سیاست خارجی حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه که مدعی الگو بودن برای جهان اسلام بود، با برکنار شدن "محمد مرسی " در مصر ضربه سنگینی خورده و مجبور به عقب نشینی خواهد شد.
این روزها در ترکیه حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه که در داخل این کشور شاهد گسترده ترین اعتراضات اجتماعی مردم ترکیه در 10 سال گذشته است، در خارج هم شاهد برکناری محمد مرسی و اخوان المسلمین مصر متحدان خاورمیانه ای این حزب است.
محمد مرسی در کنگره سالانه سال گذشته حزب عدالت و توسعه ترکیه به عنوان یکی از 100 مهمان خارجی مدعو به این همایش شرکت کرد که همراه با سخنرانی "رجب طیب اردوغان" بود.
اردوغان در همایش مذکور مدعی شد که ما ثابت کرده ایم که دموکراسی مدرن را توانسته ایم در کشورمان اجرا کنیم و تبدیل به یک الگو برای جهان اسلام شده ایم.
بروز نا آرامی های داخلی در ترکیه و ظاهر شدن نشانه هایی از ناکارآمدی سیاست خارجی دولت "رجب طیب اردوغان" و از دست رفتن متحدان منطقه ای و برهم ریختن توازن قوا در منطقه سبب نگرانی رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه شده است به طوریکه وی یک روز بعد از برکناری محمد مرسی در مصر تعطیلاتش را نیمه تمام گذاشته و جلسه فوری با وزرا و روسای سرویس های اطلاعاتی اش تشکیل داد.
تمام تحولات درونی ترکیه و منطقه ای حکایت از کاهش قدرت "رجب طیب اردوغان" نخست وزیر قدرتمند ترکیه دارد به طوری که آینده به نظر برخی تحلیل گران مجموعه ای تحولات سبب خواهد شد تا حزب وی در انتخابات پیش روی ترکیه با مشکل جدی روبرو باشد.
"اوزدیم سانبرگ" معاون سابق وزیر امور خارجه ترکیه در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه در این خصوص گفت: اثبات شده است که سیاست خارجی حزب توسعه و عدالت در قبال جهان اسلام غلط بوده است.
وی معتقد است: ترکیه در نهایت بتواند در عرصه اقتصادی الگوی مناسبی برای دیگر کشورهای مسلمان باشد.
همچنین "مارک پیرینی" محقق موسسه کارنگی اروپا که سالها درباره مسائل خاورمیانه کار کرده است با اشاره به رویگردانی مردم مصر از محمد مرسی متحد دولت ترکیه و با اشاره به ادعاهای دولتمردان ترکیه مبنی بر الگو بودن برای جهان اسلام می گوید: من خودم به عنوان کسی که در خاورمیانه کار کرده ام تردید دارم که مردم مصر از ابتدا به ترکیه به عنوان الگو نگاه کرده باشند.
وی در ادامه می گوید: مردم مصر تنها به ترکیه به عنوان الگو در عرصه اقتصادی توجه دارند.
همچنین"حسن هانی زاده" کارشناس مسائل بین الملل در خصوص دلایل نگرانی اردوغان از تحولات اخیر مصر ابراز عقیده می کند در واقع شکست حزب عدالت و آزادی مصر که شاخه ای از حزب توسعه و عدالت رجب طیب اردوغان به شمار می رود ، تئوری "احمد داوود اوغلو" وزیر خارجه ترکیه برای تشکیل یک خلافت اسلامی به سبک دوران عثمانی را با شکست روبرو کرد.
این کارشناس معتقد است که نزدیکی محمد مرسی و اخوان المسلمین مصر به دولت رجب طیب اردوغان، نگرانی هایی را مبنی بر احتمال بازگشت استعمار عثمانی به مصر برای احزاب غیر دینی و قومیت های مختلف مصری به وجود آورد و از طرف دیگر اشتباهات سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی اخوان المسلمین سبب شد تا در یک سال گذشته شمار زیادی از مردم مصر از آنها جدا شوند و به حزب جبهه نجات ملی به رهبری "محمد البرادعی" روی بیاورند.
هانی زاده در ادامه گفت: جبهه نجات ملی هم که تحرکات مردم را رصد می کرد با فراخوان نیروهای خود به میدان التحریر دولت مرسی را به بن بست کشاند و او را سرنگون کرد.
این تحلیلگر مسائل منطقه معتقد است که سرنگونی محمد مرسی ضربه سنگینی برای اردوغان تلقی می شود، زیرا که وی برنامه ریزی های گسترده ای را برای نفوذ سیاسی و اقتصادی در مصر داشت.
همچنین هانی زاده بر این باور است که دولت اردوغان با توجه به نارضایتی های داخلی و تشدید آنها در پی تحولات منطقه قادر نخواهد بود در دراز مدت با زیرساخت های فعلی اش در برابر بحران اجتماعی ترکیه مقاومت کند.
-------------------------
گزارش : پیمان یزدانی