این مفهوم در دو حوزه نظری و عملی توجه غالب عالمان علوم اجتماعی، سیاستمداران و مردم را به خود معطوف کرده است. با توجه به این که مشارکت مفهوم گسترده‌ای است، این مفهوم را می‌توان از دیدگاه علوم مختلف تعریف کرد.
مشاركت سياسي، تركيب وصفي است كه دخالت مردم در امور سياسي يعني حكومت داري را معنا مي‌كند. مشاركت سياسي در پی فرايند اجتماعي شدن انسانها و دخالت در امور مديريت سياسي كشورها وارد ادبيات سياسي نظريه پردازان دنياي سياست شد.
آلن بیرو در تعریف مفهوم مشارکت چنین می‌گوید: مشارکت کردن به معنای سهمی در چیزی یافتن و از آن سود بردن و یا در گروهی شرکت جستن و بنابراین با آن همکاری داشتن است.
به همین جهت، از دیدگاه جامعه شناسی، باید بین مشارکت به عنوان حالت یا وضع(امر شرکت کردن) و مشارکت به عنوان عمل و تعهد (عمل مشارکت) تمیز قائل شد. مشارکت در معنای اول از تعلّق به گروهی خاص و داشتن سهمی در هستی آن خبر می‌دهد و در معنای دوّم داشتن شرکتی فعالانه در گروه را می‌رساند و به فعالیّت اجتماعی انجام شده نظر دارد.
از قرن شانزدهم میلادی و به دنبال فروپاشي نظام سياسي كليسا و ورود نظريه قرارداد اجتماعي به مباحث سياسي و تأكيد متفكران عصر روشنگري بر دخالت مردم در تعيين سرنوشت خود، بحث مشاركت سياسي و جامعه مدني وارد ادبيات سياسي مغرب زمين شد؛ و بر پايه آموزه‌هاي عصر روشنگري و نظريه قرارداد اجتماعي مشاركت سياسي به معناي درگير شدن فرد در سطوح مختلف فعاليت در نظام سياسي با اجتماعي شدن سياست رابطۀ نزديكي پيدا كرد.
اجتماعي شدن و مشاركت سياسي در نظام سياسي عصر نوين همراه با مدرنيته، لازم و ملزوم يكديگر در امر حاكميت و حكومت در دنياي نوين دانسته شده‌اند.
در بين انديشه‌هاي حاكم بر جامعۀ نوين، مشاركت سياسي دخالت هر چه بيشتر مردم و گروههاي اجتماعي در مسائل سياسي به صورت مستقيم یا غيرمستقيم دانسته مي‌شود. مشاركت سياسي در اين معنا نوعي اختيار و آزادي عمل فردي است كه بوسيله آن نوعي اعمال اراده و قدرت تصميم گيري جمعي كه مشروعيت حكومت را تضمين مي‌كند، ديده مي‌شود.
كنار گذاشتن خشونت و نارضايتي و عمل كردن فرد بر اساس رفتارها و فراگردهاي جمعي كه نوعي برابري همگاني را مي‌طلبد جداي از سياست مربوط به دخالت شركتها و يا كليسا در امور سياسي مشاركت سياسي ناميده مي‌شود. رابطه متقابل و انتظار از يكديگر حوزۀ گسترده‌اي براي مشاركت سياسي فراهم ساخته كه عملكرد فرد در سازمانها و نهادهاي جامعه را در گسترۀ مشاركت سياسي قرار مي‌دهد.