هنر كتاب آرايي در قالب توليد نسخ خطي و در ادامه آن كتب چاپ سنگي از موضوعات قابل بررسي و توجه است.
احساس نياز بيشتر به مجلدات بيشتري از کتب تاليفي در دوره قاجار، توليد کتاب از مرحله نسخه نويسي به مرحله چاپ در نسخه هاي انبوه قدم گذاشت و در اين ميان چاپ سنگي به دليل سهولت در ارائه خط و آثار هنري، بر روش هاي پيشين ترجيح داده شد و اهميت فراوان يافت.
هنرمندان اين دوره موضوعات اجتماعي، مذهبي و تاريخي پيرامون خود را با روش چاپ سنگي به راحتي در اختيار علاقه مندان قرار مي دادند.
نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه ملی حاصل تلاش موثر و بی‌وقفه دانشمندان،علما و نوابغ این مرز و بوم و نمایانگر پیشگامی اندیشمندان کشورمان در تکوین تاریخ علم در جهان و درخشش این نوابغ در اغلب رشته‌های علوم و فنون است.صاحبان آثار در بسیاری موارد،چنان هنرنمایی کرده‌اند که گوی دل در گرو معرفتی عظیم نهاده،احساس و معرفت را توأما روی کاغذ آورده‌اند و امواج مثبت و معنوی آن به خوبی در این آثار احساس می‌شود.
در حال حاضر بيش از هزار و پانصد نسخه كتاب خطي و چاپ سنگي مرتبط با تفاسير شيعه در گنجينه مخطوطات كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي نگهداري مي شود که قديمي ترين كتاب اين مجموعه، تفسير قوارع القرآن است كه در سال 429 هجري قمري كتابت شده است.
کتب خطی و چاپ سنگی کتابخانه قزوین به 970 مورد رسید
محمدرضا مولایی در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره اظهارداشت: با توجه به اهمیت کتب خطی و سنگی در قزوین نیز این آثار ارزشمند نگهداری می شود.
وی افزود: کتابخانه علامه رفیعی دارای 300 نسخه کتب خطی و 284 چاپ سنگی بود که با اهداء 86 نسخه کتاب خطی و 300 نسخه کتاب چاپ سنگی این تعداد به 970 مورد رسید.
این مسئول بیان کرد: این کتب ارزشمند که متعلق به سید حسین لامع قزوینی المدعو به معین الاسلام بوده و بیش از 120 سال قدمت دارند توسط فرزندان (جعفر، حسن، علی و بتول لامع) به کتابخانه اهداء شده است.
مولایی تصریح کرد: با توجه به اینکه این کتب از ارزش مادی و معنوی بسیاری بالایی برخوردارند اقدام شایسته این بزرگواران موجب استفاده عموم جامعه را از این کتب فراهم کرده که شایسته تقدیر است.
این مسئول اضافه کرد: متاسفانه با وجود داشتن حدود يك هزار جلد کتاب خطی و سنگی در حال حاضر فاقد بخش ویژه نگهداری نسخ خطی و نفیس هستیم و راه اندازی این بخش به هزینه های سنگینی نیاز دارد.
مولايي بيان كرد: براي ايجاد اين مركز با مسئولان مکاتباتی صورت گرفته كه اميدواریم براي حفظ و حراست از آثار خطي و سنگي، اين مركز در استان قزوين ايجاد شود.
وي با بيان اينكه قزوين فاقد كتابخانه مركزي است تصريح كرد: براي ايجاد كتابخانه مركزي در قزوين پيگيري هايي را از طريق نمايندگان مردم قزوين در مجلس شوراي اسلامي و استاندار قزوين انجام داده ايم که امید است به نتیجه برسد.
مولايي یادآورشد: كتابخانه مركزي در بيشتر استان هاي كشور دایر شده و احداث آن در استان قزوين نيز از ضروریات است که باید پیگیری شود.
سرپرست اداره کل كتابخانه هاي عمومي استان قزوين با اشاره به مزيت هاي كتابخانه مركزي افزود: كتابخانه مركزي نقش اساسي در ترويج و ترویج كتابخواني دارد و در جذب هرچه بیشتر مردم به کتاب و کتابخوانی نقشی محوری ایفا می کند.
وی یادآورشد: با توجه به هزینه بالای خرید کتاب، امیدواریم با حمایت مسئولان، کتابخانه ها به جایگاه شایسته خود برسند تا با افزایش خدمات رسانی خود موجب جلب رضایت هرچه بیشتر مراجعان شوند.
بخش اعظم نسخ خطی از راه وقف به دست ما رسيده‌اند كه در حال حاضر در مراكز مختلف اعم از كتابخانه‌ها، حوزه‌های علميه، آستان مقدس امامزادگان نگهداری می‌شود که با راه اندازی مرکزی مناسب برای نگهداری از این اثار گرانبها می‌توان علاوه بر ساماندهی نسخ خطی، در شناسنامه‌دار و مرمت كردن اين منابع به ويژه نسخ خطی قرآنی نیز اقدام كرد.