حسین فردرو مشاور هنری و کارگردان مناظره‌های یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری درباره برنامه شب گذشته 10 خرداد ماه به خبرنگار مهر گفت: همانطور که مجری اعلام کرد طراحی این برنامه بسیار زمان‌بر بوده و مسئولان سازمان صدا و سیما، کارشناسان حیطه روابط عمومی، روابط جمعی، برنامه‌سازان و تهیه‌کنندگانی که بحث ساختار را می‌شناسند فکر کردند و با نظر مستقیم رییس سازمان مناظره را طراحی کردند.
صدا و سیما انواع و اقسام برنامه‌ها را برای نامزدها تولید کرد
وی که امور کارگردانی اعم از نور، صدا، دکوپاژ و... را به همراه عیسی بلوکات در این برنامه برعهده داشت، ادامه داد: برخی قالب مسابقه را به این برنامه نسبت داده‌اند اما این هم باعث نمی‌شود از ارزش کار کم شود. صدا و سیما انواع و اقسام برنامه‌های مختلف را در ساختارهای گوناگون برای نامزدها تولید کرد. مثلا برنامه‌های گفتگومحور یا مصاحبه و حتی سخنرانی که از آن به عنوان برنامه تک شخصیت یاد می‌کنند داشتیم که نامزدها مقابل دوربین برنامه‌هایشان را می‌گفتند.
این برنامه‌ساز یادآور شد: من در سمتی نیستم که بخواهم در خصوص مسائل سازمان از جانب سازمان اظهارنظر کنم. من هم یکی از عوامل هنری و تولیدی در این سازمان هستم اما دلم می‌سوزد که این برنامه انقدر مظلوم واقع شد، در حالی که درباره آن فکر شده و تقلیدی نیست. در حالی که می‌توانستیم از نمونه‌های خارجی تقلید کنیم و کاری را بدون تفکر انجام دهیم اما روی این کار فکر شده و تاثیر خود را هم دارد.
وی تأکید کرد: اینکه می‌گویند برنامه قالب مسابقه داشته، فی نفسه حرف بدی نیست اما اکثر کسانی که ناراحتند دوست داشتند مسابقه مشت زنی ببینند! روح دوربین این است که شخصیت افراد را رو می‌کند. من نقشی در تنظیم برنامه نداشتم و در امور ارائه برنامه طرف مشورت و همکاری بودم. اما تصور می‌کنم اینکه مردم را چهار ساعت پای برنامه‌ای بنشانی خیلی سخت است. مخاطبان تا انتها برنامه را دیدند و برایشان خسته‌کننده نبود. شخصیت‌ها نیز پر و خالی بودن خود را خوب ارائه دادند و مردم می‌توانستند آنها را روانشناسی کنند.
مردم امکان نتیجه گیری داشتند
فردرو با بیان اینکه حتی با نگرش یک عکس نیز دغدغه نامزدها مشخص می‌شود، تصریح کرد: مثلا دیدید درباره یکی از عکس‌ها دیدگاه فردی به گردشگری معطوف می‌شد و دیگری دغدغه معدن را داشت. مردم از همین موارد می‌توانند نتیجه گیری داشته باشند. فکر می‌کنم کمتر کسی باشد که پای این برنامه نشسته باشد و بگوید نتوانستم بفهمم کاندیدای مورد علاقه‌ام چه نگرشی دارد. مناظره آبروی صدا و سیما و مردم است و نورپردازی، دکور و تصویربرداری خوب آبروی ما در سراسر دنیا است. کافی بود یک اشکال کوچک فنی پیش می‌آمد. تنها ضعف کوچکی در صدابرداری بود که به علت جمعیت زیاد و میکروفن‌های بسیار ایجاد شده بود. به ویژه که برخی از افراد بدون برنامه صحبت می‌کردند و همه اهالی فن می‌دانند چندین میکروفن را در یک برنامه نمی‌شود باز گذاشت. ما حتی سیستمی تعبیه کرده بودیم که در صورت حرکت سر نامزد به سمت چپ و راست، پخش صدا دچار مشکل نشود. با این حال قطعا با این تجربه، در مناظره‌های بعدی نیروها مسلط‌تر خواهند بود.
وی اذعان کرد: صدا و سیما قطعا به خواسته‌های مردم توجه می‌کند اما هدف خود را نیز فراموش نخواهد کرد. رسانه ملی نمی‌خواهد تشنج را در جامعه زیاد کند. هدف این برنامه کاراکترشناسی بود. اتفاقا درباره کسانی که معترض شدند واقعیت برای مردم روشن شد. من سیاسی نیستم و برای همه مردم ارزش قائلم. از طرفی عادت کردم اظهار نظر شخصی نکنم با این حال برای مثال می‌گویم دید من نسبت به آقای عارف، یا آقای رضایی و آقای قالیباف تغییر کرد. هیچکس درباره آنها حرف نزد بلکه خودشان حرف زدند و مردم از همین حرف‌ها می‌توانند نتیجه بگیرند.
کم لطفی است مناظره را بکوبیم
این تهیه‌کننده تصریح کرد: اگر کسی بگوید برنامه روی من تاثیر نداشت آن وقت می‌فهمیم کارمان بد بوده است. برخی گفتند برنامه سرگرم کننده است. من این را هم برای صدا و سیما هنر می‌دانم. در ارکان صدا و سیما سه هدف بزرگ وجود دارد؛ اول تفریح و سرگرمی، دوم اطلاعات، خبر و آموزش و سوم ارشاد و تربیت. به نظرم یک کم لطفی است ما بخواهیم برنامه‌ای که می‌تواند تاثیر خود را بگذارد بکوبیم. چرا که خستگی را بر تن دست اندرکارانی که می‌خواهند خدمت کنند باقی می‌گذاریم.
دارنده جایزه ساخت بهترین دکور در جشنواره جام جم، ادامه داد: مسئولان صدا و سیما نظر مستقیمی روی این برنامه داشتند. من کارمند رسمی سازمان نیستم که بخواهم از آن تعریف و تمجید کنم اما دلسوزانه به همه منتقدان این برنامه می‌گویم آرامش دادن به جامعه چقدر هنر است. کارشناسان و متخصصان 60 سناریو تلویزیونی را زیر نظر ریاست سازمان بررسی کردند. این برنامه حاصل یک حرکت فردی نبوده بلکه نظر کلیه کسانی است که رسمیت دارند؛ مثل شورای تبلیغات کشور، شورای سیاست گذاری و بخش‌های نظارتی سازمان. حتی برای یک قرعه کشی ساده که کدام کاندیدا روی کدام صندلی بنشیند، با حضور شورای تبلیغات و قوه قضاییه و نمایندگان کاندیداها این کار را ان. این برنامه کلیت سازمان را به تحرک درآورد. تمام آنهایی که با دلیل ساختار مسابقه‌ای برنامه را نقد می‌کنند اتفاقا مسابقه دوست دارند اما از نوع مشت زنی!
سوالات مفید، قالب خوب و ریتم تند بود
فردرو اظهار کرد: امنیت کشور و دریافت واقعیت‌ها بود که اهمیت داشت. من نماینده کسی نیستم و شخصا فکر می‌کنم سوالات مفید بود، برنامه قالب خوبی داشت، ریتم تند بود و نوع آوری‌های لازم هم اعمال شده بود. در واقع ما شاهد اولین تجربه در این نوع ساختار بودیم که می‌تواند در تلویزیون ادامه پیدا کند. زیر نظر کارشناسان مختلف بود که برنامه هشت نفره برگزار شد و آنها به نتیجه‌ای بهتر از این نرسیدند. روحیه صبر در حرف‌ها و نقطه نظراتی که توسط کاندیداها ارائه می‌شد باید توسط مردم داوری شود.
این برنامه ساز با بیان اینکه گرچه روش تهاجمی همه جای دنیا طرفدار دارد اما خطرناک است، یادآور شد: عده‌ای هستند که می‌خواهند از ما آتو بگیرند اما تلویزیون در این برنامه سربلند بود. دیگر نمی‌شود گفت تلویزیون ما از نظر تکنیکی ضعیف است. این موضوع در تعداد دوربین‌ها یا حتی تایمرهای هوشمندی که تهیه شده بود به چشم می‌خورد. حتی اگر کسی وسط سخنرانی دیگری حرفی می‌زد تایم آن محاسبه می‌شد.
هر هشت نامزد را رییس جمهور می‌دانستیم
وی اجرای مرتضی حیدری را زیبا و قدرتمندانه توصیف کرد و گفت: ما همه هشت کاندیدا را رئیس جمهور می‌دانستیم و حس می‌کردیم هشت رییس جمهور مهمانمان هستند. مجری، خوب عمل کرد تنها شاید زمانی که از سوالات کوتاه با نام تست یاد کرد احساس خوبی در بین نامزدها ایجاد نشد. ما هم به محض اینکه فهمیدیم نامزدها با این سوالات راحت نیستند از این بخش گذشتیم. یکی از کاندیداها گفته بود تلویزیون از ترس آنکه مناظره مثل دوره قبل نشود از آن طرف بوم افتاد، در صورتی که همین کاندیدا در مناظره موفق عمل کرد. این برنامه کمک کرد که ما نامزدها را بهتر بشناسیم.
فردرو ادامه داد: با روشی که ما برای برنامه انتخاب کرده بودیم زمینه مقایسه مناسب فراهم شده بود و مردم در لحظه می‌توانستند هشت نامزد را با یکدیگر مقایسه کنند. در حالی که اگر افراد جداگانه حرف می‌زدند هر کدام تاثیرات جداگانه‌ای داشت که با گفتگوی بعدی کمرنگ می‌شد. افراد باید خوشحال باشند که این مقایسه بدون تشنج شکل گرفته و صدا و سیما هیچ نگاه جناحی نداشته است.
ضرغامی حتی صندلی‌ها را هم چک کرد
کارگردان برنامه مناظره با اشاره به پشت صحنه آن، توضیح داد: حتی مهندس ضرغامی پیش از برنامه آمده بود، تک به تک روی صندلی‌ها می‌نشست و اندازه و شکل و راحتی کسی که می‌خواهد چهار ساعت روی آن بنشیند را بررسی می‌کرد.
فردرو در پاسخ به اینکه آیا نظرات نامزدها و مردم در مناظره بعدی اعمال می‌شود یا خیر، تأکید کرد: آنقدر این موضوع در سازمان جدی است و نظرات محترم شمرده می‌شود که همین حالا در معاونت‌های سیما، سیاسی، تحقیقات و برنامه ریزی و دیگر بخش‌های سازمان مرتب جلسه گذاشته شده و در خصوص این موضوع نقطه نظرات را ارائه می‌کنند تا بر اساس نظریات مخاطبان و صلاح مملکت بهترین تصمیم گرفته شود.
دو دقیقه اعتراض از چهار ساعت برنامه دستمایه رسانه‌های بیگانه
وی یادآور شد: جمع اعتراض به برنامه دو دقیقه بود اما تمام رسانه‌های بیگانه به همین زمان توجه و تجلی اهدافشان را در این زمینه پیدا کردند. بهتر است به عنوان یک ایرانی به انگیزه برنامه ساز و نیازی که دارد توجه کنیم ما حتی یک هفته قبل از کار تعداد صندلی‌هایمان را نمی‌دانستیم چون هنوز نتیجه تایید صلاحیت‌ها نیامده بود.
این کارگردان در پایان تأکید کرد: من اطمینان دارم برنامه بعدی قوی‌تر و برنامه بعد از آن قوی‌تر خواهد شد و نقطه نظرات اکثریت جامعه در آن بررسی می‌شود. برخی خواسته بودند ارتباط نامزدها بیشتر شده و فرصتی برای طرح مستقیم نقطه نظراتشان به آنها داده شود. مطمئن باشید این اتفاق رخ می‌دهد. مثلا طراحی این دکور می‌تواند تغییر پیدا کند و گرد شود. با این حال باز هم می‌گویم هدف این برنامه مقایسه بوده است، عریان سازی در تلویزیون یک اصل است و ما از طریق این مناظره می‌توانستیم بفهمیم چه کسی صبورتر است، چه کسی تحلیل‌های بهتری ارائه می‌دهد و...