به گزارش خبرنگار مهر، مردم کرمان در سالهای اخیر با زمین لرزه خو گرفته اند به این معنی که بروز زمین لرزه در استان کرمان امری غیر عادی و دور از تصور برای مردم شهر محسوب نمی شود و مشکلات این پدیده زمین شناسی کاملا برای مردم کرمان محسوس است.
وقوع دو زمین لرزه روز گذشته در جنوب استان کرمان و در گسل فاریاب که بزرگترین آن چهار ریشتر ثبت شد و همچنین زمین لرزه ای 3.1 ریشتری در محمدآباد ریگان که سابقه بروز دو زمین لرزه بالای شش ریشتر طی دو سال اخیر را در کارنامه خود دارد نمونه ای از زمین لرزه ای کرمان است اما مخوفترین زمین لرزه های کرمان مربوط به بم و زرند است که زمین لرزه اول بر روی گسلی ناشناخته روی داد و زمین لرزه دوم نیز حاصل فعالیت بزرگترین گسل جنوبشرق کشور بود.
اما هر آنچه بود طی این سالها کرمان به یکی از زلزله خیزترین مناطق کشور تبدیل شده است اما در روزهای اخیر که تب زمین لرزه با زلزله های بوشهر و سراوان افزایش یافته است گسلهای کرمان در آرامش نسبی قرار دارد.
آرامش گسلهای کرمان را اما شایعاتی که از ابتدای هفته گذشته پس از انتشار مقاله ای در روزنامه عربی زبان الوطن چاپ آمریکا که از قول یکی از به ظاهر منابع علمی این کشور به هم ریخته است.
مردم آرام باشند پیش بینی زمین لرزه غیر ممکن است
در این گزارش پیش بینی شده است که زمین لرزه ای به شدت 10 ریشتر به زودی در حوزه خلیج فارس رخ می دهد که ناشی از فعالیت یک گسل در جنوب شرق ایران و یک گسل در بستر خلیج فارس است هر چند اطلاعات اولیه این خبر در خصوص فعال بودن دو گسل در بستر خلیج فارس و چندین گسل فوق فعال در جنوبشرق ایران درست به نظر می رسد اما مطابق تحقیقات علمی بروز زمین لرزه ای به شدت 10 ریشتر در هیچ مکانی از جهان تاکنون روی نداده است و بیشتر به یک داستان خیالی شباهت دارد تا پیش بینی یک حادثه.
اما دامن زدن به این خبر از سوی رسانه های مختلف از جمله قسمت خبر سایت یاهو و همچنین سایت های خبری عربی موجب شده است شایعه دهان به دهان در شهر بپیچد که امکان بروز زمین لرزه ای بزرگ طی روزهای آینده در شهر کرمان وجود دارد.
این شایعه هیچ گونه مبنای علمی و قابل اعتنایی ندارد و بیشتر به نظر می رسد پیش درآمدی برای برخی از کشورهای شیخ نشین حاشیه خلیج فارس است برای اینکه امکان خطرافرین بودن نیروگاه اتمی بوشهر را دامن بزنند که این امر نیز کاملا خلاف واقع است زیرا این نیروگاه عملا و طبق اعلام نظر کارشناسان روس از یک امتحان عملی سر بلند بیرون آمد.
وقتی شایعه پرداز دروغ خود را باور می کند!
با این وجود دست آویزی با این شایعه برای رسانه های عربی ایجاد شده است نکته جالب اینکه برخی از این رسانه ها دروغ خود را نیز باور کرده اند و مرکز زمین لرزه بزرگ روزهای آینده را خود امارات و نزدیکی شهر دبی می دانند.
پرونده این دروغ بزرگ در گفتگوی مهر با یک کارشناس زمین شناسی بیشتر روشن می شود، علی نوری زاده در خصوص این خبرسازی می گوید: تاکنون هیچ شواهدی دال بر بروز زمین لرزه ای به شدت 10 ریشتر در ادوار مختلف زمین شناسی به دست نیامده است و بزرگترین زمین لرزه ای که در تاریخ بشر نیز ثبت شده است زمین لرزه ای نزدیک به 9.7 ریشتر بوده است که پدیده ای بسیار نادر است.
وی شدت زمین لرزه ای معادل 10 ریشتر را در حدود نیروی جی دانست و افزود: تنها مطرح کردن چنین ادعای بسیار مضحک به نظر می رسد.
وی ادامه داد: هیچ مرکز علمی نمی تواند چنین ادعایی را ثابت کند زیرا عملا بشر به این دانش که بتوانتد زمین لرزه را پیش بینی کند دست نیافته است چه برسد به اینکه بتواند شدت و روز آن را در محدوده ای به این دقیقی اعلام کند.
نوری زاده ادامه داد: مردم به هیچ عنوان نباید به چنین شایعاتی گوش فرا دهند هر چند که احتمال هم دردی گسلی در این مقطع زمانی وجود دارد و این اصطلاح به این معنی است که امکان دارد پس از فعال شدن گسل سراوان گسل بم نیز بار دیگر فعال شود و یا اینکه یکی از گسلهای بزرگ استان کرمان از جمله گسل کوهبنان فعال شود.
وی گفت: اما به هیچ عنوان نمی توان اعلام کرد که این گسلها کی و چه زمانی فعال می شود.
این کارشناس زمین شناسی گفت: زمین لرزه های اخیر کشور به صورت واضح به دلیل فشاری است که صفحه عربی بر صفحه فلات ایران وارد می کند و این امر ثابت شده است اما اینکه گسلی از سمت شرق ایران در حال حرکت به سمت پاکستان باشد یکی دیگر از ادعاهای ثابت نشده است.
پیش بینی زمین لرزه غیر ممکن است/ رفتارشناسی گسل نیاز به مطالعه طولانی مدت دارد
وی ادامه داد: مطالعه بر روی یک گسل نیاز به مطالعه بازه زمانی طولانی و بر روی داده های بسیار دارد و در حقیقت رفتار یک گسل است که میتواند نشان دهد که وضعیتی در حال رخداد است و نیاز به مطلعه میدانی دارد اما منبعی که اقدام به انتشار خبری در خصوص رفتار گسلهای شرق ایران دارد و در واقع هیچ دسترسی به منطقه ندارد.
وی گفت: با این وجود زمین لرزه حداقل در استان کرمان نشان داده است که هر لحظه می توان شاهد بروز زلزله ای کوچک و یا بزرگ باشیم و نباید این خطر را نادیده بگیریم.
وی افزود: مقاوم سازی، افزایش آگاهی رفتار مردم در زمان بروز زمین لرزه و همچنین پس از وقوع حادثه در صورت خسارت بار بودن و همچنین بیمه ساختمانهای مختلف تنها راهکار در مقابل زمین لرزه است.
مردم با شایعات توجه نکنند
علی رشیدی، رئیس سازمان زمین شناسی استان کرمان نیز در گفتگو با مهر اظهارداشت: هر گونه ادعا در خصوص پیش بینی زمین لرزه کذب است و امکان پیش بینی زمان دقیق زمین لرزه وجود ندارد.
رشیدی ادامه داد: برخی از کشورها ادعاهایی در این خصوص دارند اما به صورت علمی ثابت نشده است.
وی افزود: تنها راه کنونی برای مطالعه رفتار گسلها بررسی رفتارشناسی آنها طی دوره زمانی طولانی است و اینکه کسی بتواند در زمانی اندک یک زمین لرزه را پیش بینی کند محال است.
وی با اشاره به اینکه اکثر مناطق استان کرمان متاثر از گسلها است گفت: باید مقاوم سازی را در دستور کار قرار دهیم و به خصوص در شهر کرمان با حساسیت بیشتر در خصوص مقاوم کردن ساختمانها اقدام کنیم.
مدیریت بحران باید در جامعه نهادینه شود
محمد صادقی کارشناس مدیریت بحران نیز به مهر گفت: یکی از اساسی ترین مسائل در زمان بروز زمین لرزه مدیریت بحران است که هم اجرای ان سوی مسئولان و هم مردم بسیار با اهمیت است به طور مثال در زمان لرزه بم یکی از مشکلات اصلی بسته شدن راههای زمینی به شهر بم به دلیل هجوم مردم بود.
وی گفت: حتی برخی از مردم برای دیدن وضعیت بم به این شهر مراجعه کرده بودند در حقیقت جاده تا عصر روز زمین لرزه بسته شده بود و خیابانهای بم نیز مملو از جمعیتی بود که اکثرا کاری نمی توانستند انجام دهند و امدادگران پشت ترافیک سنگین مانده بودند و امداد به صورت هوایی انجام می شد و اگر کمکهای خارجی و داخلی از طریق فرودگاه این شهر نبود با فاجه ای بزرگتر مواجه می شدیم.
صادقی ادامه داد: زمین لرزه بم نشان داد که در مدیریت بحران بسیار عقب هستیم و از آن پس بود که این مبحث در کشور مطرح شد و اقداماتی نیز در این خصوص صورت گرفت.
وی گفت: هم اکنون استان کرمان به یکی از آماده ترین استانها برای مقابله با زمین لرزه تبدیل شده است و گروههای امداد تخصصی و مردمی که از سوی هلال احمر و آتش نشانی آموزش دیده اند از جمله مهمترین نیروها هستند.
صادقی افزود: اقدامات در زمان بروز زمین لرزه تعریف شده است و هر کس می داند چه باید انجام دهد و حتی طی سالهای اخیر مانورهای نقطه صفر در سطوح بالای مدیریتی در استان کرمان با موفقیت انجام شده است و مانورهای امدادی نیز در ادارات، مدارس و حتی مهدکودکها انجام شده است.
.......................................
گزارش: اسما محمودی