به گزارش خبرنگار مهر، در حال حاضر از پنبه گلستان که روزگارانی به دلیل زیادی محصول این استان را به پایتخت طلای سفید معروف کرده بود تنها اسمی باقی مانده و بسیاری از کارخانات پنبه پاکنی یا تعطیل شده اند و یا به انبار مصالح ساختمانی و پارکینگ تبدیل شده است.
با اینکه چندسالی از تشکیل کارگروه به ریاست رحیمی معاون اول رئیس جمهوری در فرمانداری گرگان می گذرد که یکی از اهدافش، احیای پنبه گلستان بود، اما با گذشت بیش از سه سال نه تنها پنبه استان احیا نشد، بلکه روز به روز مزارع پنبه کوچک و کوچکتر و صنعت پنبه رو به فراموشی رفت.
ترکيب کارگروهي عالي رتبه که از طرف رئيس جمهور تشکيل شده شامل سه وزير، معاون اول رئيس جمهوري، استانداران استان هاي شمالي، نمايندگان مجلس و مسئولان بخش بانکي بود و اين کارگروه در گرگان به بررسي وضعيت پنبه و راه هاي توسعه و ترقي آن پرداخت و کليات طرح جامع پنبه را تصويب کرد.
اجرا نشدن سند الگوی کشت، پایین بودن قیمت خرید، افزایش قیمت نهاده ها، مرغوب نبودن برخی نهاده ها و زمانبر بودن کشت پنبه از جمله مسائلی است که سبب شده تا کشاورزان کمتر رغبت به کشت محصول پنبه در مزارع شان داشته باشند.
سطح کشت پنبه به کمتر از 20 هزار هتکار رسید
با این حال عضو کمیسیون کشاورزی مجلس می گوید: اگر بناست مصوبه دولت در زمینه احیای کشت پنبه در استان اجرا شود، باید وزارت جهاد کشاورزی با حمایت رئیس جمهور و دولت برای اجرایی شدن این مصوبه، اقدام عملی داشته باشد.
رحمت الله نوروزی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: در سالهای قبل از انقلاب حدود 157 هزار هکتار از مزارع استان به زیر کشت پنبه می رفت که این میزان اکنون به کمتر از 20 هکتار رسیده است.
وی در عین حال تصریح کرد: اگر قرار است اشتغال مولد و پایدار داشته باشیم و برای رفع بیکاری برنامه ریزی داشته باشیم، باید به کشت پنبه روی آوریم.
وی از پنبه به عنوان طلای سفید یاد کرد و گفت: متاسفانه این طلای سفید تاکنون مغفول مانده است.
تعطیلی 28 کارخانه پنبه پاک کنی
نووزی با اشاره به تعطیلی 28 کارخانه پنبه پاک کنی از بعد از انقلاب تاکنون یادآورشد: بخشی از دلایل مشکلات کشت پنبه ناشی از سیاستهای اعمال شده در سال های گذشته است.
وی اظهار داشت: بر اساس این سیاستها، پنبه از خارج وارد شد با این بهانه که مرغوبتر و ارزان تر است و این امر به تولید داخلی ضربه زد.
نوروزی یادآورشد: این وضعیت درحالیست که ایران جزو چند کشور برتر در حوزه کشت پنبه است و گرگان زمین و گرگان دشت در زمینه کشت این محصول شهره است.
نماینده مردم علی آبادکتول در مجلس یادآورشد: با توجه به هزینه های بالای تمام شده و عدم قیمت گذاری صحیح، اقبال کشاورزان برای کشت پنبه در استان کم شده است و کشاورز به کشت دیگر محصول راغب تر است.
براساس تصمیم کارگروه عالی رتبه دولت برای احیای پنبه گلستان مقرر شده بود، تصمیم گیری در مورد قيمت گذاري، واردات و صادرات به کارگروهي استاني متشکل از استان هاي پنبه کار واگذار شد.
همچنین افزايش تعرفه پنبه وارداتي نيز مطرح شد به گونه اي که واردات اين محصول در درجه اول صورت نگيرد و يا تعرفه اي بالاداشته باشد و زماني که محصول داخلي برداشت مي شود پنبه وارد کشور نشود.
علاوه بر این، خريد تضميني پنبه نيز قطعي و تصميم گرفته شد يک سازمان خريد آن را به دست گيرد تا بهاي محصول را سريع به کشاورزان تحويل دهند.
اکنون کشت پنبه 180 تا 220 روز زمان مي برد و کشاورز مي تواند تنها يک محصول بکارد و چون مقرون به صرفه نيست به سمت کشت سويا و کلزا کشيده مي شود تا هم گندم و هم محصولاتي نظير کلزا کشت کند بنابراين بايد پنبه را به قيمتي برسانيم که براي کشاورزان قابل قبول باشد.
اما با گذشت بیش از سه سال از تشکیل کارگروه پنبه، اکنون این سئوال مطرح می شود که چرا وضعیت کشت پنبه و طلای سفید روز به روز در گلستان بدتر از قبل می شود.
محصول پنبه رها شده است
عضو خانه کشاورز گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر و در پاسخ به این سئوال می گوید: محصول پنبه در استان رها شده و بقدری کیفیت بذر نهاده ها پایین آمده و قیمت خرید تمام شده از کشاورز پایین است،که دیگر کشاورز رغبتی به تولید این محصول ندارد.
محمد تقی احسن ادامه داد: اگر کشاورز بخواهد در مزرعه اش کشت پنبه انجام دهد با توجه به مدت زمان طولانی پروسه، کاشت، داشت و برداشت، امکان کشت دوم برای کشاورز وجود ندارد و به دلیل قیمت پایین، ادامه کشت این محصول برای کشاورز بصرفه نیست.
احسن با اظهار تاسف از اینکه متاسفانه محصول پنبه از چرخه کشت کشاورزی خارج شده است، عنوان کرد: دیگر برای کشاورز صرف نمی کند که پنبه بکارد.
وی در پاسخ به اینکه آیا ارقام جدید تجاری منجر به احیای کشت پنبه نشده است، گفت: به عنوان نمونه سال قبل مزارع پنبه استان با اپیدمی کرم برگ خوار مواجه شد و به دلیل عدم وجود سموم تاثیر گذار بسیاری از مزارع طعمه کرم برگ خوار شد و ما نتوانستیم با این آفت مبارزه کنیم.
کارخانجات با یک سوم ظرفیت کار می کنند
احسن یادآورشد: در استان گلستان که روزی به عنوان سرزمین طلای سفید به آن افتخار می کردیم و صدای چرخ کارخانجات حتی تا نیمه شب به گوش می رسد، اکنون شاهدیم که 70 درصد کارخانجات تعطیل شده اند و 30 درصد باقیمانده نیز با یک سوم ظرفیت دارند کار می کنند.
وی گفت: این درحالیست که بر اساس نظر کارشناسان، هیچ محصولی به اندازی کشت پنبه اشتغالزایی ندارد و برای رفع بحران بیکاری استان باید به احیای این صنعت گام برداشته شود.
عضو خانه کشاورز گلستان زمان کشت، داشت و برداشت پنبه را از اواخر فروردین ماه تا اواخر فصل پاییز بیان کرد و گفت: قرار بود ارقامی تولید شود که فرایند تولید را کاهش دهد، اما تاکنون موفق نشد ه ایم.
کارخانجات انبار و یا پارکینگ شدند
احسن تصریح کرد: در سالهای اخیر شاهد بودیم که کارخانجات پنبه پاک کنی به انبار گندم تبدیل شده و دلمان به این موضوع خوش بود ولی اکنون به دلیل عدم حمایتهای لازم، شاهد هستیم که کارخانجات پنبه پاک کنی به انبار محصولات ساختمان و محل تخلیه بار تبدیل شده است.
وی یادآورشد: این موضوع را می توان به عینه در فلکه شهید قندهاری از سمت ورودی شرقی گرگان مشاهده کرد که کارخانه سابق پنبه به انبار کنونی تخلیه کالا و مصالح تبدیل شده است.
این فعال حوزه کشاورزی یادآورشد: کارخانجات پنبه زمانی محل تردد خودروهای کشاورزان برای انتقال محلوج پنبه به کارخانجات نساجی بود و امروز به پارکینگ انواع خودرو تبدیل شده است.
به تاکید کارشناسان، با وجود آسیب دیدگی های موجود در بخش کشاورزی و رتبه پایین صنعت و مشکلات عدیده تهیه کود، سم، بذر و غیره در گلستان، تخصیص یارانه به پنبه کاران از اقدامات ضروری کشور برای افزایش سطح کشت و تولید محصول پنبه خواهد بود.
همچنین تشکیل پژوهشکده پنبه و دانه های روغنی از نگرانی های دیگر در عرصه کشت پنبه است که باید برای تسریع راه اندازی آن اقدام شود.
کاهش هزینه های تولید با به کارگیری فناوری های نوین در کشت این محصول و فعالیت دوباره سازمان پنبه در گلستان شاهد تحول و احیای محصول پنبه با دلسوزی بیشتر خواهیم بود.