواده‌ها نقش بسیار مهمی دارند ولی هیچ‌گاه حاصل تلاش آنها متناسب با زحمتی که می‌کشند نیست.
در استان بوشهر به عنوان یکی از قطب‌های تولید خرمای کشور، خانواده‌های بسیاری هستند که ارتزاق آنها از طریق اشتغال در بخش تولید خرما است و با فعالیت در عرصه کاشت و داشت و برداشت و فروش خرما کسب درآمد می‌کنند.
دولت‌های مختلف حرف از حمایت از نخلداران و فعالان عرصه تولید خرما زده‌اند و هرچند کارهایی نیز در این زمینه صورت گرفته است ولی نخلداران هر ساله برای فروش خرمای خود با قیمت مناسب مشکلات فراوانی دارند و درآمدی متناسب با زحمات خود ندارند.
سختی کار و خطرات جانی مختلف برای نخلداران
در فصل گرده‌افشانی نخیلات قرار داریم و باغ‌داران سخت مشغول بارور کردن نخل‌های خود هستند و امید بسته‌اند که در فصل زراعی جاری بر خلاف سال‌های گذشته بتوانند محصول بیشتر و درآمدی بالاتر از قبل داشته باشند.
برای اینکه از وضعیت معیشتی نخلداران و فعالان این عرصه مطلع شویم، بهترین مکان نخلستان‌ها و باغ‌ها است. به نخلستان‌ها شهرستان دشتستان می‌رویم و صحبتی با برخی از نخلداران پرتلاش این عرصه داریم.
نخلداران در فصول مختلف سال و در بسیاری از روزها ساعات زیادی را در ارتفاعات این نخل‌ها سپری می‌کنند و استراحت آنها زمانی است که از نخلی پائین می‌آیند و چند قدمی راه می‌روند تا به نخل دیگری برسند و از آن بالا بروند.
وقتی از نخل پائین می‌آیند، از آنها می‌خواهم که دقایقی از وقتشان را برای صحبت با من اختصاص دهند؛ با وجود کارهای زیادی که باید انجام دهند، با پیشنهاد من موافقت کرده و من را به صرف چای دعوت می‌کنند.
چهره اندوه‌گین نخلداران هنگام صحبت از درآمد نخل‌ها
از آنها در مورد وضعیت زندگی و درآمد و دخل و خرجشان می‌پرسم که این حرف من مثل خبری ناگوار، اندوه را در چهره همه آنها نمایان می‌کند و با این سوال من سرشان را پائین انداخته و آه عمیق کشیدند.
احمد که به نظر می‌رسد جوان‌تر از بقیه باشد، زودتر از بقیه لب به سخن می‌گشاید. قبل از هر چیز کف پایش را به من نشان می‌دهد که بر اثر بالارفتن از نخل، جای سالم نداشت. چند جوراب زخیم روی هم پوشیده بود تا بتواند همچنان از نخل بالا برود.
اولین سوال من این بود که آیا با درآمدی که از فروش خرمای خود دارید، می توانید زندگی خود را اداره کنید یا نه؟ احمد پاسخ منفی داد و گفت: "دلت خوش است که از این حرف‌ها می‌زنی"؛ اگر درآمدمان خوب بود که وضعمان این نبود، جای سالم در بدنمان نمانده و باز هم نمی‌دانیم چگونه باید خرج زن و بچه‌مان را بدهیم.
وی ادامه داد: 400 اصله نخل دارم ولی در بسیاری از سال‌ها خرمای خود را چند ماه پیش از رسیدن محصول، پیش فروش می کنم و زمانی که خرمای خود را تحویل می‌دهم دیگر پولی ندارم و بقیه سال را باید برای دیگران کار کنم تا بتوانم خرج خانواده را تامین کنم.
غلام وسط حرف‌هایش وارد شد و گفت: دولت هیچ حمایتی از ما نمی‌کند؛ نه خبری از وام است و نه تسهیلاتی به ما اختصاص می‌دهند. مجبوریم خرمای خود را زیر قیمت بازار و ماه‌ها پیش از رسیدن موعد برداشت آن بفروشیم و سود چندانی دست ما را نمی‌گیرد.
درآمد 24 هزار تومانی و هزینه 12 هزار تومانی هر اصله نخل
وی به مراحل مختلف کار بر روی نخیلات و هزینه‌های بالای آن اشاره کرد و افزود: آبیاری در چند نوبت، شخم‌زدن، دیسک‌زدن، کود‌دهی در چند نوبت، هزینه‌های بالای خرید کود شیمیایی و کود مالی( که هزینه آن بسیار بالا است و کم‌یاب است)، هرس کردن نخل، گرده‌افشانی و برداشت محصول و . .. که هزینه‌های بسیاری را برای نخلداران در پی دارد، باعث می‌شود تا بیش از نیمی از درآمد فروش خرما برای فرآوری آن هزینه شود.
از آنها خواستم تا کمک کنند و بتوانیم درآمد سالانه یک نخل‌دار را به صورت متوسط حساب کنیم. اول متوسط تعداد نخل های هر کشاورز را حساب کردیم که به عددی کمتر از 250 اصله رسیدیم.
قیمت فروش خرما در سال جاری را پرسیدم که یکی 800 فروخته بود، یکی خرمایش را با قیمت 600 پیش‌فروش کرده بود و یکی دیگر هم گفت که من در آخرین روزها با قیمت 900 تومان فروخته‌ام.
متوسط تولید خرما از هر اصله نخل حدود 40 کیلو است که درآمد هر اصله نخل با حساب هر کیلو خرما، 900 تومان برابر با 36 هزار تومان می‌شود.
از آنها در مورد هزینه‌های هر اصله نخل در طول سال پرسیدم که گفتند: به طور متوسط 12 هزار تومان در هر سال برای هر اصله نخل هزینه می‌شود.
با این حساب درآمد هر اصله نخل در یک سال 24 هزار تومان است که به طور متوسط و با حساب هر نخل‌داری 250 اصله نخل، درآمد متوسط نخلداران در طول سال، شش میلیون تومان می‌شود که برای هر ماه 500 هزار تومان است.
غلام می گوید: اگر این پول‌ها به‌موقع و به صورت کامل پرداخت شود شاید بتوانیم با هزینه‌های امروزی زندگی، چند ماهی روزگار خود را سپری کنیم ولی پول ما تنها در شش ماه خرج می‌شود و در شش ماه بقیه سال با مشکلات مالی بسیاری روبرو هستیم.
کشاورز شرمنده زن و بچه خود است
طاهری یکی دیگر از باغبان‌هایی است که زندگی خود را بسیار سخت توصیف کرد و بیان داشت: ما کشاورزان همواره شرمنده زن و بچه خود هستیم و بسیاری از خواسته‌های آنها را نمی‌توانیم تامین کنیم.
وی ادامه داد: شبانه‌روز باید در باغ‌های مردم کار کنیم تا بتوانیم هزینه‌های زندگی خود را تامین کنیم ولی باز هم نه می توانیم بچه‌هایمان را به دانشگاه بفرستیم و نه می‌توانیم غذای خوب و لباس خوب و . . . برای زن و بچه خود بخریم.
احمد گفت: دولت می‌تواند به ما کشاورزان وام دهد و کود و سیم خاردار و . . . را به‌صورت یارانه‌ای در اختیار ما قرار دهد تا بتوانیم میزان تولید محصول خود را افزایش دهیم.
غلام نیز از خرید تضمینی خرما با قیمت بالاتر توسط دولت به عنوان یک راهکار مناسب برای حمایت از نخل داران نام برد و اظهار داشت: اگر امکانی ایجاد شود که بتوانیم خرمای خود را تا فصل زمستان نگه داریم می‌توانیم آن را با قیمت بیشتری بفروشیم.
وی ادامه داد: سود اصلی را در بازار خرما دلالان و واسطه‌ها می برند که خرما را از ما پیش‌خرید می‌کنند و در فصل زمستان با قیمت دو برابری می‌فروشند.
طاهری نیز گفت: دولت باید شرایطی را ایجاد کند که کشاورزان مجبور نباشد قیمت خود را زیر نرخ بازار بفروشند و با نگهداری از خرما و بازاریابی مناسب برای نخلداران، باعث شود تا خرما با قیمت واقعی از خود نخل‌دار خریداری شود و سود آن نصیب نخلداران شود.
لزوم ایجاد صنایع تبدیلی خرما
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت دشتستان با اشاره به لزوم ایجاد صنایع تبدیلی خرما اظهار داشت: دشتستان بیشترین میزان تولید خرما را در سطح کشور دارد و باید برای بازار فروش محصول خرما چاره‌اندیشی شود.
ابوالقاسم محمدزاده افزود: توسعه صنایع تبدیلی و بسته‌بندی خرما از اساسی‌ترین اولویت‌های مسئولان است و اداره صنعت و معدن دشتستان از سرمایه‌گذاران این بخش حمایت می‌کند.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت دشتستان گفت: توسعه بسته‌بندی‌های سنتی خرما در دشتستان امر بسیار مهمی است که موجبات بهبود وضعیت نخلداران می‌شود.
محمدزاده بیان کرد: افزایش کیفیت محصول خرما نیز از راهکارهای کشاورزان و تولیدکنندگان خرما برای بازار بهتر محصول و بهبود وضعیت معیشت نخلداران است.
افزایش تولید خرما در دشتستان/ فروش خرمای بیشتر نخلداران
رئیس جهاد کشاورزی دشتستان نیز با بیان اینکه دشتستان بیشترین تولید خرمای کشور را دارد ابراز داشت: امسال بیش از 128 هزار تن محصول خرما در دشتستان تولید شد که نسبت به سال‌های گذشته افزایش داشته است.
حسین قیصری افزود: امسال بیشتر خرمای تولیدی دشتستان با قیمت نسبتا خوبی به فروش رفت و وضعیت معیشتی نخلداران نسبت به سنوات گذشته بهتر شده است.
وی اضافه کرد: نشست‌های متعددی با تولیدکنندگان خرما داشته‌ایم و امیدوار هستیم با افزایش کیفیت محصولات شاهد رشد و پیشرفت نخلداران باشیم.
قیصری بیان کرد: استفاده از شیوه‌های علمی در تولید محصولات کشاورزی اهمیت زیادی دارد و این اداره نسبت به ارائه دوره‌های مختلف آموزشی برای کشاورزان آمادگی دارد.
........................................
گزارش: سعید رضائی