به گزارش خبرنگار مهر ، تولید یک میلیون تن شمش آلومینیوم پیش بینی شده در برنامه چهارم توسعه کشور امری بود که مسئولان صنعت و معدن برای رفع نیاز صنایع کشور پیش بینی کرده بودند اما محدودیت منابع بوکسیت در داخل و وارداتی بودن این ماده اولیه باعث شد تا مسئولان به فکر جایگزینی ماده اولیه دیگری باشند و با کشف ذخایر عظیم نفلین سینیت در شمال کشور با تناژ بالا موجب شد تا بومی سازی تولید آلومینیوم در داخل در دستور کار قرار بگیرد.
بر همین اساس در سال 1372 عملیات اجرایی کارخانه صنعتی تولید آلومینیوم در شهر ستان سراب آغاز شد اما متاسفانه تاکنون بعد از گذشت بیشاز 19 سال هنوز آجری از آجرهای این کارخانه عظیم که قرار است به عنوان قلب آلومینیومی کشور خون بخش صنعت را به گردش در بیاورد روی هم چیده نشده است و به جز یک فضای محصور بزرگ در محل کارخانه و یک بخش اداری چیز دیگری برای مردم این شهرستان قابل مشاهده نیست.
ابراهیم غفوری از شهروندان سرابی است که با 35 سال سن روی ماشین کار می کند و درباره همین مجموعه صنعتی و معدنی می گوید: 18 سال پیش وقتی چنین طرحی از سوی مسئولان برای شهرستان ما تصویب شد خانواده هایمان امیدوار بودند که من و امثال من در سراب وقتی به سن کار و استقلال خانوادگی رسیدیم از نظر اشتغال مشکلی نخواهیم داشت و آینده ما جوانان منطقه بواسطه این فرصت اقتصادی تامین است اما اکنون من در حال به پایان بردن دهه چهارم زندگی و خداحافظی با دنیای استخدام در کارهای قراردادی و پیمانکاری هستم.
وی می افزاید : اگر کارها به همین منوال پیش بروند فکر نمی کنم که پسر 13 ساله من هم امکان کار در نفلین سنیت سراب داشته باشد.
از سوی دیگر آمار ثبت احوال سراب نشان می دهد که بدلیل مشکلات اقتصادی موجود در این شهرستان برای جوانان و خانواده های آنها طی چندین ساله گذشته حدود 35 هزار نفر مجبور به مهاجرت به شهرهای بزرگی چون تهران، تبریز و کرج شده و اکثرا نیز در کارهای ساختمانی مشغول به کار شده اند و این یعنی آسیب های فرهنگی و اجتماعی برای تمام خانواده های مهاجر این شهرستان.
همین موضوع از سوی دیگر موجب می شود تا سراب توان تامین سرمایه برای استان را از دست داده و شاخص های اقتصادی آن بدلیل نبود نیروی کار تحت تاثیر قرار بگیرد و به تبع ان نیز از خدمات دولتی کمتری بهره مند شود.
ابلاغ سیاست های اصل 44 مانع پیشرفت پروژه شد
فرماندار سراب در مورد علت تاخیر در اجرای این پروژه به خبرنگار مهر می گوید: متاسفانه سوء مدیریت های قبلی و کمبود اعتبارات در 18 سال گذشته موجب این اتفاقات شده است ولی در دولت نهم و دهم این مشکل حل شد و در طی سفرهای اول و دوم ریاست جمهوری به استان بودجه های خوبی برای این مجموعه تصویب شد که می توانست آن را به یک حرکت قابل توجه وادارد.
سعادتی در خصوص علت تخصیص نیافتن این بودجه های مصوب ابراز می دارد که ابلاغ اجرای سیاست های اصل 44 قانون اساسی موجب شد که دولت به تنهایی امکان سرمایه گذاری در این پروژه عطیم را نداشته باشد بنابراین فراز و نشیب هایی متوجه طرح شد که در نهایت با تصمیم گیری بعدی دولت این پروژه ملی به سه فاز اجرایی تبدیل شد چرا که حجم سرمایه گذاری برای آن خیلی بالا بود و بخش خصوصی امکان ورود و قدرت ورود به آن را پیدا نمی کرد.
وی در تشریح نحوه کار در این مراحل اضافه می کند: قرار شد تا دولت در مرحله نخست با سهمی کمتر از 50 درصد به این پروژه وارد شود و زیر ساخت های لازم برای حیات بخشیدن به پروژه را آغاز کند تا با اصل 44 قانون اساسی مغایرتی وجود نداشته باشد و در مراحل بعد بخش خصوصی را وارد طرح کند و ادامه کار را به آنها بسپارد.
سعادتی همچنین می گوید: متاسفانه باز در سال 90 بنا بدلایلی بودجه در نظر گرفته شده برای طرح نفلین سنیت تامین نشد و طرف چینی قرارداد هم ترک کار کرد اما در سال 91 با تامین بودجه علی رغم شرایط خاص اقتصادی کشور این بودجه تامین شد و طرف چینی هم به سر کار خود بازگشت.
فرماندار سراب با اشاره به اینکه هم اکنون قراردادهای مختلف راه و برق و تامین زیر ساخت های طرح یکی پس از دیگری در حال امضا و اجرایی شدن هستند ادامه می دهد: متاسفانه در بخش فنی این طرح مشکلی پیش آمد که به خاطر ترک کار توسط پیمانکار خارجی بود به این بهانه که ایمیدرو به وظایف خود در این باره عمل نکرده و کار من را تحت تاثیر قرار داده است که همین امر باعث شد تغییر پیمانکار و دیگر مسایل پیش بیاید و کار را در بروکراسی اداری به تاخیر انداخت.
بخش فنی کارخانه هیچ پیشرفتی ندارد
سعادتی اما روند فعلی کار را مثبت ارزیابی می کند و می گوید: اگر روند در پیش گرفته شده ادامه پیدا کند قطع یقین در آینده شاهد بهره برداری از این مجتمع عظیم صنعتی و معدنی در سراب و تولید 70 هزار تن آلومینا از نفلین سنیت در فاز اول خواهیم بود که سهم دولت از 200 هزار تن پیش بینی شده برای هر سال است.
وی مسایل پیش روی این طرح را بازگشت چینی ها به کار عنوان می کند و اینکه قضیه در دست بررسی است و از مغفول ماندن بخش فنی کارخانه که همان بخش اصلی کار است انتقاد می کند و می گوید متاسفانه تاکنون ریالی در این بخش اساسی هزینه نشده است.
نفلین سنیت مدیر دلسوز می خواهد
نماینده مردم سراب در مجلس شورای هم در پیگیری خبرنگار مهر در خصوص آخرین وضعیت نفلین سنیت سراب می گوید: عمده عاملی که در طول این 18 سال باعث تاخیر در اجرای این پروژه ملی شده است عدم دلسوزی مدیرانی است که برای اجرایی کردن طرح به شهرستان سراب اعزام شده اند که همین امر باعث شد در صحبت هایی که با وزری صنعت معدن و تجارت و مسئولان ایمیدرو داشتیم ابتدا مدیریت را تغییر دهیم و فردی کاری و دلسوز را به شرط اینکه در منطقه اسکان داشته باشد و برای طرح تمام وقت خود را بگذارد منصوب کنند که خوشبختانه فرد معین شده به مدیریت مجموعه دارای این ویژگی هاست.
مهنار بهمنی می افزاید : در گام دوم تلاش کردیم تا اعتبار لازم برای آغاز کارها از دولت تامین شود که با پیگیری های انجام شده 70 میلیارد تومان برای ظرح اعتبار دریافت شد که در طول این 18 سال برای این طرح سابقه نداشت.
وی اظهار می دارد: پیگیری های انجام شده باعث شد تا در بحث سوء مدیریت ها معاون وزیر هم در این بحث زیر سوال برود و جابجا شود که همه در جریان آن قرار دارند.
نماینده سراب ادامه می دهد: با روندی که در پیش گرفته شده امیدواریم با بهره برداری از کارخانه بتوانیم شاهد اشتغالزایی مستقیم و غیر مستقیم این طرح و استفاده از معدن موجود باشیم که برای سراب، آذربایجان شرقی و به تبع آن کشور عزیزمان در زمینه تامین آلومینیوم مورد نیاز صنایع تاثیر مستقیم دارد.
این مقام مسئول اضافه می کند: همچنین در سفر چهارم هیئت دولت به استان مقرر شد تا 50 میلیارد تومان دیگر برای اجرای بخش فنی این پروژه اختصاص یابد که امیدوارم تا پایان کار دولت دهم به آن اختصاص یابد.
بهمنی تصریح می کند: یکی دیگر از دغدغه های موجود بحث خروج درآمدهای این طرح ملی از استان به بهانه قرار داشتن دفتر این کارخانه در تهران بود چرا که اگر دفتر تهران اقدام به ارایه صورت حساب های مالیاتی و غیره به مرکز می کرد مالیات دریافتی به حساب تهران واریز می شد امری که در مورد مس سونگون ورزقان هم اکنون صادق است، بر همین اساس از شرایط ما برای اجرایی شدن این طرح ماندن درآمدهای ریالی در استان و شهرستان بود که موجب شکوفایی اقتصادی برای منطقه و استان می شود و قدرت بانکهای استانی را در پرداخت تسهیلات بالا می برد و مردم عزیز استان به همراه هم استانی های سرابی خود می توانند از منافع مالی این طرح بهره مند شوند.
نماینده سراب تاکید می کند: اجازه نمی دهیم ریالی از درآمد این طرح به خارج از استان برود و اکنون چیزی به نام دفتر تهران وجود ندارد و هر مدیری که قصد کار در نفلین سنیت سراب را دارد باید سرمای استخوان خردکن سراب را تحمل کند.
وی ابراز امیدواری می کند که با شناسایی پیمانکار جدید بخش فنی کارهای کارخانه نیز شتاب بگیرد تا حدود دو سال دیگر شاهد بهره برداری از این طرح باشیم.
گزارش از رامین فرهودی