به گزارش خبرنگار مهر، شب گذشته ششم اردیبهشت ماه مراسم افتتاحیه نمایشگاه پوسترهای مکتب لهستان در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) با حضور هنرمندان ایرانی و اعضای سفارت لهستان در ایران و با سخنرانی آیدین آغداشلو و ابراهیم حقیقی برگزار شد.
آیدین آغداشلو در این مراسم افتتاحیه گفت: پوسترهای لهستان یکی از نقاط عطف تاریخ گرافیک معاصر جهان است که درباره‌اش بسیار گفته و نوشته شده و می‌توانم بگویم تماشای پوسترهای همین مکتب بود که برای من نقشی آموزشی داشت.
مرتضی ممیز با دیدن پوسترهای لهستان به گرافیک علاقمند شد
وی افزود: شاید برای جامعه طراحان گرافیک ایران مهم باشد که مرتضی ممیز همیشه به قرابت و نزدیکی هنر ناب گرافیک لهستان با هنر ایران اقرار داشت و در مصاحبه‌ای که با ابراهیم حقیقی داشت می‌گوید که اصلا با دیدن ویترین سفارت لهستان که مملو از پوستر بوده به هنر گرافیک علاقه‌مند شده است.
وی به دوره‌های هنر گرافیک و پوستر در لهستان اشاره و خاطرنشان کرد: هنر گرافیک در لهستان سه دوره دارد، دوره اول دوره آغازین که به قرن 19 بازمی‌گردد، دوره اوج‌گیری این هنر که به سال‌های 1940 به بعد اشاره می‌کند و دوره شگفتی که بین سال‌های 60 تا 90 قرار دارد که البته بیشتر این کارها آموزنده و الگو هستند.
این هنرمند نقاش ادامه داد: در هنر پوسترسازی بهستان برای من نکته‌ای وجود دارد که الگوست و آن هم این است که در اوج سانسور و فشار و اعمال نفوذ دولتی‌ها بر هنر، گرافیک کار خود را می‌کند و راه خود را می‌رود. من از این ویژگی آموختم که فشار و سانسور نمی‌تواند هنرمند تراز اول را متوقف کند که شاهد این مدعا هم پوسترهای مکتب لهستان است و کارهایی که هنرمندان این کشور در سال‌های بین 40 تا 90 کار کردند.
هنرمند هم باید آزاده باشد هم بتواند سفارش‌دهنده را راضی کند
وی با توجه به ابزاری که هنرمند با آن خلق اثر می‌کند، گفت: هنرمند همیشه در معرض سفارش است در نتیجه باید با توجه به بازار و اقتصاد و رضایت سفارش‌دهنده کار خود را ارائه بدهد و به همین خاطر همیشه این بیم وجود داشته است که هنرمند لفظ شریف آزادگی را رعایت نکند و بخواهد که صرفا طبق خواسته سفارش‌دهنده خود کار کند که این موضوع در مکتب لهستان دوسویه رعایت شده است که هم هنر آزاده داریم و هم سفارش‌دهنده راضی.
آغداشلو اذعان کرد: با نگاه به پوسترهای لهستانی می‌بینیم که یک هنرمند بزرگ و خوب هر دو سو را رعایت می‌کند و این موضوع را هضم کرده و کار خود را می‌کند. سوالی که برای من همیشه وجود داشته این است که چرا هنر این کشور و کلا منطقه بالکان هیچوقت از خاص بودن نمی‌افتد و جواب آن را در "هنر گوتیک" یافتم.
وی در توضیح هنر گوتیک گفت: هنر لهستان مانند بخش عمده‌ای از هنر اروپای مرکزی، هنر گوتیک بوده و به همین خاطر جهانی خاص و عجیب و غریب که دیرتر از جاهای دیگر کهنه می‌شود را به ظهور می‌رساند. دنیای وهم‌آلود و عجیب و سراسر از وهم و طنزی آمیخته به هم را در هنر لهستان می‌بینیم که همین موضوع من را به این نکته رهنمون کرد که ما می‌توانیم با مراجعه به خودمان از وجود خودمان اثر بگیریم و در هنرمان به ظهور برسانیم.
این منتقد هنری به مکانیزم به وجود آمدن این هنر خاص که از وجود برمی‌آید اشاره و بیان کرد: اگر هنرمند "من" هنری خود را بشناسد تاثیری راهگشا خواهد گرفت که غیر قابل توصیف است.
هنرمند در ایران "من" خود را به "ما" تبدیل نکرده است
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به افول ناگزیر هنر پوستر لهستان اشاره کرد و گفت: در حال حاضر بیلبوردهای بزرگ تبلیغاتی و رسانه‌های ارتباط جمعی جای پوستر را در لهستان گرفته‌اند و لهستان هم دیگر آن اعتباری را که پوستر می‌داد، نمی‌دهد. بعد از فروپاشی کمونیسم درهایی باز شد و حجاب‌هایی دریده شد که هنرمندانی که عادت کرده بودند در چارچوب‌های خاص کار کنند خود را از آن چارچوب رها شده یافتند و به همین خاطر دچار آشفتگی شدند و همین امر باعث افول هنر گرافیک در لهستان شد.
این گرافیست همچنین به هنر گرافیک در ایران اشاره کرد و گفت: در گرافیک معاصر ایران علی‌رغم اینکه ذهن‌ها و نبوغ‌های واقعا خوبی به خصوص در نسل جوان ما وجود دارد ولی هنوز نتوانسته‌اند که "من" وجودی خود را به یک "ما" جمعی تبدیل کنند.
آغداشلو در پایان گفت: در دورانی سرگشته و در یک بلبشوی عظیمی هستیم که نه تنها از مشکلات گرافیک ما در ایران کم نمی‌شود که متاسفانه بر فاصله هنرمندانمان نیز افزوده می‌شود و آنها از هم دورتر می‌شوند ولی با این حال من به نسل جوان و بسیار پراهمیت‌مان و به آینده گرافیک ایران بسیار امیدوارم.