به گزارش خبرنگار مهر، سومین و آخرین مناظره تلویزیونی 8 کاندیدای ریاست جمهوری ساعت 16 روز جمعه با اجرای مرتضی حیدری آغاز شد.
* پیش از آغاز مناظره و حضور کاندیداها در استودیو، ضرغامی رئیس صداو سیما در توصیه به کاندیداها مطابی را بیان کرد. وی خطاب به نمایندگان از آنان خواست تا بحث مناظره را گرم کنند و در صورتی که به اظهارات کاندیداهای دیگر انتقادی دارند به آنها وقت داده خواهد شد تا نظر خود را بیان کنند. البته ضرغامی در دو مناظره قبلی هم یک نشست کوتاه با کاندیداها برگزار کرده بود.
* در همین زمان سراج نماینده دادستانی که در جمع 8 کاندیدا حاضر بود به شوخی گفت بهتر است که هر کسی می خواهد وقت خود را ذخیره کند آن را به 15 دقیقه آخر موکول نکند چون ساعت 7.45 تیم ملی والیبال ایران در المپیک بازی دارد و ممکن است بینندگان کانال تلویزیون را عوض کنند! این در حالی است که مسابقه امروز مربوط به لیگ جهانی است ودر ساعت 7.30 آغاز می شود . حدود یک سال است که از برگزاری مسابقات المپیک جهانی می گذرد.
* البته ضرغامی درباره ذخیره زمان از سوی کاندیداها نیز گفت: بر اساس نظرات مردمی برای اینکه مناظره خسته کننده و طولانی نشود وقت آخری که ذخیره می شود هر چه که باشد بیش از 5 دقیقه قابل استفاده نیست.
* حیدری مجری برنامه مناظره سیاسی کاندیداها را مهم دانست و گفت که این مناظره از اهمیت سرنوشت سازی برخوردار است زیرا آخرین مناظره است و بسیاری از مخاطبان و ببینندگان گفته اند که انتخاب خود را به سومین مناظره که مربوط به مسائل سیاست داخلی و خارجی است موکول کرده اند.
* در آغاز مناظره پس از توضیحات اولیه حیدری ، محمد رضا عارف یکی از کاندیداها پیشنهاد کرد سمت مناظره امروز به گونه ای باشد که کاندیداها بتوانند خود و برنامه هایشان راب هتر به مردم معرفی کنند. به این گونه مردم می توانند کاندیدای اصلح را بشناسند. اما حیدری پاسخ داد که اتفاقا مردم درخواست کرده اند که مناظره به گونه ای باشد که تفاوت دیدگاه کاندیداها مشخص شود زیرا در برنامه هایی که تا کنون از صداوسیما از جمله برنامه گفتگوی ویژه خبری پخش شده کاندیداها از برنامه های خود صحبت کرده اند. در این مناظره ها بهتر است کاندیداها اعلام کنند به چه دلیل خود را شایسته تر از دیگر کاندیداها می دانند.
* محمد غرضی کاندیدای دیگر نیز از صداوسیما خواست تا یک جلسه مناظره دیگر بین کاندیداها برگزار کند تا تفاوت دیدگاه کاندیداها برای افکار عمومی روشن شود. حیدری هم قول داد در صورتی که این مجوز داده شود حتما این جلسه برگزار خواهد شد.
* محمدرضا عارف در بخش اول مناظره در سوال از محسن رضایی به اتفاقاتی که در هنگام سفرهای انتخاباتی برای وی رخ داده اشاره کرد. وی گفت: در برنامه ای عده از جوانان شعار دادند درود بر خاتمی سلام بر عارف که آنها را دستگیر کردند. همچنین در آذربایجان غربی میزبانی داشتم برای سخنرانی در آنجا که پس از بازگشت من میزبان را دستگیر کردند و دو سه هفته است که دستگیر شده و خانواده اش از وی بی اطلاع هستند. زمانی که می خواهیم حماسه سیاسی خلق شود گاهی با این تنگ نظری ها برخورد می کنیم. در مراسمی عکس من و آقای خاتمی و سید حسن خمینی را کنار هم داشتند که از توزیع این پوستر جلوگیری کردند. عارف خطاب به محسن رضایی گفت: شما چه راهکاری برای حل این مشکلات دارید؟
* رضائی که در آغاز سخن و اعلام برنامه خود در حوزه سیاست داخلی یک دقیقه از وقتش را صرف گفتن تبریک کرد و از همسر پیامر هم که با پول و قدرتش رسالت پیامبر را کمک کرد یاد کرد، با کمبود وقت مواجه شد و فرصت نکرد که حرف خود را تمام کند و 30 ثانیه اضافه حرف زد البته چند بار هم تذکر گرفت بنابراین وی فرصت نکرد به همه سوالاها جواب دهد . همین موضوع باعث شد که نسبت به کمبود وقت اعتراض کند و بگوید نمی شود اینطور جویده جویده مواضع خودمان را مطرح کنیم بهتر است زمان به نحوی تنظیم شود.
* حداد عادل در وقت خود به انتقاد عارف از دستگیری هوادارانش پاسخ داد و گفت: اگر این اتفاقات و دستگیری ها که شما می فرمایید صورت گرفته باشد حتما سلیقه ای و ناشی از رفتار فردی بوده است. ممکن است شما هم رئیس جمهور شوید و شایده عده ای هم در دولت شما سلیقه ای برخرود کنند. آیا منصفانه است که همه رفتارهای جزئی در تمام کشور را به کلیت دولت و نظام منتسب کنیم. عارف هم پاسخ داد: بله من هم می گویم باید جلوی برخوردهای سلیقه ای گرفته شود.
* حداد عادل ادامه داد و گفت: طرفدارهای آقای عارف در مسیری که ما به سازمان صداوسیما آمدیم حضور داشتند و شعار حمایت از آقای خاتمی و عارف می دادند و کسی هم با آنها کار نداشت. بنابراین این تلقی پیش نیاید که در این زمینه مشکلی در کشور ما وجود دارد این شرایط کلی کشور ما نیست.
* محمدباقر قالیباف در بخشی از صبحت های خود سیاست خارجی بعد از انقلاب را به نوعی زیر سوال برد اما حسن روحانی در دفاع از سیاست خارجی بعد از دوران جنگ و 8 سال بعد از آن به نوعی از 16 سال مسئولیت علی اکبر ولایتی کاندیدای دیگر این دوره از انتخابات و رقیب خود دفاع کرد.
* حداد عادل هم درباره اظهارات روحانی گفت: معتقدم از اول انقلاب موفقیت های زیادی در حوزه سیاست خارجی داشتیم اما درمجلس ششم نمایندگان مجلس مرتب در نطق های قبل از دستور خود می گفتند که در دوره آقای هاشمی کشور به بحران کشیده شد و حال آقای خاتمی آمده که کشور را از بحران نجات دهد. یعنی دوستان فعلی شما آن روز معتقد بودند دولت آقای هاشمی کشور را در شرایط جنگ قرار داده است. حرفم این است که تصور نشود کارنامه همه 20 است و در دوره ای زمستان شده است. اینطور نیست که هر موضع گیری در خارج از کشور را به حساب ضعف مدیریت در داخل بگذاریم.
* وقتی نوبت به حداد عادل رسید که از مواضع خود صحبت کند، این کاندیدای انتخابات از لزوم تاکید بر سیاست مقاومتی در سیاست خارجی تاکید کرد و در این زمینه به مواردی چون مقاومت کشورهای چین و ویتنام در برابر آمریکا که در نهایت به موفقیت این کشورها در برابر زیاده خواهی آمریکا مواجه شد اشاره کرد.
* محسن رضایی با ابراز تعجب از مواضع وی گفت: مگر می شود سرنوشت کشور را شعاری بیان کنیم؟ الان در کشور دچار دو گروه شده ایم یک گروه مدام شعار مقاومت می دهند و یک گروه دیگر می گویند کار تمام شده است. مثل همان زمان جنگ که عده ای نشسته بودند در تهران و حرف از مقاومت می زدند! این جمله رضایی موجب خنده علی اکبر ولایتی شد.
* رضایی اعتقاد داشت که هم در دوران روحانی و هم در دوران جلیلی در دبیری شورای عالی امنیت ملی افراط و تفریط هایی شاهد بوده است که در دوران آقای روحانی از وقوع جنگ جلوگیری کردیم اما آیا نمی شد با بهای کمتر این کار انجام می شد؟ آیا باید اینقدر عقب نشینی می کردیم یا در زمان آقای جلیلی اگر بر سر سانتریفیوژها توافق کرده بودیم که آن را به جایی می رساندیم و ادامه می دادیم بهتر نبود صادقانه به اشتباهات خود اعتراف کنیم؟ نباید دفاع از خود را به دفاع از مردم و نظام ترجیح دهیم.
* جلیلی هم خطاب به روحانی گفت: بین حق و باطل راه رفتن معنی اش دوری از افراط و تفریط نیست اینکه کسی بین این دو راه برود بگوید حد وسط راه می روم، غلط است آن زماندر دوره دبیری آقای لاریجانی موضوع توافق بر سر سانتریفیوژها بود که معاون آقای لاریجانی با معاون سولانا به توافقی رسیدند اما معاون آقای سولانا زیر آن توافق زدند.
* حداد عادل هم درباره اظهارات رضایی گفت: طوری صحبت می کنند که گویی ما همه غیر مردمی هستیم و فقط ایشان غصه مردم را می خوردند. همه ما فکر مردم هستیم اما راهها متفاوت است هدف تامین سعادت مردم است.
* جلیلی و حدادعادل پس از آنکه هر دو نظرات خود را گفتند یادداشتی رد و بدل کردند.
* ولایتی هم درباره اظهارات رضایی گفت: آقای لاریجانی توافق خود با سولانا را به جای خوبی رساندند اما اتفاقی که افتاد و عقب نشینی کردند. درست همزمان با مذاکرات اقای لاریجانی یکی از مقامات ارشد اجرایی ما از تریبون نماز جمعه گفت ما مذاکره نمی کنیم و سولانا تلکس را نشان داد که مقام اجرایی شما می گوید مذاکره نمی کنیم. البته مشابه این قضیه برای ما هم اتفاق افتاد که به آن اشاره می کنم. کارشکنی در کار آقای لاریجانی انجام شد اما جلیلی اظهارات ولایتی را رد کرد و گفت این که می گویید درست نیست من از این اتفاقات اطلاع دقیق دارم حتی درباره همان موضوعی که می گوید در دوره شما اتفاق مشابه افتاد هم اطلاع دقیق دارم.
* پس از گفتگوی روحانی و قالیباف که روحانی سعی داشت دفاعی از خود در برابر انتقادات قالیباف داشته باشد، محمد غرضی به این گفتگو دو طرفه انتقاد کرد. وی خطاب به حیدری گفت: این دو بزگوار اختلافق دارند و هیچ قاضی نمیتواند جواب بدهد، اینها به چه درد مردم می خورد؟ امکان ندارداز این بحث های دو طرفه کسی سود ببرد. این دعوای بین اشخاص و احزاب می شود این مناظره به هیچ درد مردم نمی خورد.
* رضایی نیز در انتقاد به شیوه روحانی در مذاکرات هسته ای مواردی را گفت که باعث واکنش روحانی شد. روحانی خطاب به رضایی گفت: آقای رضایی با لحنی صحبت میکند که گویی نظراتی در این حوزه داشته اند که اجرایی نشده است. شما همان کسی هستید که گفتید شورای امنیت به مراتب بهتر از شورای حکام است، چرا روحانی جلوی ارجاع پرونده به شورای امنیت را گرفته؟ شما همان فرد هستید. حال می خواهید ما را نصیحت کنید؟
* روحانی در ادامه با عصبانیت خطاب به رضایی ادامه داد: اولین جلسه سری ما در آن زمان برگزار شد اما کدام سایت مطالب آن جلسه سری را افشا کرد؟
* رضایی در پاسخ به روحانی گفت: حرف من این است هر کدام از کاندیداها اگر رئیس جمهور شدید آیا می خواهید با همان شیوه سابق رفتار کنید؟ یا اشکالاتی هم بوده است؟ شما می گویید مذاکرات مانع جنگ شد در حالی که از طرق دیگر هم می شد که جلوی جنگ را گرفت. اگر آقای روحانی می خواهد با این عصبانیت سکان اداره کشور را به دست بگیرد خدا برسد به داد کشور! من مودبانه سوال کردم.
* قالیباف در زمان باقی مانده خود در بخش اول خطاب به ولایتی گفت: رابطه بین رزمندگان و حرکات نظامی با سیاست یک رابطه دو طرفه است. بنده معتقدم در دوران مدیریتی 16 ساله شما همیشه یک طرفه از ظرفیت رزمندگان و ایثارگران به نفع سیاست خارجی استفاده کردید اما هیچ گاه سیاست خارجی به کمک رزمندگان نیامد. وی گفت: شنیدم گفتید در غیر متعهدها این کار را کردم و در بغداد فلان اتفاق نیفتاد، اما هیچ گاه نگفتید رزمندگان رفتند جانشان را گذاشتند و جنازه شان برنگشت با بمباران آنجا را نا امن کردند این چه ربطی به دیلماسی دارد این ایثارگری آنهاست.
* سطح دیپلماسی را در حد یک پروتکل پایین می آورید.می فرمایید رابطه مان با میتران آنقدر نزدیک است که با هم قهوه می خوردیم آن زمان که شما با میتران قهوه می خوردید ما در جبهه موشک های میتران را می خوردیم. نفت ما را آتش می زدند اگر آنجا حوزه نفوذ بود خب جلویش را می گرفتید چرایک بار از درباره غرامت جنگ یک مذاکره نکردید. به نظر من سیاست خارجی در آن دوره نتوانست فعال شود حتی در حوزه دیپلماسی اقتصادی و آسیای میانه.
* محسن رضایی پس از این اظهار نظر قالیباف با تعجب خطاب به آنان گفت: مگر شما سه نفر ائتلاف تشکیل ندادید به نظر می رسد اختلاف نظر شما جدی است توضیح دهید این مسئله چه بوده است؟
* اختلاف اطلاعاتی جلیلی و ولایتی در این بخش بالا گرفت به طوری که هر کدام روایتی از مذاکرات هسته ای ارائه کردند و که دیگری آن را قبول نداشت. در این میان قالیباف در بخشی از سخنان خود درباره دوران جنگ به اظهارات جلیلی استناد کرد و در بخش دیگری جلیلی سخنان قالیباف را تایید کرد!