خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: این شب‌ها سریال "پروانه" به کارگردانی جلیل سامان و تهیه‌کنندگی منصور سهراب‌پور از شبکه سه سیما روی آنتن می‌رود. سریالی که با توجه به موفقیت ساخته قبلی سامان با نام "ارمغان تاریکی" امید می‌رفت اثر ماندگاری از آب درآید. قصه این سریال در دهه 50 می‌گذرد و شاهد بازی‌های متفاوتی در آن هستیم از جمله حامد کمیلی که متفاوت از آثار قبلی‌اش ظاهر شده است یا سارا بهرامی که برای نخستین‌بار نقش اول در تلویزیون را تجربه می‌کند.
اما یکی از بازیگران مهمان این سریال که اتفاقا کاراکتر او نقش مهمی در پیشبرد قصه خواهد داشت، هدایت هاشمی است که بازی او از دو شب پیش در "پروانه" آغاز شده است. کاندیدای خداترس مجلس در "چک برگشتی" که مدتی است با تئاتر قهر کرده است، در این گفتگو از دلایل گرایشش به تلویزیون، تجربه حضور در گروه "پروانه"، ایفای دوباره نقش یک روحانی و کارگردانی جلیل سامان سخن گفته است.
* آقای هاشمی، مدتی است در تئاتر دیده نمی‌شوید اما حضور پررنگ‌تری از شما در تلویزیون دیده می‌شود. نکند با تئاتر قهر کرده‌اید؟
- بعد از اتفاقات نابهنجار، گزینش‌ها و اعمال سلیقه‌های شخصی که در حوزه سینما و تئاتر اتفاق افتاد تصمیم گرفتم از این دو حوزه فاصله بگیرم؛ چراکه در آنها کارهای خوب با خاطرات بسیار خوش داشتم. با این وجود ترجیح دادم وارد تلویزیون شوم که با وجود ماهواره‌ها فضای رقابتی در آن ایجاد شده و فضای بازی در آن جریان دارد و اجازه بیان حرف‌هایی که پیش از آن امکان بازگویی‌اش ممکن نبود، در تلویزیون داده می‌شود.
البته چندان مدیوم‌ها برای من فرقی نمی‌کند و بیشتر این برایم مهم است که در هر جا ضوابط حاکم شود. خوشبختانه در تلویزیون بیش از هر جای دیگری ضوابط حاکم است اما در سینما و تئاتر نگاه‌ها و سلیقه‌های شخصی اعمال می‌شود و ما به شدت از قانون فاصله گرفته‌ایم.
* پس شرایط به نوعی شما را به فعالیت در تلویزیون سوق داده است. آن هم با کارگردان سخت‌گیری چون جلیل سامان.
- استفاده از واژه سختگیر درباره سامان، یک نوع منفی‌بافی است. او کارگردان حساسی است. من با کارگردان‌هایی در نسل‌های مختلف کار کرده‌ام؛ بهرام بیضایی، بهمن فرمان‌آرا، رضا میرکریمی و محسن عبدالوهاب همه کارگردان‌هایی هستند که به زعم کسانی که با آنها تجربه‌ای نداشته‌اند ممکن است سختگیر به نظر بیایند در حالی که اصلا اینطور نیست. آنها کارگردان‌های بسیار حساسی هستند و همواره حساسیت بالا نتیجه به شدت درخشانی برای گروه به همراه خواهد داشت.
سامان حساسیت بالایی دارد و کیفیتی نظیر کیفیت کارهای او مدت‌هاست در تلویزیون به فراموشی سپرده شده است. خوب است افرادی مثل او هر از چند گاهی به تلویزیون یادآوری کنند نباید با مقوله تولید سهل‌انگارانه برخورد کرد.
*صرفا یادآوری این موضوع به تلویزیون کافی است؟
- برای این منظور تهیه‌کنندگان نیز باید صبوری کافی داشته باشند. خوشبختانه ما اینجا با منصور سهراب‌پور تهیه‌کننده کار طرف بودیم که توانست به خوبی تاب بیاورد و آرامش گروه را به آنها برگرداند. به ویژه که می‌دانم این گروه مرارت‌های بسیاری کشیدند که در صدر آن مشکلات مالی بوده است.
*اشاره کردید جلیل سامان حساسیت‌های فراوانی دارد. این موضوع به ویژه در نوع نگاه او به مسائل پیش از انقلاب حس می‌شود.
- خوشبختانه او به سفارشی‌ترین سوژه‌ها نوعی نگاه انسانی دارد و در روایت قصه آدم‌ها، پرسوناژ‌های دقیق و حساب شده‌ای را جلو می‌آورد که بازنمایی تاریخی خوبی برای نسل جدید است. نگاه بدون قضاوت او اصلا سفارشی و فرمایشی به نظر نمی‌رسد و اصلا "پروانه" را نیز او به تلویزیون پیشنهاد داده است. در حالی که ما در تلویزیون با آثاری روبرو هستیم که به شدت سفارشی و فرمایشی بودن آنها توی ذوق می‌زند و به همین دلیل بخش اعظم مخاطبشان را از دست می‌دهند اما شناخت خوبی که جلیل سامان از عناصر درام دارد، موجب می‌شود کارهای به یاد ماندنی بسازد.
* از شیخ حسن بگویید. به ویژه که شخصیت روحانی را قبلا در "لطفا مزاحم نشوید" تجربه کرده بودید.
- مهم‌ترین ویژگی این شخصیت، نوع ارتباط او با کاراکتر اصلی مرد داستان است. این دو آشنایی دیرینی با یکدیگر دارند و دوستی عمیقی بین آنها در جریان است. شخصیت‌ها در لحظات حساس و نفس‌گیری که راه به جایی ندارند به او پناه می‌برند و به این واسطه مسیرهای درست‌تری را می‌روند.
آرامش سیدحسن با بقیه شخصیت‌ها و حال و هوای سریال متفاوت است. برای من آزمون بزرگی بود که ببینم این که می‌گویند بازیگر می‌تواند نقش‌هایی را که از طبقه اجتماعی یکسان هستند بدون تکرار بازی کند، شدنی است یا خیر. من در "لطفا مزاحم نشوید" برای یافتن شخصیت روحانی مسیر دیگری را رفتم و در "پروانه" نیز با شرایط دیگری روبرو شدم و سعی کردم یکی از موجه‌ترین روحانیون عصر حاضر را که در آن زمان بوده الگوی خود قرار دهم.
* کدام روحانی؟
- بخش زیادی از رفتارهای بیرونی که از شیخ حسن خواهید دید، یادگار آیت الله بهجت است که امیدوارم تکه کلام‌ها، حرکات دست و ... خوب از آب درآمده باشد. من برای رسیدن به این نقش تمام فایل‌های صوتی، تصویری و آثار آیت‌الله بهجت را مطالعه کردم و این برای من حسن دیگری هم داشت چون پیش از "پروانه" کمتر درباره این شخصیت می‌دانستم.
------------------
گفتگو از مریم عرفانیان