به گزارش خبرنگار مهر، وقایعی که در زمان حمله عراق به ایران بر مردم خرمشهر و بعد از آن آبادان گذشت را بی شک هیچ شهری در ایران تجربه نکرد ولی جوانان غیور این شهر در برابر این حملات همه جانبه قافیه را نباختند و با ساده ترین سلاح های ممکن و با ایجاد خاکریزهایی که حتی سنگ هم از آن عبور می کرد حماسه مقاومت 34 روزه را خلق کردند.
بی شک این اتفاقات و ورود دشمن به شهر و درگیری تن به تن مردم با بعثی ها که حتی کار در برخی موارد به درگیری فیزیکی هم می رسید را هیچ شهری در ایران به این شدت تجربه نکرده است به همین دلیل اگر اکنون شهری به خود لقب پایتخت مقاومت بدهد بی شک در خلق خرمشهر به عنوان نماد مقاومت، ایثار، از خود گذشتگی و تسلیم نشدن ملت ایران در برابر دشمن ظلم شده است.
اتفاقا همین که همه ملت ایران برای آزادسازی شهر خرمشهر در به شیوه های متفاومت برای این جنگیدند نشان از جایگاه حساس و بالای خرمشهر در معادلات نظامی هشت سال جنگ تحمیلی دارد.
موقعیت خرمشهر
شهرستان خرمشهر یکی از شهرستانهای خوزستان در جنوب غربی ایران است که از غرب با کشور عراق هم مرز است، جنوب خرمشهر را خلیج فارس در بر گرفته و در جنوب شرق آن شهرستانهای آبادان و شادگان واقع است .
خرمشهر از دهم آبان سال 59 به اشغال نیروهای بعثی در آمد، عملیات بیت المقدس یا همان آزاد سازی خرمشهر، مهمترین عملیات ایران در آزاد سازی سرزمین اسلامی از اشغال دشمن بعثی بود. دشمن که تا پیش از این عملیات از بسیاری مناطق اشغالی بیرون رانده شده بود همه توان نظامی خود را برای حفظ خرمشهر به عنوان برگ برنده در دست داشت .
وقتی که عملیات بیت المقدس در دهم اردیبهشت سال 61 آغاز شد همه تئوریسینهای بزرگ نظامی جهان متفق القول بودند که شاید ایران بتواند بخشی از خاک خود را در خوزستان از رژیم بعثی پس بگیرد، اما هیچگاه نخواهد توانست دژ آهنین و استحکامات نفوذ ناپذیر رژیم بعثی صدام را در خرمشهر ویران کند.
این تحلیل نظامی همه کارشناسان و خبرنگاران جنگی شرق و غرب بود که قبل از آزاد سازی، از پیشرفته ترین و مستحکمترین استحکامات نظامی عراق در خرمشهر بازدید کرده بودند .
خط تدافعی بعثی ها در خرمشهر منطبق با پیشرفته ترین آموزشهای آکادمی های نظامی بلوک شرق و غرب بود، بعثی ها برای اطمینان از دست ندادن خرمشهر از کارشناسان و متخصصان نخبه بلوک شرق و غرب و حتی اسرائیل کمک گرفته بودند.
سرهنگ نزار صاحب کاظم معاون رئیس ستاد تیپ 96 پیاده که به اسارت نیروهای ایرانی درآمده بود اعلام کرد، استحکامات دفاعی بعثی ها متشکل از چهار خط تدافعی تو در تو بود و در مقابل هر خط دفاعی، انبوهی از میادین مین با عمق 200 تا 400 متر کانالهای رو باز و تله گذاری شده برای جلوگیری از عبور نفرات و تجهیزات تله های انفجاری فراوان به همراه سنگرهای مستکم بتونی وجود داشت.
در خط دفاعی یکم، 11 شبکه مواد آتش زا وجود داشت که از طریق لوله هایی به ساحل رودخانه کارون متصل شده بود که در صورت احساس خطر با اشتعال آنها سطح رودخانه برای مدت تقریبی چهل تا 50 دقیقه شعله ور می شد. همچنین منطقه کارون و خرمشهر با یک شبکه تلویزیونی مدار بسته پوشش داده شده بود و تمامی حرکات کنترل می شد.
ناخدا یکم تکارور اسماعیل بنیادی درباره نظر کارشناسان انگلیسی در مورد حمله نظامی ایران به خرمشهر می گوید: کارشناسان نظامی انگلیسی که تجربه دو جنگ بزرگ جهانی را پشت سر داشتند، با توجه به اینکه از نیت ایران برای آزاد سازی خرمشهر آگاه بودند، اعلام کردند، جمهوری اسلامی ایران در انتخاب خرمشهر سخت ترین گردو را برای شکستن برگزیده است زیر خرمشهر تبدیل به دژ دفاعی بزرگی شده که بازپس گیری آن غیرممکن است.
وعده صدام برای دادن کلید بصره به ایران
همه این عوامل موجب شده بود که صدام با اطمینان خاطر، آزاد سازی خرمشهر از سوی ایرانی را غیرممکن بداند و با غرور اعلام کند که اگر ایرانیها خرمشهر را بگیرند کلید بصره را به آنان خواهد داد.
نیادی افزود: تاکتیک نظامی استفاده از نیروهای زرهی انبوه برای نخستین بار توسط تئوریسین های نظامی آلمان در جنگ جهانی دوم با موفقیت اجرا شده بود، این تاکتیک نظامی کارآمد و موفق، سرلوحه کار ژنرالهای بعثی در حمله به ایران و نیز در دفاع از خرمشهر قرار گرفته بود.
بعثی ها برای مقابله با نیروهای ایرانی بیش از دوهزار و 760 ت تانک و نفربر زرهی در منطقه متمرکز کرده بودند که این میزان بیش از تعداد تانکهایی بود که در دومین نبرد بزرگ تانکها در تاریخ جنگهای جهان که در صحرای سینا بین اسرائیل و مصر در سال 1973 رخ داد و نیز بیش از پنج و نیم برابر تعداد ادوات زرهی بود که ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم در شمال آفریقا به کار برده بود، این در حالی است که ادوات زرهی ایران در نبرد خرمشهر کمتر از یک پانزدهم یعنی کمتر از هفت درصد تجهیزات زرهی بعثی ها بود و قابل توجه اینکه این تعداد تانک و نفربر بعثی با 530 قبضه توپ سنگین و صدها خمپاره انداز کوچک و بزرگ حمایت می شد که در نوع خود کم نظیر بود.
حال این سوال مطرح است که نیروهای ایران چگونه موفق به آزاد سازی خرمشهر شدند ؟ یکی از افرادی که در مقاومت 34 روزه جوانان خرمشهری در برابر حمله عراق شرکت داشت معتقد است علت موفقیت نیروهای ایران را علاوه بر انگیزه های قوی دینی و ملی باید در تاکتیکهای نوین و ابداعی ایران در نبرد ضد نیروهای بعثی دانست .
سرهنگ عبدالمجید عقیلی گفت: فرماندهان ایرانی در اوائل دوران دفاع مقدس دریافتند که با توجه به کمبود تجهیزات جنگی باید از شیوه جدیدی برای مقابله و در هم کوبیدن نیروهای بعثی استفاده کرد به همین دلیل استفاده از شیوه های جنگهای چریکی در عملیات های گستره به عنوان طرح جدید حملات نظامی برای نخستین بار به دست فرماندهان ایرانی طراحی شد.
در این شیوه نیروهای نظامی ایران از تاکتیکهایی استفاده کردند که نیروهای تکاور برای نفوذ به استحکام دشمن استفاده می کنند با این تفاوت که تکاوران در گروه های چند نفر اقدام به نفوذ به استحکامات دشمن می کنند، اما نیروهای ایرانی همین شیوه را با ده ها هزار نفر نیرو رزمنده انجام می دادند که این خود پیچیدگی ها و دشواری های فراوانی را به دنبال داشت که نیروهای پر توان ایران به خوبی از عهده آن بر آمدند. البته استفاده از این شیوه نیازمند روحیه بسیار قوی و شجاعت کم نظیر نیروهای حمله کننده بود که خوشبختانه نیروهای ایران در این امر الگویی برای جهانیان شدند .
کارشناسان نظامی بلوک شرق و غرب حق داشتند که آزاد سازی خرمشهر را غیرممکن بدانند زیرا این امر با هیچیک از تئوری های نظامی قابل توجیه نبود و دقیقا به همین دلیل است که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) که نقش راهبردی او در هدایت رزمندگان اسلام نقشی حیاتی و سرنوشت ساز بود، این عملیات را یک معجزه الهی دانسته و اعلام فرموده خرمشهر را خدا آزاد کرد.
در عملیات بیت المقدس پنج هزارو 400 کیلومتر مربع از اراضی اشغال شده از جمله شهرهای خرمشهر و هویزه و نیز پادگان حمید و جاده اهواز – خرمشهر آزاد شد. علاوه بر آن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از تیررس توپخانه دشمن خارج شد. همچنین 108 کیلومتر از خط مرزی تامین شد.ضمن اینکه در عملیات آزادسازی خرمشهر، 19 هزار تن از نیروهای دشمن به اسارت درآمده و 19 هزار نفر کشته و یا زخمی شدند و خرمشهر مقاوم پس از 578 روز اشغال با حماسه سازی های بی نظیر دلاورمردان ایران زمین آزاد شد.