رحیم یعقوب زاده، مدرس دانشگاه در حوزه گردشگری به خبرنگار مهر گفت: ایران در جدول رتبه بندي سالهاي گذشته از نظر پذيرش گردشگران و اخذ درآمد همواره رتبه اي بعد از 70 را داشته و از نقطه نظر هزينه گردشگري نيز رتبه اي بعد از 40 را دارا بوده است. در رده‌بندي انجام شده در گزارش سازمان جهاني شوراي سفر در بين 181 كشور، توليد ناخالص داخلي حاصل از گردشگري كشور ايران از نظر اندازه خالص در رتبه 30، نسبت به اقتصاد ملي در رتبه 95 و از نظر رشد اقتصادي در رتبه 135 قرار گرفته است.
وی افزود: شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری اهداف 20 ساله و نرخ رشد بخش میراث فرهنگی و گردشگری و سرمایه‌گذاری برنامه چهارم توسعه کشور در این بخش را بدین ترتیب تصویب کرده است که سهم ایران از بازار جهانی گردشگری در چشم انداز سال 1404، 1.5 درصد، تعداد گردشگران بین المللی حداقل 20 میلیون نفر و 2 درصد در آمد جهانی صنعت گردشگری یعنی حداقل 25 میلیارد دلار بشود. همچنین نرخ رشد سالانه گردشگری در قانون برنامه پنج ساله چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور 30 درصد تعیین شده است. از سوی دیگر حجم سرمایه گذاری در بخش میراث فرهنگی و گردشگری در قانون برنامه چهارم برای تحقق اهداف فوق سیصد هزار میلیارد ریال تعیین شده است، که 50 هزار میلیارد ریال از منابع بخش عمومی دولت و دویست و پنجاه هزار میلیارد ریال آن توسط بخش غیر دولتی از محل سرمایه‌گذاری مستقیم با استفاده از منابع بازار سرمایه، منابع بانک‌های داخلی و خارجی مذکور در ماده 11 قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تامین خواهد شد. اما متاسفانه این موارد در حد برنامه بوده است و حتی 50 درصدی آن هم محقق نشده است.
وی ادامه داد: بنابر آخرين گزارشهاي سازمان جهاني شوراي سفر وضعيت گردشگري ايران تا سال 2020 با ركود مواجه مي‌شود و اين عدد به 3.8 درصد مي‌رسد. اگرچه گردشگري ايران توانسته در اقتصاد ملي سهم قابل توجهي را به دست بياورد و در رتبه بندي، چهار پله صعود كند اما رقباي اين كشور آنچنان عمل كرده اند كه توانسته‌اند گوي سبقت را در رشد توليد ناخالص داخلي حاصل از گردشگري بربايند و موجب سقوط 37 پله‌اي ايران در جهان شوند. نتيجه‌اي بسيار روشن و منطقي از آمار و ارقام نشانگر آن است كه وضعيت گردشگري ايران در سال هاي آينده بسيار نامطلوب بوده و بايد هر چه زودتر براي اين صنعت دركشور چاره‌اي انديشيد.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی بیان کرد: بسیاری از کارشناسان این صنعت، چشم انداز ۲۰ ساله صنعت گردشگری را از آنجائی که فارغ از پرداختن به جزئیات تنها به اصول کلی پرداخته، ضعیف ارزیابی می کنند و رقم پیش بینی شده در آن، یعنی جذب حدود ۱.۵ درصد از سهم بازار جهانی گردشگری را قابل تردید و نیازمند تجدیدنظر می دانند.
وی گفت: براساس بررسی آمار موجود بین سال های 1359 تا 1389 پیش بینی روند گرشگری ایران تا سال 1400 انجام شده است. بر این اساس آمار، گردشگران بین المللی ایران تا سال 1400 به رقم 14.617.363 نفر خواهد رسید. که باز هم کمتر از رقم اعلام شده در برنامه توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران است.
عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی تصریح کرد: بر اساس گزارش WTO تولید ناخالص داخلی ایران از گردشگری در سال 2019 به 8.1 دهم درصد و یک سال بعد از آن به 8 درصد می رسد. رشد واقعی ناخالص داخلی ایران از گردشگری نیز اگرچه در سال 2019 حدود 4.3 درصد پیش بینی شده اما در سال 2020 این رقم به 3.8 درصد می رسد.
مدرس دانشگاه علم و فرهنگ گفت: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، تعداد گردشگران خارجی در ایران را درسال 1389 حدود سه میلیون و 100 هزار نفر و در سال های 90 و 91 نیز با آمارهای متفاوت رقم گردشگران ورودی را عموما بیشتر از سه میلیون و 500 هزار نفر اعلام کرده است که به نظر بسیاری از صاحبنظران این حوزه، آمار منتشره توسط این سازمان اغراق آمیز است و رقم واقعی بسیار پایین تر می باشد. از سوی دیگر خروج ایرانیان از کشور طی سال های 72 تا سال 90 روند افزایشی چشمگیری داشته است.
یعقوب زاده افزود: بنا بر آخرين گزارش شوراي جهاني سفر و گردشگري، سهم اقتصاد گردشگري در ايجاد اشتغال طي سال 2010 برابر 7.4 درصد از کل مشاغل کشور بوده است؛ به گونه‌اي که صنعت گردشگري موجب ايجاد يک ميليون و 610 هزار شغل در کشور شده است. از اين تعداد 594 هزار شغل به طور مستقيم با فرآيند گردشگري در ارتباطند. بالطبع با توجه به روند رشد صنعت گردشگری در کشورمان نمی توان به اشتغال بیشتر از 5 میلیون نفر تا سال 1404 در حوزه گردشگری در کشورمان امیدوار بود.
وی بیان کرد: پیروی از سیاست تنش‌زدایی و رابطه مسالمت‌آمیز با کشورهای جهان علی‌الخصوص کشورهای توسعه یافته می‌تواند موجب بهبود وضعیت ایران نزد افکار عمومی جهان و در نتیجه تمایل بیشتر گردشگران خارجی که بیشتر آنان از کشورهای توسعه یافته هستند برای سفر به ایران شود. براى گسترش گردشگری بايد استراتژى هاى اساسى تدوين شود، اين امر ميسر نمى شود مگر با شناخت كامل موانع موجود و ارائه راهكارها جهت از ميان برداشتن آن موانع، ضمن آنكه بايد با بسترسازى فرهنگى نیز صورت گیرد.
یعقوب زاده ادامه داد: صنعت گردشگری در ایران بر مبنای سند چشم انداز ۲۰ ساله در بخش گردشگری و در افق ۱۴۰۴ می بایست با رشد ۱.۵ درصدی در تعداد گردشگران ورودی، حداقل ۲۰میلیون گردشگر از بازار جهانی را سالیانه به خود جذب کند، اما روند کنونی به هیچ عنوان رضایت بخش نیست و راه دشوار ایران برای دستیابی به ۲ درصد از درآمد جهانی گردشگری را نمایان می کند.