به گزارش خبرنگار مهر، ایران به دلیل موقعیت ژئوپولیتیکی و قرار گرفتن بین بازارهای بزرگ مصرف و تواید انواع فرآورده‌های نفتی کشورهای حاشیه دریای خزر، منطقه قفقاز و آسیای میانه و حاشیه خلیج فارس، از موقعیت استراتژیکی برای تبدیل به هاب فرآورده‌های نفتی خاورمیانه برخوردار است.
آمارهای رسمی نشان می دهد که هم اکنون ظرفیتی به منظور ترانزیت و سوآپ سالانه بیش از 20 میلیون تن انواع فرآورده‌های نفتی در کشور وجود دارد که سال گذشته کمتر از 10 میلیون تن از این ظرفیت برای توسعه تجارت فرآورده‌های نفتی کشور شامل سوآپ و ترانزیت مورد استفاده قرار گرفته است.
همزمان با خالی ماندن 50 درصدی ظرفیت ترانزیت سوخت کشور در سال 91، در دو سال گذشته افزایش تعداد نفتکش‌های جاده پیمای ترانزیتی عراق مشکلات متعددی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به ویژه در استان‌های غربی کشور برای مردم ایجاد کرده است.
استفاده کامیون داران عراقی از گازوئیل یارانه‌ای و ارزان قیمت 350 تومانی ایران، افزایش قاچاق سوخت، فرسودگی جاده و افزایش حوادث جاده ای از دیگر چالش‌های پیش روی تردد نفتکش‌های جاده پیمای ترانزیتی عراق در داخل کشور بوده است.
در این بین برخی از مسئولان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی تاکید می کنند که برخی از نفتکش‌های جاده پیمای عراقی به اسم ترانزیت آب وارد کشور کرده و سپس آن را با گازوئیل جابه جا و مبادرت به قاچق سوخت به سایر مبادی مرزی کشور همچون افغانستان و پاکستان می کنند.
توافق ایران -عراق و راه‌اندازی جاده ابریشم نفتی
به گزارش مهر، ایران و عراق سال گذشته به توافقی برای ترانزیت انواع فرآورده‌های نفتی از مسیر ریلی دست یافته اند و بر این اساس توافقی به منظور امضای قراردادی BOT و به مدت 30 سال بین بخش خصوصی دو کشور حاصل شده است.
بر این اساس در فاز اول اجرای این قرارداد، با مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی داخلی نخستین پایانه نفتی ترکیبی ایران به منظور ترانزیت ریلی نفت کوره در مراغه راه اندازی شده است.
از این رو با حذف تردد نفتکش‌های جاده پیمای عراقی، نفت کوره تولید شده در اقلیم کردستان عراق از مسیر ریلی از مراغه به بندرعباس منتقل خواهد شد و سپس با قیمت‌های فوب خلیج فارس به مشتریان بین المللی عرضه خواهد شد.
در حال حاضر فاز اول پایانه نفتی مراغه با طراحی و ساخت مخازن ذخیره سازی انواع فرآورده نفتی و به ویژه نفت کوره، تاسیسات تخلیه و بارگیری، ایستگاه مخزن‌دار راه آهن و خطوط لوله در مدار بهره‌برداری قرار گرفته است و پیش بینی می شود با تاسیسات موجود امکان ترانزیت ماهانه حدود 25 هزار تن نفت کوره از کردستان عراق به سواحل خلیج فارس فراهم شود.
با بهره‌برداری از فاز اول این کریدور ترانزیت نفتی، پیش بینی می شود به زودی ترانزیت سایر فرآورده‌های نفتی همچون گازوئیل، نفتای سبک و سنگین، گازمایع و انوع گریدهای نفت کوره کم گوگرد هم از سر گرفته شود.
از سوی دیگر با راه‌اندازی پایانه نفتی مراغه، حدود 85 هزار مترمکعب ظرفیت ذخیره سازی نفت کوره هم توسط بخش خصوصی در بندرعباس طراحی، ساخت و در مدار بهره برداری قرار گرفته است.
در همین اخیرا قراردادی بین بخش خصوصی و راه آهن جمهوری اسلامی ایران برای ترانزیت ریلی انواع فرآورده‌های نفتی امضا شده است.
راه اندازی این خط ترانزیتی می‌تواند در آینده به توسعه تجارت سوخت ایران با سایر کشورهای محصور در خشکی همچون کشورهای حوزه آسیای میانه، مرکزی و قفقاز، ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان و جمهوری نخجوان برای تحویل محموله‌های مختلف فراورده نفتی در منطقه خلیج فارس و به ویژه کشورهای عربی منجر شود.
تاریخ انتشار: ۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۲:۰۵
با توافق ایران و عراق و بهره‌برداری از پایانه نفتی ترکیبی مراغه، نخستین کریدور ترانزیت ریلی فرآورده‌های نفتی به منظور انتقال و تحویل سوخت مایع از کردستان عراق به مشتریان بین‌المللی در خلیج فارس رسما راه‌اندازی خواهد شد.