به گزارش خبرنگار مهر، پناهگاه حيات وحش کيامکي از کوه سه هزار و 347 متري " کيامکي داغي " که از مهمترين ارتفاعات شهرستان جلفا به شمار مي آيد ، برگرفته شده و این پناهگاه در شمالغربی استان و ۵۰ کیلومتری شمال شهرستان مرند واقع شده است.
کیامکی در سال 1352 به عنوان منطقه حفاظت شده به تصویب رسیده و دو سال بعد به پناهگاه حیات وحش کیامکی ارتقا یافت.
منطقه کیامکی به دلیل اختلاف ارتفاع زیاد در یک محدوده و تفاوتهای اقلیمی متفاوت دارای فصول رویشی گیاهان متنوع است در حالی که در اواخر زمستان و اوایل بهار در حاشیه رودخانه ارس درختان به گل نشسته اند، ارتفاعات جنوبی کیامکی در همان زمان پوشیده از برف بوده که خود بستری برای جذب گردشگر محسوب می‌شود.
همچنین در اوایل بهار رویش لاله‌های رنگارنگ در دامنه‌های کنتال و قلعه علی بیگ به صورت مزرعه‌های لاله منطقه کیامکی دامن خود را برای پذیرایی مسافران می گستراند.
از حمام کردشت تا کورگان 3000 ساله
آبشار آسیاب در 30 کیلومتری شرق جلفا و در دل حیات وحش کیامکی و یک غار آهکی با طاقدیس ها و ناودیس های شگفت انگیز، فضایی آرام و سر سبز با ترنم ریزش آب از ارتفاع 30 متری است که ارس گردان را در این مکان زیبا جمع می کند.
آسياب خرابه يا " خَرابا دَييرمان " يكي از زيباترين مناظر ديدني آذربايجان شرقي به حساب می آید و قبلا در اين محل چند باب آسياب آبي وجود داشت كه با استفاده از اين آبشار كار مي كردند اما در حال حاضر خرابه اي بيش از آن باقي نمانده است.
از دیگر مراکز تاریخی منطقه آزاد ارس که از زیباترین مجموعه های تاریخی کشور به شمار می رود، حمام و خانه کردشت در 66 کیلومتری شرق جلفا است.
این مجموعه با هشت بنای تاریخی شامل حمام بزرگ، حمام کوچک، عمارت، یخچال، پادگان نظامی، مسجد، دیوانخانه و قلعه جاذبه ای بی نظیر برای گردشگران حاشیه زیبای ارس به شمار می رود.
وجود كورگان ها كه نوعي قبور از سه هزار تا سه هزار و 500 سال قبل بوده از دیگر آثار تاریخی و دیدنی این منطقه بوده که از نشانه های اين ايلات كوچ رو به شمار می رود.
ابنیه های تاریخی خداآفرین؛ نگین های درخشنده ارسباران
از دیگر مراکز زیبای طبیعی و تاریخی ارسباران می توان به پل بزرگ خداآفرین، پل کوچک یا پل شکسته، عمارت وینق، عمارت آینالو، قلعه قاطر، قلعه اویری، قلعه گوور( وینه قالاسی)، قلعه کوانیق، قلعه مردانقم( دره قالاسی)، برج قارلوجا، غار باستانی وایگان، قلعه تاتار، تپه باستانی خمارلو، تپه باستانی دور مشکانلو، کتیبه سنگی قیزیل یول، امامزاده اوجاق کندی، قلعه آوارسین، قلعه دارآغزیو پل تاریخی تیروان اشاره کرد.
این ابنیه های تاریخی نگین های همان زیوری هستند که تقدیم ارس گردان منطقه آزاد ارس در شهرستان خداآفرین می شود.
در بین آثار تاریخی این محدوده از منطقه آزاد ارس، عمارت آینالو در مجاورت روستای آینالو و مابین جنگل های زیبای ارسباران خودنمایی می کند.
اين عمارت توسط تاجر معروف ارمنی دوران قاجار (طومانيوس) و هم زمان با عمارت وينق در سال 1907 میلادی احداث شده و از سال 1388 هجری شمسی توسط سازمان ميراث فرهنگي استان آذربایجان شرقی مرمت و بازسازي شده است.
نامگذاري اين قصر به نام آئينه لو به خاطر سقف فلزي و درخشندگي بيش از حد آن می باشد و چون مردم براي اولين بار شاهد چنين سقفي مي شدند، آن را آئينه لو ناميده اند.
پل هاي تاريخي خداآفرین در نزديكي شهر خمارلو و در حاشیه جاده مرزی خداآفرین – جلفا توجه گردشگران حاشیه رود ارس را به خود جلب می کند.
يكي از این دو پل با طول 120 متر مورد تخریب قرار گرفته ولي پل بزرگ با 160 متر طول تعمير شده است و هنوز براي عابران پياده قابل استفاده می باشد.
محل پل ها تنگ ترين معابر رود ارس مي باشد كه بستر سنگي دارد ولي ساير جاهاي محل عبور رود آهكي و نرم است.
در كتب تاريخي آمده است كه پادشاهان زيادي در طول تاريخ آن را تعمير كرده و از آن استفاده كرده اند كه از آن جمله می توان به الجايتو سلطان، شاه خدا بنده، آقا محمدخان قاجار و جلال الدين ملكشاه اشاره کرد.
غار باستانی وایگان در منطقه گردشگري آينالو و در شمال جاده خاكي روستاي وايگان به سبب موقعیت مناسب و مساحت بزرگ در طول ادوار مختلف مورد توجه انسان ها بوده و مورد استفاده قرارگرفته است.
قلعه آوارسين در جنوب روستاي آوارسين از آثار ثبت ملي شهرستان خداآفرين و مربوط به دوران قبل از اسلام بوده که در محیطی آرام و دلنشین و طبیعتی بکر و زیبا واقع است.
روستاهای مرمرین و نیلی ارسباران
روستاهای منطقه ارسباران و کیامکی مملو از مناظر زیبای طبیعی با نگین هایی از جنس ابنیه های تاریخی هستند که چشم هر طبیعت دوستی را می نوازند.
روستای قدیمی و معروف اشتبین در 23 کیلومتری این امامزاده، خانه هایی مزین به کتیبه ها و گنبدهای مرمرین و باستانی و جنگلی از میوه های متنوع را در دل خود جای داده و عنوان دهکده سلامت را با خود به همراه دارد.
ادامه مسیر در حاشیه رود ارس به سمت خداآفرین، ارس گردان را با دریاچه سد این شهرستان مواجه می کند و طبیعت بکر و بهشت گمشده ای با عنوان خداآفرین را در ذهن گردشگران به تصویر می کشد.
ورود به خداآفرین زیوری نو از مناظر زیبای طبیعی با نگین هایی از جنس ابنیه های تاریخی تقدیم قلب های تپنده گردشگران و ارس گردان می کند.
شهرستان خداآفرين به عنوان نقطه ثقل ارتباطي قفقاز و ايران علاوه بر تردد كاروان ها تا اواخر دوره قاجار، محل قشلاق و مسير كوچ عشاير درطول هزاران سال بوده است.
شرايط مناسب محيطي و خاك مناسب کشت سالانه دو مرحله را در این منطقه میسر می سازد و رونق خاصي به كشاورزي در این منطقه می دهد.
روستاي ويــنق مر كز دهستان منــجوان از بخش خداآفرين طبيعت بسيار زيبا وخاطره انگيز دارد و در ورودي این روستا و بر بلندي كوهي كه به رود ارس و قسمت قره باغ و راه اصلي كنار رود ارس تسلط دارد عمارت وینق به چشم می خورد.
کتیبه ورودی این عمارت تاریخ ساخت آن را 1907 میلادی معرفی می کند. کلیسای وینق نیز در کنار طبیعت بکر و زیبای این منطقه از دیگر مراکز دیدنی شهرستان خداآفرین به شمار می رود.
بدون شک مناظر زیبای طبیعی و تاریخی منطقه آزاد ارس و آنچه برای تفریح گردشگران در این منطقه تدارک دیده می شود، این موضوع را در ذهن تداعی می کند که سرزمین زیبایی ها می تواند الگویی برای سرمایه گذاری و توسعه صنعت گردشگری در کشور به شمار رود.