به گزارش خبرنگار مهر، تپه نادری یا نادرشاه که قدمت آن به هزاره سوم و چهارم قبل از ميلاد تخمین زده می شود، در جنوب غربی شهر اصلاندوز در ملتقای رود ارس و دره رود قرار داشته و بلندی اين تپه 30 متر و محيط اطراف آن حدود هزار و 500 متر و طول آن 120 متر و عرض آن حدود 100 متر است.
به عقیده کارشناسان کشف اشيایی نظیر سفال خشت پخته دوران پارتی، سفالهای منقوش دوره اسلامی و تعداد زيادی سنگ اپسيدين به حالت تيغه و سنگ خام نشان می دهد اين محل در سده های متمادی واحد مسکونی بزرگی را تشکيل مي داده و از هزاره اول پيش از ميلاد تا اواخر سده يازدهم هجری قمری مسکونی بوده است.
تپه نادری از منظر تاريخی قابل توجه است، چرا که در اين تپه نادرشاه جهت خلع شاه طهماسب دوم صفوی انجمن بزرگی تشکيل داد و سران کشور و بزرگان را به دشت مغان فرا خواند که منجر به خلع طهاسب ميرزا و رسيدن وی به تخت سلطنت شد.
اما این اثر ارزشمند که می تواند سالانه گردشگران داخلی و خارجی بیشماری را جذب کند، با قدمت باستانی و تاریخی خود تاکنون به دلیل تملک نیروی انتظامی هیچ گردشگری را به خود ندیده است.
این درحالی است که تپه باستانی نادری را مي توان با ورود میراث فرهنگی و تملک آن بهسازي و با خارج كردن از محوطه نظامي به يكي از مهمترين جاذبه هاي تاريخي و طبيعي منطقه تبديل كرد تا هر ساله علاقمندان بسياري را از اطراف و اكناف به خود جلب کند.
اما اینکه چرا تاکنون به منظور تملک و آزادسازی حریم این اثر و تبدیل آن به منطقه گردشگری اقدامی از سوی میراث فرهنگی استان اردبیل و حتی میراث فرهنگی کشور صورت نگرفته، سئوالی است که تاکنون هیچ یک از مسئولان این سازمان به آن پاسخ نداده اند.
ضمن اینکه فارغ از بحث های گردشگری هم اکنون به دلیل بارندگی های زیاد این منطقه و نیز به دلیل طغیان رودخانه ارس تپه باستانی نادری همواره با تخریب مواجه است و نیروی انتظامی به عنوان مالک فعلی این محوطه اقدام علمی در خصوص جلوگیری از تخریب آن صورت نداده است.
خطر در کمین آثار تاریخی پارس آباد
یکی از کارشناسان بناهای تاریخی و باستانی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر با هشدار نسبت به تخریب برخی از آثار تاریخی و باستانی این شهرستان به دلیل بارندگی یادآور شد: با توجه به بارندگی و طغیان رود ارس، تپه نادری و قلعه اولتان در معرض خطر تخریب قرار گرفته است.
فرشید نورآقایی متذکر شد: تپه نادری، محل تاجگذاری نادر شاه افشار و قلعه اولتان که در مجاورت رود ارس قرار دارند در بارندگی های اخیر آسیب جدی دیده اند.
وی افزود: قلعه اولتان و تپه نادری در شهرستان پارس آباد جزو آثار تاریخی با ارزش منطقه محسوب می شوند که به دلیل طغیان و پیشروی آب رود ارس آسیب دیده و ادامه این روند منجر به تخریب بیشتر آنها خواهد شد.
این کارشناس بناهای تاریخی اضافه کرد: با اینکه خطر تخریب این آثار چندین بار به طرق مختلف به اطلاع مسئولان استان رسیده اما تاکنون هیچ اقدام عملی صورت نگرفته است.
پیش از این نیز مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل از احتمال تخريب و زير آب رفتن ديوار قلعه تاریخی "اولتان" پارس آباد با روند فعلی طغیان رودخانه ارس خبر داده و خواستار ساحا بندی رود ارس در این منطقه شده بود.
یحیی نقی زاده قلعه تاريخي اولتان را از مهمترین آثار و قلعه های تاریخی و باستانی كشور عنوان کرده و با بیان اینکه قدمت این اثر به دوره اشكانیان یعنی حدود دو هزار و 200 سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد، تاکید کرده بود که در حال حاضر تنها راه جلوگیری از این تخریب اثر ارزشمند، ساماندهی و ساحل بندی رود ارس می باشد که باید هر چه سریعتر به اجرا گذاشته شود.
لزوم واگذاری تپه باستانی نادری به میراث فرهنگی
اما باید توجه داشت اقداماتی که برای جلوگیری از تخریب قلعه اولتان صورت گرفته برای جلوگیری از تخریب اثر ارزشمند تپه نادری صورت نگرفته چرا که این اثر هم اکنون در تملک میراث فرهنگی نیست.
فرماندار پارس آباد با توجه به این امر خواستار واگذاری تپه باستانی نادری در این شهرستان به مجموعه میراث فرهنگی پارس آباد شد.
ولی کریمی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به قدمت تاریخی و باستانی این تپه یادآور شد: تپه نادری محل تاجگذاری نادرشاه است به همین جهت مسافران داخلی و خارجی خواستار بازدید از این محل هستند، اما هم اکنون این محل در اختیار نیروی انتظامی بوده و بر روی بازدیدکنندگان بسته است.
وی با اشاره به حساسیت شهروندان این استان به تپه نادری به عنوان یک اثر تاریخی افزود: با معرفی این تپه در سطح ملی هر ساله شاهد حضور هزاران گردشگران داخلی و خارجی خواهیم بود که می تواند برای شهرستان مرزی پارس آباد درآمدزایی داشته باشد.
ضرورت ورود میراث فرهنگی در آزادسازی حریم تپه نادری
فرماندار پارس آباد خواستار ورود میراث فرهنگی به آزادسازی حریم تپه نادری شد و ادامه داد: میراث فرهنگی نباید از موقعیت این اثر به آسانی چشم پوشی کند، چراکه تپه نادری پتانسیل قوی برای جذب گردشگران را دارد.
وی با بیان اینکه تلاش می شود با تحویل زمینی به نیروی انتظامی تپه نادری از اختیار آنها خارج شده و در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد، تصریح کرد: با تحویل این زمین به میراث فرهنگی می توان تپه نادری را به محلی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرد.
منطقه پارس آباد در شمال استان اردبيل و كشور واقع شده و با برخورداری از جاذبه هاي طبيعي و تاريخي نیازمند برنامه ريزي اصولي و به فعل در آوردن قابليت هاي گردشگري است تا ضمن حفظ این آثار تاریخی و باستانی، در حوزه های اقتصادي و اجتماعي بویژه اشتغال به توسعه پایدار دست یابد.
........................
محمد میرزایی ناطق