حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر بهرام دلیر، مدرس خارج فقه و اصول و فلسفه و عرفان و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اینکه پیامبر مکرم اسلام در چه شرایط و اوضاع تاریخی و فرهنگی به پیامبری مبعوث شد یعنی شرایط دوران پیامبر چه ویژگی هایی داشت، گفت: شبه جزیرة العرب زمان پیامبر از همه حوزه ها به بن بست رسیده بود. به ویژه دیدگاهی که درباره دختران داشت و دخترانشان را زنده به گور می کردند پیامبر مکرم اسلام عملاً این دیدگاه را تغییر دادند. مسائل فرهنگی با حرف درست نمی شوند، بلکه در عمل باید آنها را حل کرد.
وی افزود: در دروه جاهلیت نه اینکه زنان را در مسائل سیاسی و اجتماعی مشارکت نمی دادند بلکه به عنوان یک انسان هم نمی شناختند و به صورت کالا و ابزار با زن برخورد می کردند. کالا چه ارزشی داشت زنان هم همان ارزش را داشتند. لذا دین اسلام بزرگترین منت و خدمت را به زن کرد. زنی که هیچ گونه جایگاه اجتماعی نداشت آمد در رأس هرم یا لاقل در کنار و در عرض مرد قرار گرفت. پیامبر گرامی عملاً این جایگاه را برای زن به ارمغان آورد. ایشان صاحب دختری به نام فاطمه (س) می شوند سینه او را می بوسند و می گویند بوی بهشت را از این سینه استشمام می کنم. به مسافرت های خارج از شهر که می رفت آخرین خانه ای که خداحافظی می کرد خانمه فاطمه زهرا بود و وقتی وارد شهر می شدند اولین خانه ای که می رفتند خانه دخترش فاطمه(س) بود.
دلیر تصریح کرد: وقتی حضرت فاطمه وارد می شدند پیامبر به پای فاطمه از جا بر می خاست. اینچنین با عمل، تغییر عملی در فرهنگ عرب جاهلیت به وجود آوردند. امروزه هم صاحبان قدرت و یا آنهایی که در عرصه های فرهنگی دستی دارند بیشتر به طور عملی امور فرهنگی را می گسترانند. برای مثال برای ترویج بی حجابی حرف نمی زنند، بلکه عملاً با بدحجابی و بی حجابی این رذیله را گسترش می دهند، البته فرهنگ عفاف و حجاب هم با عمل اشاعه می یابد. وقتی عملاً حجاب و عفاف در خیابان پیاده شود اثرش را حتی بر روی بدحجابان می گذارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یاد آورشد: فلذا در جامعه شبه جزیرة العرب حوزه فرهنگ، سیاست، اقتصاد همه به بن بست رسیده بود. رسول مکرم اسلام حتی در جنگ ها وقتی اسیری می گرفتند شرط آزادی او را تعلیم و آموزاندن خواندن و نوشتن به ده مسلمان قرار می دادند. یعنی عملاً دانش محوری و سواد آموزی را در آن زمان ترویج می کردند و اعمال دیگر پیغمبر خدا که از خودشان نشان می دادند یک به یک جامعه گسسته را به یک جامعه پیوسته تبدیل کرد و از نظر جامعه شناسی انسجام اجتماعی برای آن جامعه به ارمغان آورد. انسجام اجتماعی مدینة النبی شاید یکی از معجزات و ویژگی ها و قوت های بعد مدیریتی پیامبر مکرم اسلام بود.
دلیر در مورد اینکه اهمیت بزرگداشت بعثت پیامبر (ص) در جهان پر از ظلم و کشتار امروز چیست هم گفت: اهمیت و ارزشمندی بزرگداشت بعثت رسول خدا در جغرافیای مسلمین این است که با همه تاریکی هایی که مسلمانان با آن مواجه شده اند خشونت هایی که مع الاسف به اسم دین نبوی تمام می شود و غرب اسلام را متهم به خشونت می کند این گرامیداشت محبت را یاد آوری می کند اینکه اسلام دین محبت است به جز محبت چیز دیگری نیست. اگر محبت را از این آئین برداریم صددرصد تهی و میان خالی می شود. دین پیامبر اسلام دین محبت و صمیمیت و عاطفه و دگرخواهی است.
وی با بیان اینکه جغرافیای مسلمین امروز دچار افسردگی و از هم گسیختگی شده است که در تاریخ اسلام کم نظیر است گفت: گرامیداشت رسول مکرم اسلام می تواند این گسست ها را به پیوستگی تبدیل کند و اخلاق جامعه مسلمین که با شکاف مواجه شده را ترمیم کند و به اصالت خود بازگرداند. اینکه پیامبر (ص) فرمود "بعثت لاتمم لمکارم الاخلاق" من آمده ام مکارم اخلاق را به کمال برسانم می تواند ترمیمی برای شکاف های اخلاقی باشد و اخلاق اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، کسب و پیشه، انتخاباتی، قانون گذاری و اخلاقی که همه دانشمندان دارند تمام این اخلاق های حسنه و سلایق مختلف که بر می گردد به آن اخلاق مطلوب نبوی و اخلاقی که پیامبر مکرم اسلام مورد خطاب در قرآن قرار می گیرد که "انک علی خُلق عظیم" ترمیمی برای همه شکاف ها اخلاقی باشد.
وی با اشاره به اینکه اخلاق های بزرگ را مردان بزرگ می توانند داشته باشند اخلاق مردان بزرگ در سایه دین بزرگ به پرورش و به فعلیت می رسد گفت: فلذا گرامیداشت و نکوداشت مبعث رسول خدا به داد مسائلی که گسست های خانوادگی ایجاد کرده می رسد و ترمیمی برای اخلاق فردی و اجتماعی ما می تواند باشد. ترمیمی برای گسست ها و اختلاف ها و تمام جدایی هایی که در جغرافیای مسلمین ایجاد شده است. اگر گرامیداشت مبعث رسول مکرم اسلام کما هو حقه ارائه بشود و اگر آن را سرشار از خرافات نکنیم می تواند این جدایی های بین مسلمین را به وحدت تبدیل کند. وحدتی که قدرت زا و هژمونی قدرت مسلمین است و دشمنان هم فهمیده اند برای اینکه این هژمونی را بر هم بزنند آتش اختلافات بین مسلمین را هر روز بیشتر می کنند.
دلیر در پایان یادآور شد: برای اینکه بر گردیم به آن وحدت مطلوب دینی یکی از ان راهکارها گرامیداشت بعثت رسول خداست کما کان که گرامیداشت سالروز ولادتش و گرامیداشت روزهایی که به قول قرآن ایام الله است می تواند نسخه و دوای دردهای لاعلاج مسلمین باشد.