به گزارش خبرنگار مهر، انتقال سرب و روی داستانی که تمام شدن آن به آمال و آرزوی مردم زنجان تبدیل شده و همگان بارها از آلودگی های که سلامت مردم را تهدید می کند انتقادهای داشته اند ولی در حد یک حرف بوده و برخی ها نیز بنا به مصلحت و حفظ موقعیت خود حرفی زده اند که بعدها منکر آن شده اند و مدیرعامل کارخانه سرب و روی نیز به جای قبول واقعیت آلودگی زیست محیطی و بهداشتی کارخانه سرب و روی، از جایگاه و موقعیت برخی افراد برای تدوام آلودگی کارخانه سرب و روی زنجان استفاده می کند. تا اینکه طی روزهای اخیر بروشورهایی در سطح شهر زنجان توزیع شد که صدای اعتراض مردم در آن شنیده می شد و به نظر می رسد این راه گرچه راه درستی نیست اما در کنار تلاش فعالان زیست محیطی و فعالان رسانه ها، تلنگری برای تدوام پیگیریها برای انتقال کارخانه سرب و روی باشد.
پس از پخش گسترده بروشور در اعلام آلودگی سرب و روی در سطح شهر زنجان در فضای مجازی نیز شاهد انتشار گسترده تصویر و متن این بروشور هستیم.
زنجان و زنجانی محکوم به زندگی در محیط آلوده به سرب است چون مصلحت برخی در پابرجا بودن کارخانه آلاینده سرب و روی است مدیرانی که امروز می گویند سرب و روی آلاینده است و چند روز بعد حرف های خود را منکر می شوند ولی در این میان برخی دلسوزان زنجانی هستند تا در کنار بی تفاوتی مسئولان کارخانه سرب و روی به عدم آلودگی کارخانه سرب و روی و انکارهای مکرر مدیر غیربومی این کارخانه در خصوص عدم داشتن آلودگی، برای انتقال این کارخانه تلاش کنند.
معمارنژاد مدیر غیربومی کارخانه سرب و روی بارها مدعی شده کارخانه سرب وروی آلودگی ندارد هرچند این ادعاهای وی بارها توسط اساتید و پژوهشگران عرصه زیست محیط رد شده است.
استاندار زنجان در بازیدی که از کارخانه خالص سازان روی ( تنها کارخانه سرب و روی که کلیه نکات زیست محیط را رعایت می کند) داشت، با اشاره به ظرفیت‌های بالای استان در صنعت سرب و روی مدعی شد: با اقدامات انجام شده معضلات و دغدغه‌های موجود در صنعت سرب و روی زنجان به میزان قابل توجهی برطرف شده است.
محمد رئوفی نژاد افزود: توجه به بحث نظارت و رعایت استانداردهای لازم از اولویت‌های ضروری حوزه صنعت به‌ویژه مقوله سرب و روی است.
وی اظهار داشت: در همین راستا به دلیل عدم رعایت برخی از مسائل در گذشته، دغدغه‌هایی به‌ویژه در زمینه محیط زیست برای واحدهای سرب و روی زنجان به وجود آمد که با اهتمام به همه موارد زیست‌محیطی، امروز شاهد این هستیم که از صنعت سرب و روی زنجان بعد از 25 سال به عنوان صنعت سبز یاد می‌شود که این مهم در گذشته به هیچ وجه وجود نداشت.
این سخنان محمد رئوفی نژاد در حالی عنوان می شود که وی باید قبول کند برخی شرکت های آلاینده سرب و روی در زنجان هستند نه این که این مورد یک نظر رسانه ای باشد بلکه کارشناسان زیست محیطی نیز بر این نکته تاکید دارند که شرکت سرب و روی زنجان واقع در جاده زنجان - تهران و همچنین واحدهای اطراف جاده بیجار و شرکت خالص سازان روی که استاندار زنجان این سخنان را در آنجا عنوان کرد کارخانه فعال سرب و روی یک استثنا در صنعت سبز است.
تلاش های یوسف مرادلو در عرصه صنعت سرب و روی و رعایت اصول زیست محیطی باید به عنوان یک اصل مهم برای کلیه واحدهای سرب و روی مطرح باشد به گونه ای که شرکت خالص سازان به عنوان حامی مالی از هنر و ورزش نیز فعال است.
مهم ترین مطالبه مردم زنجان از دولت جدید انتقال کارخانه سرب و روی به خارج از محدوده شهر است
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی گفت: اولویت دارترین و مهم ترین مطالبه مردم زنجان و ما از دولت جدید انتقال کارخانه سرب و روی به خارج از محدوده شهر بهمناطق دور دست است.
محسن علیمردانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت موضوع جابجایی سرب و روی و آلودگی هوای شهر برای مردم افزود: با توجه به اهمیتی که این موضوع در بین مردم استان دارد ما نیز این مسئله را در اولویت کارها و پیگیری های خود قرار داده ایم.
وی ادامه داد: همواره در سخنرانی ها و جلسات خصوصی پیگیر جابجایی کارخانه سرب و روی به مکانی مناسب است.
سرب در ناخن و دندان شهروندان زنجانی و روستاهای نزدیک کارخانه به مقدار زیادی وجود دارد
عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان با تاکید بر تاثیرات نامطلوب سرب و روی بر سلامت شهروندان زنجان گفت: انتظار داریم با توجه به اهمیت موضوع بررسی پسماندهای متعدد کارخانه سرب و روی، شهرک سرب و روی و معدن روی انگوران و استحصال این مواد معدنی با حساسیت پیگری شود.
وجود سرب در جامعه ارتباط تنگاتنگی با کند ذهنی نسل آینده دارد
عبدالحسین پری زنگنه در جمع خبرنگاران افزود:پری زنگنه افزود: فلز سرب بیش از آنچه که تصور می‌شود خطرناک است و مطالعاتی که در دنیا انجام شده است، نشان می‌دهد که وجود سرب در جامعه ارتباط تنگاتنگی با کند ذهنی نسل آینده دارد و یک سری مطالعات جهانی نیز نشان داده است که وجود سرب و ناهنجاری‌های اجتماعی تاثیر متقابلی بر یکدیگر دارند.
وی ادامه داد: بر طبق شواهد موجود جهت آبهای زیر زمینی و باد غالب از آن سمت است و تمام آلودگی ها مستقیم به سمت زنجان حرکت می‌کند و این کارخانه باید جابه‌جا شود زیرا به زودی تمام مشکلات احتمالی اتفاق خواهد افتاد.
استاد علوم محیط زیست دانشگاه زنجان افزود: سرب با خاک پیوند نزدیکی دارد و اعلام اینکه آبهای زیرزمینی استان به سرب آلوده نشده‌اند به این معنی نیست که در آینده امکان رسوخ آلودگی‌های سرب به داخل آب وجود ندارد.
پری زنگنه ادامه داد: بر طبق آخرین نمونه‌برداری‌های انجام شده مقدار کمی سرب در آبهای استان وجود داشت که این میزان طبیعی است و به صورت طبیعی مقداری از سرب توسط برف و باران از سطح زمین شسته می‌شود و به داخل آبهای زیرزمینی نفوذ می‌کند و به فعالیت‌های انسانی مربوط نیست .
پری زنگنه تاکید کرد: در هر جایی که این صنعت وجود داشته است، غلظت‌ها بالا رفته است ولی در استان زنجان به دلیل موقعیت ویژه ای که این صنعت دارد باید به صورت دقیق بررسی شود گرچه این مشکل تا حدی در استان یزد نیز وجود دارد ولی در استان زنجان این بحث ضروری و حیاتی است.
آلودگی خاک در اطراف کارخانه سرب و روی بالا است
استاد علوم محیط زیست دانشگاه زنجان افزود: نمونه‌برداری‌های انجام شده در منطقه بناب و اطراف شهرک تخصصی روی، رودخانه ابهر رود و چند سد اطراف استان انجام شده است که بر طبق تحقیقات انجام شده خاک استان زنجان آلوده بوده و این آلودگی در اطراف کارخانه سرب و روی بالاست .
پری زنگنه افزود: بر طبق تحقیقات انجام شده پایان‌نامه‌های دانشجویی مقطع دکتری و کارشناسی ارشد نمونه های سرب در ناخن و دندان افراد استان نیز به مقدار زیادی وجود دارد.
وی افزود: جابجایی کارخانه سرب و روی کافی نیست و باید خاک آن منطقه نیز احیا شود البته به دلیل محدود بودن داده‌های موجود نمی‌توان به صورت کلی نظر داد و برای حل مشکل اولین گام تهیه اطلس آلودگی خاک و آب استان است تا بتوان تصمیم درست گرفت.
وجود کارخانه سرب و روی در محل فعلی غلط و مکان یابی آن غیرمنطقی است
پری‌زنگنه افزود: وجود سرب در استان هم یک نعمت و هم تهدید است که اگر درست مدیریت شود یک نعمت بزرگ است، ولی باید تهدید سرب را جدی گرفت، زیرا این ماده می‌تواند از طریق پوست هم جذب شود و طبق مطالعات انجام شده علی رغم وجود آلودگی در آب های سطحی هیچ گونه آلودگی در آبهای زیرزمینی مشاهده نشده است و این به این معنی نیست که این کارخانه می‌تواند در جای فعلی باقی بماند زیرا وجود این کارخانه در محل فعلی غلط و مکانیابی آن غیرمنطقی است.
عوارض آلایندگی به حساب صندوق ملی محیط زیست واریز شود
مدیرکل محیط زیست استان زنجان بحث پسماندهای شهرک تخصصی روی را جزو مباحث مهم در پهنه آلودگی زنجان عنوان کرد و گفت: در این راستا کلنگ مرکز مدیریت پسماندها به زمین زده شده و در راستای کنترل انباشت این شکل زباله ها، مجوز راه اندازی واحد صنعتی جدید صادر نمی شود.
امیر مهدویانی تا زمانی که مدیریت پسماند صورت نگیرد، افزایش ظرفیت واحدهای تولیدی از سوی محیط زیست صادر نمی شود.
وی با تاکید بر اینکه محیط زیست از واحدهای تولیدی مستقر در شهرک تخصصی روی خواسته تا پسماندها در محیط ایزوله و بسته نگهداری شود، اظهار کرد: متاسفانه شهرک روی که از دهه 70 فعالیت خود را شروع کرده، دپوی پسماندهای آن به شکل غیراصولی بوده و ساماندهی و مدیریت آن زمانبر است.
مهدویانی برخوردهای شدید قانونی با شرکتهایی آلاینده را متذکر شد و لزوم همکاری این واحدها را با محیط زیست برای کاهش آلودگی های زنجان مهم دانست.
مدیر کل محیط زیست استان از راه اندازی مرکز کاهش کنترل آلودگی های زنجان برای پایش لحظه ای میزان آلودگی ها خبر داد و افزود: این سیستم قادر است نمودارهای میزان آلودگی ها را در کنار موضوعات انسانی و وضعیت حیات وحش به تصویر بکشد.
مهدویانی از نصب پایش لحظه ای شرکت سرب و روی خبر داد و افزود: این امر را محیط زیست از سال 89 دنبال می کند و هرگونه مسائل زیست محیطی مرتبط با این شرکت را زیر نظر داریم.
وی درباره نحوه نظارت و برخورد با شرکت سرب و روی در طی چند سال اخیر متذکر شد: محیط زیست در حد اختیارات اقدامات لازم را انجام داده و برخوردهای قانونی منجر به تعطیلی واحد گردید و مسئولان شرکت بدون در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی تبرئه شدند.
مهدویانی تصریح کرد: اما همچنان مشکلات زیست محیطی باقی مانده و تصمیم بر حفظ محیط زیست و توجه به سلامت افراد مدنظر است.
وی با تاکید بر اینکه نبود توجیه اقتصادی نباید بهانه ای برای انتقال نیافتن این کارخانه بزرگ به منطقه جدید باشد، افزود: در یک سال گذشته به خاطر برخی مسائل سیاسی و نوسان نرخ ارز موجب شد تا هزینه های جابجایی بالا رود؛ اما به رغم صدور مجوز از سوی محیط زیست در کمترین زمان متاسفانه حرکتی را از سوی مدیران شرکت برای جابجایی ندیدیم.
مدیر کل محیط زیست استان ادامه داد: ما از طریق مبادی نظارتی موضوع را بیان کردیم و باید از طریق آنها به جد پیگیری شود.
با این حال محیط زیست، شرکت سرب و روی را مجاب کرد که اقدامات برای جلوگیری از پیشرفت آلودگی ها ، نصب جدول برای جلوگیری از خروج آب شرکت و سرریز شدن به داخل کانال تعبیه جزو الزامات بوده است.
آلودگی خاک
مهدیانی در بخش دیگر صحبتهایش با پرداختن به موضوع اثبات آلودگی خاک اطراف شرکت که توسط محققان دانشگاه زنجان به اثبات رسیده، گفت: در همین رابطه ساماندهی پسماندهای شرکت و لزوم مدیریت آن مهم است ؛ هر چند اقدامات مثبت برای کنترل آلودگی ها انجام نشده است البته جلوگیری از تخلیه پسابها به زنجانرود که از سال 90 روی می داد قطع شده است.
وی با تاکید بر اینکه استقرار شرکتهای سرب و روی و کالسیمین در این منطقه بدون مجوز سازمان حفاظت محیط زیست بوده افزود: همین امر این روزها موجب بروز عواقب برای شهروندان شده و با گسترش شهر زنجان به سمت شرق مشکلاتی را دامنگیر شهروندان کرده است.
مدیر کل محیط زیست استان تصریح کرد: باید کارخانه هزینه زیست محیطی را به اندازه قیمت کارخانه در راستای تامین سلامت شهروندان بپردازد.
مهدویانی با طرح این سوال که مسئولان کارخانه سرب و روی با وجود داشتن 100 هکتار زمین نباید تعلل درباره آلودگی داشته باشند، نیم نگاهی به توفیق 60 تن سیب و جلوگیری محیط زیست استان از ورود آن به بازار میوه انداخت و همکاری رسانه ها را در این موضوع مهم دانست و افزود: بی شک نقش رسانه ها در پوشش خبری رخدادهای توقیف سیب و آلودگی های این کارخانه یاریگر محیط زیست استان برای پیشبرد برنامه ها بود.
وی با اعلام اینکه پرداخت عوارض آلایندگی در اختیار امور مالیاتی قرار می گیرد؛ در حالی که این مبالغ باید به حساب صندوق ملی محیط زیست واریز شود، افزود: این هزینه ها باید صرف رفع آلودگی های کارخانه ها و سالم سازی محیط زیست خرج شود.
مهدویانی راه اندازی تصفیه خانه، نصب سیستم های کنترل آلودگی، ایجاد فضای سبز و توجه به بحث آموزش را برای توجه به مسائل زیست محیطی یادآور شد و گفت: توجه شرکتها به این موارد با تایید محیط زیست استان منجر به کسر مالیات سالانه شرکتها خواهد شد.
به هر حال بیش از یک دهه است که مدیرانی آمده اند و هریک حرفی زده اند و تنها از آنها حرف های مانده که هیچ یک تاکنون رنگ عملی به خود نگرفته و هیچ سرانجامی جز بازی با سلامتی و بهداشت شهروندانی زنجانی نداشته است.
مدیران و سهامداران کارخانه سرب وروی زنجان زبان تهدید را به عنوان بهترین حربه توجیه برای ناتوانی خود در کنترل وضعیت آلودگی این کارخانه می دانند و در میان اعلام آلاینده بودن کارخانه سرب و روی توسط مسئولان محیط زیست و کارشناسان زیست محیطی مدیران کارخانه سرب و روی تنها و تنها برای ادعای خود در عدم آلایندگی کارخانه سرب وروی تاکید دارند کاش همه ما به آنچه که از آن به عنوان وجدان و انصاف یاد می کنیم اعتقاد داشتیم.
مدیران و سهامداران کارخانه سرب و روی باید بدانند که زنجان و زنجانی هرگز خود را در مقابل تهدید آنها قرار نمی دهد تا مهندس معمارنژاد مدیرعامل کارخانه سرب و روی فعالان برای انتقال کارخانه سرب و روی و رسانه ها را مخالف صنعت و اشتغال و توسعه استان معرفی کند شاید وی برای مدتی بتواند با این حرف های خود افکار عمومی بخشی از جامعه زنجان را منحرف کند ولی آینده با حقیقت و صداقت است.
......................................
گزارش: رحیم مقدمی