پروفسور "نادر انتصار" استاد دانشگاه آلابامای جنوبی و تحلیلگر مسائل خاورمیانه در گفتگو با خبرنگار مهر به تشریح دلایل اعتراضات ضد دولتی در ترکیه پرداخت که مشروح این گفتگو در ذیل آمده است:
آیا اعتراضات اخیر نشانه نارضایتی عمومی از عملکرد دولت "رجب طیب اردوغان" است؟
به طور کلی اعتراضات اخیر در ترکیه نشانه نارضایتی گروههای متفاوت در آن کشور از چگونگی مدیریت دولت رجب طیب اردوغان و به خصوص شخص نخست وزیر در مسائل مهم داخلی و خارجی است.
برخی گفته اند که این تحولات نشانه آغاز بهار ترکی در ترکیه است آیا شما با این موضوع موافقید؟
اعتراضات اخیر در ترکیه با اعتراضاتی که در کشور های عربی رخ داد، فرق دارد. در کشور هایی مانند مصر یا تونس هدف عمده معترضان تغییر سیستم حکومتی آن کشورها بود. ولی در ترکیه معترضان خواستار سرنگون کردن رژیم سیاسی آن کشور نیستند. آنها می خواهند چگونگی تصمیم گیری و اولویت های دولت اردوغان را تغییر دهند، بنابراین به نظر من استفاده کردن از "بهار ترکی" در این مورد اشتباه است.
آیا این ناآرامی ها و تحولات در نهایت منجر به تضعیف موقعیت حزب حاکم و بر کناری اردوغان خواهد شد؟
در این شکی نیست که اعتراضات مردم ترکیه دولت حاکم را با چالشی که انتظار آن را نداشت روبرو کرده است. ولی من فکر نمی کنم که اعتراضات در سطح کنونی منجر به برکناری دولت اردوغان شود. در حال حاضر هیچ شواهدی وجود ندارد که مردم شهرهای کوچک و روستایی ترکیه پشتیبان اعتراضات اخیر هستند.
آیا این تحولات سبب به قدرت رسیدن و تقویت گروه های چپ گرا در ترکیه خواهد شد؟
گروهای چپ گرا در ترکیه حضور فراوانی در اعتراضات اخیر آن کشور دارند. بعد از سالها که چپ در ترکیه مانند چپ در خیلی از کشورهای دیگر دنیا در حاشیه قرار گرفته بود، اکنون فرصتی به دست آورده که موقعیت خود را تقویت کند. ولی به توجه به شکاف هایی که در میان گروه های چپ ترکیه وجود دارد احتمال اینکه یک بلوک متحد چپ در آن کشور بتواند سیاست ترکیه رادر دراز مدت به چالش به طلبد کم است.
دولتمردان ترکیه ادعای الگو بودن برای کشورهای منطقه و جهان اسلام را در زمینه دموکراسی داشته اند آیا این اتفاقات آسیبی به وجهه ترکیه در این خصوص خواهد رساند؟
اسلام ترکی چهارچوبی است که کشورهای غربی آن را مدتی است به عنوان الگوی اسلام ایده آل برای کشور های اسلامی مد نظر داشته اند. ولی نه غربی ها و نه ترکها هچ وقت تمام هدفها و چهارچوب اسلام ترکی را به طور روشن تعریف نکرده اند.
آیا اسلام ترکی مدلی است برای کشورهای دیکتاتوری مانند عربستان سعودی؟ اگر چنین است، چرا عربستان که رابطه نزدیکی با غرب و ترکیه دارد هیچ بویی از دموکراسی نبرده است؟ آیا استفاده از خشونت در برخورد با معترضان الگویی است که دیگر کشورهای اسلامی باید از آن استفاده کنند؟ اینها سوالاتی است که الگوی اسلام نوع ترکی را آن طور که در سال های اخیر در موردش صحبت شوده است به چالش می طلبد.
--------------------
گفتگو از پیمان یزدانی