به گزارش خبرنگار مهر، طبیعت زیبا، بکر و رویایی با آب و هوای خوش، چشمه ها و آبشارهایی که از دل کوههای سرسبز منطقه طارم سرچشمه می گیرند، جاده پیچ در پیج که در برخی مواقع سال در دل ابرها مسیر حرکت مسافران را در بر می گیرید و چشم اندازهای زیبا در دو طرف جاده منتهی به منطقه طارم و همچنین دشت سرسبز طارم هر انسانی را ترغیب می کند برای یک بار هم شده به این منطقه سفر کند.
شهرستان طارم یکی از مناطق زیبا و دیدنی کشور است که به خاطر استعدادهای کشاورزی و دامپروری، حاصلخیزی اراضی و برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب، به عنوان "هندوستان ایران" از آن یاد می شود.
طبیعت زیبا و متفاوت، وجود آبشارها، چشمه ها، ییلاقات، یخچالهای طبیعی و غار شگفت انگیز، کوهپایه های سرسبز، سر به فلک کشیده و با طراوت شهرستان طارم از توابع استان زنجان، در انتظار حضور گردشگران داخلی و خارجی است.
آتشکده ها ، غار خرمنه سر، یخچال طبیعی و دائمی "ولی در" ، درختان کهنسال، آب و هوای مطبوع و دلنشین، مناظر و آبگیرهای طبیعی بکر و دست نخورده مانند سد طبیعی "کردکندی "، از جمله ثروت های خدادادی منطقه است که توجه علاقمندان به آثار طبیعی را به خود جلب می کند.
شهرستان طارم از توابع استان زنجان، از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعددی برخوردار است تا جایی که از این شهرستان به‌عنوان هندوستان ایران یاد می‌شود ولی این ظرفیت مناسب و در خور توجه آنچنان که باید معرفی نشده و مغفول مانده است.
طبیعت بکر و دست نخورده ای مانند سد طبیعی "کردکندی" از جمله ثروت های خدادادی منطقه است که توجه علاقمندان به آثار طبیعی را به خود جلب می کند.
سد طبیعی کرد کندی که درپی زلزله 31 خردادماه سال 1369 شمال و شمالغرب کشور و در اثر رانش زمین در سه کیلومتری شهر آب بر مرکز شهرستان طارم به وجود آمده، یک معجزه الهی است.
به گفته کارشناسان مسائل گردشگری، این آبگیر طبیعی و زیبا به لحاظ موقعیت استثنایی و سکوت حاکم بر محدوده آن، به محلی نادر و شگفت انگیز، برای تفریح و گشت و گذار گردشگران تبدیل شده است.
غار خرمنه سر طارمغار خرمنه‌سر از غارهای معروف استان زنجان است که در ارتفاعات 1600 متری خرمنه سر در شمال روستای شاه نشین در دل کوه ها واقع شده است.
مسیر دسترسی به دهانه غار بسیار زیبا و مفرح بوده و برای رسیدن به آن باید از میان رودخانه پر آب و انبوه درختان زیتون و انجیر گذشت.
در بررسی های باستان شناسان بر روی سفال هایی که از دهلیزهای این غار به دست آمده، روشن شده که غار خرمنه سر در دو دوره مختلف تاریخی، یکی پیش از تاریخ و دیگری پس از اسلام در قرن چهارم هجری، زیستگاه انسان ها بوده است، ولی نشانه ای از تمدن کهن خاصی که مربوط به پیش از تاریخ باشد، در آن یافت نشده است.
سنگ های آهکی که به صورت ستون های استالاکتیت و آویزه های استالاگمیت در این غار وجود دارند، منظره زیبایی به داخل غار داده اند. در فاصله 50 متری دهانه بزرگ غار، حفره ای شبیه به دهانه چاه وجود دارد که برای ورود به این حفره باید به حالت خزیده و درازکش حرکت کرد.
پس از ورود به داخل این حفره پر رمز و راز، دنیایی پر از دیدنی ها و شگفتی ها در برابر بازدیدکنندگان پدیدار می شود. کف دهلیزی که در غار وجود دارد، شباهت زیادی به بنای بازارهای قدیمی داشته و چاه عمیقی در کف آن وجود دارد. در چند نقطه از این دهلیز در فاصله های 20 تا 30 متری طاقچه های کوچکی با دست کنده و حفر شده است.
بنای امامزاده حیدر(ع) در میان قبرستان روستای گیلوان (در محدوده شهرستان طارم) واقع شده است.
این قبرستان در میان انبوه درختان انجیر و انار واقع شده است و بنای امام زاده در زلزله مهیب سال 1369 به شدت تخریب شده و معماری قابل توجهی از آن باقی نمانده است ولی از بقایای این بنا، چنین بر می آید که ساختمان این آرامگاه با سنگ لاشه ساخته شده است. با توجه به این که پلان بنای مذکور 12 وجهی است احتمال داده می شود که گنبد آن از نوع گنبدهای مخروطی شکل بوده باشد.
بنای امام زادگان عوف و هاشم (ع) طارم
بنای امام زاده عوف و امام زاده هاشم (ع) در داخل شهر آباد و پر رونق آب بر قرار گرفته است. اهالی محل این امام زاده ها را از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع) می دانند. این بنای مقدس و مذهبی از چندین واحد تشکیل یافته که به علت نوساز بودن از ارزش تاریخی و فرهنگی برخوردار نیستند ولی در سمت شمالی بقعه در 5/3 متری از کف فعلی یک واحد کتیبه از جنس کاشی نصب شده که دارای ارزش تاریخی است.
اگر چه تاریخ درست این کتیبه به درستی مشخص نیست ولی متن زیر به رنگ قهوه ای در زمینه زرد رنگ، در فرم دایره ای و با خط اسلیمی در آن دیده می شود "بسمه تعالی تعمیر بقعه مبارکه امام زاده اعظم هاشم و عوف در سال فرع (مرغ) به اتمام رسیده سنه 713 یا امام حسن" سبک، نقش، خط نسخ، نوع لعاب، جنس و رنگ گویای این حقیقت است که این کتیبه بسیار جدیدتر از دوران مغول است ولی به هر حال از اشیای قدیمی این بقعه محسوب می شود. زمینه بعدی نقوش اسلیمی است که بر روی زمینه آبی طراحی شده است. سنگ قبر زیبایی که 55 سانتی متر عرض و 125 سانتی متر طول دارد از سنگ مرمر اعلا و سفید متمایل به سبز است و کتیبه ای به سبک حکاکی و به خط ثلث بر روی آن نوشته شده است
چهارطاقی های طارم با عناوین تشویر، الزین، پیرچم و گیلان کشه در منطقه طارم واقع شده اند و در سال 1353 با نام آتشکده های ساسانی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اند. در سال های اخیر با گمانه زنی و بررسی داده های باستان شناسی آتشکده بودن آن ها با شک و تردید همراه شد. قدمت این چهار تاقی ها دوران اسلامی حد فاصل قرون هفتم و هشتم هجری قمری تخمین زده شده است.
بناهای تاریخی و مکان های دیدنی
شهرستان طارم علاوه بر جاذبه های طبیعی به نسبت وسعت و موقعیت خود در استان از بناهای تاریخی و مکان های دیدنی خوبی برخورداراست.
قلعه شمیران، قلعه سانسیز، بنای امام زاده حیدر، بنای امام زادگان عوف و هاشم (ع)، چهار تاقی های طارم، آتشکده تشویر، آتشکده الزین و آتشکده پیرچم از جمله بناهای ارزشمند و دیدنی شهرستان طارم هستند که در کنار طبیعت زیبا و منحصر به فرد منطقه ارزش های توریستی و تفرجگاهی این ناحیه را یادآوری می کنند.
درباره صنایع ماشینی و معادن شهرستان طارم اطلاعات مستندی در دست نیست ولی رونق دام‌داری در منطقه طارم باعث وفور مواد اولیه مورد نیاز در صنایع دستی شده و به این صنعت رونق خاصی داده است. قالی بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی و نمدبافی از جمله مهم ترین صنایع این منطقه هستند که ارزش صادراتی بالایی دارند. بافت انواع البسه و انواع جوراب ها و شال های پشمی از دیگر صنایع دستی منطقه هستند که بیش تر توسط زنان و دختران بافته می شوند.
در روستاهای ارشت و زهترآباد این شهرستان معادن نمک نیز وجود دارد که به روش سنتی مورد بهره برداری قرار می گیرند. و به استناد مدارک به دست آمده از غار خرمنه سر این منطقه، در دو دوره پیش از تاریخ و قرن چهارم هجری یکی از زیستگاه های انسانی بوده است.
این شهرستان به‌لحاظ وسعت منابع طبیعی، صعب‌العبور و کوهستانی‌بودن راه‌های ارتباطی، یکی‌از شاخصه‌های طبیعی در سطح استان زنجان شناخته شده است.
حدود ۹۰هزار هکتار از اراضی "خرمنه‌سر" و "سرخ‌آباد" شهرستان طارم، جزو مناطق حفاظت شده و دارای پتانسیل‌های مطلوب برای نگهداری و تکثیر گونه‌های جانوری، از جمله کل، بز، پلنگ، کبک، خرس قهوه‌ای و سیاه‌گوش است.
طارم به‌خاطر برخورداری از شریان حیاتی رودخانه قزل‌اوزن به‌بزرگترین قطب کشاورزی استان و منطقه تبدیل شده است و کیفیت محصولات باغی و زراعی آن در زمینه‌های مختلف به‌ویژه برنج و زیتون شهرت جهانی دارد.
شهرستان طارم به‌لحاظ سطح زیرکشت، تولیدنهال و برداشت محصول زیتون مقام نخست را در کشور به خود اختصاص داده و ۳۷درصد محصول زیتون ایران در این منطقه تولید می‌شود.
این شهرستان در تولید و فروش و تجارت بین‌المللی زیتون در کنار کشورهای مطرح دنیا مانند اسپانیا، ایتالیا، مراکش و ترکیه قرار گرفته و با حمایت مضاعف مسئولان کشوری و استانی می‌تواند افتخاری بزرگ برای کشور باشد.
..................................
گزارش: رحیم مقدمی