غلامرضا خلیل ارجمندی در گفتگو با مهر در مورد تحلیل وضعیت بازار سرمایه و افزایش شاخص بورس گفت: در حال حاضر با کاهش قیمت ها در بازار سکه، طلا و ارز و بالابودن نقدشوندگی بازار سرمایه نسبت به بازارهایی مانند مسکن، سرمایه ها به سمت بازار سرمایه در حرکت است، در عین حال با توجه به اینکه سرمایه گذاری در بازار مسکن با پول های خرد امکانپذیر نیست، سرمایه گذاران خرد به سمت بورس می روند.
کارشناس بازار سرمایه کشور با اشاره به اینکه طی هفته های اخیر پول های زیادی به بازار سرمایه وارد شده است، به طوریکه روزانه حدود 2 تا 3 میلیارد تومان از سرمایه های سرمایه داران خرد وارد این بازار می شود، تصریح کرد: در مجموع با این شرایط 200 تا 300 میلیارد تومان سرمایه وارد بورس کشور می شود و این امر نشان دهنده دو اتفاق مهم در بازار سرمایه است.
وی در مورد این دو اتفاق عنوان کرد: اول اینکه بازار سرمایه از یک ثبات نسبی برخوردار شده است و مردم به این بازار اعتماد کرده اند و بخش خصوصی به خرید سهام روی آورده است، صف های خرید و فروش حاکی از این مطلب است که مردم به این بازار علاقمند شده اند. دوم اینکه بازار سرمایه کشورمان چندان متاثر از بازارهای جهانی نیست، زیرا بورس بین المللی نیست، بنابراین اعتماد به این بازار بیشتر از بازاری است که پارامترهای بین المللی دارد.
نتیجه نقدشوندگی سهام عدالت و سهام ترجیحی کارکنان
خلیل ارجمندی تصریح کرد: از سوی دیگر حجم نقدینگی در کشورمان به حدی بالا است که بازار سرمایه در حال حاضر توانایی جذب این میزان نقدینگی را ندارد، زیرا زیرساخت های لازم را ندارد، دلیل آن نیز به عدم سهم بالای شناور در مورد سهام شرکت ها خوب باز می گردد، به عبارت دیگر شرکت های خوب بورسی اصلا فری فلوت ندارند. دلیل دیگر این است که کماکان این بازار یک بازار تکنیکال و تخصصی است، بنابراین هرچند معاملات برخط و امثالهم ایجاد شده که دسترسی ها به بازار سرمایه را بیشتر کرده است اما بازار به گونه ای نیست که هر کسی در این بازار بتواند فعالیت و خرید و فروش نماید.
عضو سابق هیئت مدیره شرکت بورس و اوراق بهادار افزود: دلیل سوم نیز به عدم وجود تنوع شرکت ها و بازارهای فعال در بازار سهام باز می گردد، به عنوان مثال یکسری بازارهای خوبی که در خارج از بورس فعال هستند مانند IT در بورس فعال نیستند یعنی شرکت های بسیار قوی در این بخش که سهام خوبی داشته باشند در بازار سرمایه وجود ندارد، این در حالی است که بازار IT در خارج از بورس بسیار قوی است و شرکت هایی مانند اپل سهام بسیار خوبی دارند اما در بازار حضور ندارند.
وی با بیان اینکه در بازار سهام چند شرکت خودرویی، چند بانک و چند شرکت اصل چهل و چهارمی داریم که مردم سهام آنها را خرید و فروش می کنند، افزود: شرکت هایی مانند مخابرات، مس و فولاد که سهام اصل چهل و چهارمی هستند وارد بازار سرمایه شده اند، بنابراین بازار سرمایه کشش بیش از این حد را ندارد.
کارشناس بازار سرمایه کشورمان با تاکید بر اینکه شاخص نشان دهنده خوب بودن بازار سرمایه نیست و اینکه شاخص بالاتر برود، حاکی از این نیست که بازار سرمایه کارآمد و بزرگی داریم، یکی از مهمترین و اساسی ترین وظیفه بازار سرمایه را تامین مالی بنگاه ها و شرکت ها اعلام و بیان کرد: امروز شاهد هستیم که بازار سرمایه نقش خود را به درستی در مورد تامین مالی انجام نداده است.
تامین مالی بلندمدت وظیفه اصلی دماسنج اقتصادی
وی با انتقاد از اینکه بازار سرمایه در ارتباط با تولید یا تامین مالی نفت چه اقدامی انجام داده است، افزود: اتفاقا بازار نفت و سایر بازارها هستند که به بازار سرمایه کمک کرده اند، به عنوان مثال به یکباره سهام هلدینگ خلیج فارس در بازارا سرمایه خرید و فروش می شود و سهم مبنا را بالا می برد، این در حالی است که بازار سرمایه به نفت کمکی نکرده است حتی نتوانسته اوراق نفتی برای توسعه 21 فاز عسلویه بفروش برساند یا اینکه فازها را سهام پروژه کرده باشد تا مردم بتوانند پول وارد بخش واقعی صنعت نفت کنند.
به گفته خلیل ارجمندی، مهمترین وظیفه بازار سرمایه و بورس به عنوان دماسنج اقتصادی این است که بتواند به تامین مالی بلندمدت کمک کند، همان کاری که بورس ها در تمام دنیا انجام می دهند اما در کشورمان کماکان تامین مالی از طریق بازار پول اتفاق می افتد، بازار سرمایه ما کارآمد نیست، زیرا با وجود داشتن قوانین خوب و حمایت های همه جانبه نظام در چند سال گذشته از این بازار ، بازار سرمایه نتوانسته در مورد نهادسازی اقدام خاصی را انجام دهد.
وی با انتقاد از تاخیر در صدور مجوزهای سبدگردانی و صندوق ها گفت: پرونده های تامین سرمایه ها حتی تا 6 ماه در بورس برای دریافت مجوز خاک می خورد و کماکان در کشورمان تنها 5، 6 شرکت تامین سرمایه بورسی داریم، در حالیکه در بازار پول 32، 33 بانک وجود دارد. تامین سرمایه ها اوراق بازار پول را خرید وفروش می کنند و برای تامین سرمایه بازار سرمایه کاری انجام نمی دهند، آنها ادامه و سرریز بازار پول را به خود می کشند، در صورتی که بورس می توانست به شدت در این موضوع نقش آفرینی کند تا بازار سرمایه هم بتواند سهمی در بازار مالی برای خود بگیرد.
عضو سابق هیئت مدیره شرکت بورس و اوراق بهادار گفت: اینکه گفته می شود شاخص قله فتح کرده، صحیح است زیرا شبیه قله است، مثل یک مکان بی روح و بی اساس. اینکه گفته شود شاخص قله حتی 100 هزار واحد را نیز فتح کرده آیا باعث ایجاد آرامش در کشور یا کاهش قیمت ها و ثبات قیمت ها شده است. بهبود وضعیت بازار سرمایه دلایل دیگری داشته است.
دلایل افزایش قیمت سهام شرکت‌های بورسی
خلیل ارجمندی با تاکید بر اینکه شاخص بورس حبابی نیست و هیچ حبابی در شاخص و سهام وجود ندارد، چند دلیل برای افزایش قیمت سهام شرکت ها در بورس ذکر کرد و گفت: تقسیم سود بالای شرکتها، افزایش سرمایه اکثر شرکت ها، حضور جدی سهامداران حقیقی، برگزاری مجامع خوب در چند سال اخیر، متضرر نشدن شرکت های خوب بورسی در ناملایمات اقتصادی به دلیل درآمد زایی مناسب مانند شرکت های صادر کننده که افزایش قیمت ارز به نفع آنها بوده است یا شرکت هایی که فی نفسه پول در می آوردند مانند مخابرات، شرکت پول داری است که سهام چند بانک را نیز خریداری کرده است. اینگونه شرکت ها اساسا خوب هستند و باعث شده اند که بازار سرمایه خوب و فعال شود.
عضو سابق هیئت مدیره شرکت بورس ادامه داد: در حال حاضر قیمت ها در بازار سرمایه و خرید و فروش ها واقعی است و حبابی نیست، اما نباید فریب شاخص را خورد که به بهانه اینکه شاخص مثلا از 5 هزار شده 50 هزار واحد آن را موفق بدانیم، این تک بعدی نگاه کردن با نگاه شاخصی صرفا نگاه درستی نیست. نتیجه پیگیری های دولت برای نقدشوندگی سهام عدالت، سهام ترجیحی کارکنان و امثالهم هنوز اجرایی نشده است.
وی با اشاره به نگرانی هایی که همچنان در مورد بستن نمادها و نگرانی های سهامداران خرد از تصمیمات مجامع وجود دارد و هنوز مرتفع نشده است، این سئوال را مطرح کرد که آیا بسته شدن نمادها واقعا به نفع سهامداران خرد است، خطاب به کارشناسان بورسی درخواست کرد که به این موضوع پاسخ دهند.
بستن نمادها به بهانه تخلف مدیران
وی اضافه کرد: نماد شرکت ها را به خاطر تخلف مدیریت می بندند، در ادامه معاونین بورس ادعا می کنند که ما به خاطر حفظ حقوق سهامداران خرد این نماد را بسته ایم، این چه حقی است؟ سهامدار خرید که 2 میلیون تومان سهم شرکتی را خریداری کرده و نیاز به فروش این سهام دارد چرا باید به خاطر تخلف مدیران آن شرکت نتواند سهام خود را به دلیل بسته بودن نماد بفروشد. تخلف باید از جای دیگری پیگیری شود تا این افراد بتوانند سهام خود را در بازار بفروشند. بازار سهام را باید از همه ابعاد سنجید.
خلیل ارجمندی به موضوع نهادسازی و ارائه مجوزهای لازم در بازار سرمایه اشاره و این سئوال را مطرح کرد که چرا مجوز فعالیت به کارگزاری های جدید ارائه نمی شود؟ این امر به توسعه بازار کمکی نمی کند، عنوان کرد: بسیاری از کارگزاری ها از قدیم مجوز فعالیت دارند، این در حالی است که در حال حاضر نیروهایی در بازار سرمایه داریم که دارای دانش حرفه ای هستند و برای این بازار علوم جدیدی تدریس می شود.
وی ادامه داد: 10 سال پیش رشته های جدید مدیریتی در بازار سرمایه نداشتیم، الان در حوزه های مالی، مدیریت و اقتصاد و مباحث مربوط به بازار سرمایه تدریس می شود و بسیاری از افراد دارای دکترای حسابداری و اقتصاد هستند و بازار را تجربه کرده اند یا گواهی های حرفه ای دارند اما باید بروند زیر نظر فردی که دارای اطلاعات کافی و به روز در زمینه بازار سرمایه نیست و مجوز کارگزاری خود را چند سال پیش دریافت کرده است کار کند.
کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه اگر بازار سرمایه در تمامی این ابعاد کار کرده باشد و شاخص هم بالا برود آن زمان می توانیم بگوئیم که بورس به درستی عمل کرده است، افزود: اگر قرار باشد بازار سرمایه تنها با چند شرکت درست و حسابی که همه روند آن قانونی است کار کند و شاخص دائما رکورد بزند و بالا برود، این شاخص شاخص نیست زیرا سهم بازار کم است.
خلیل ارجمندی با انتقاد از تعامل جدی بین نهاد بورس ، بانک و بیمه گفت: سهم بازار سرمایه در بازار بیمه چیست؟. بازار سرمایه زمانی موفق است که شرکت ها علاقمند باشند که تحت عنوان سرمایه گذاری شرکت خود را ثبت کنند، نه اینکه کله سرمایه گذاری را حذف کنند تا وارد بورس نشوند و رئیس سازمان بورس باید به این موضوع پاسخ دهد.
وی در پایان یادآور شد: شرکت های بزرگی در حال حاضر در کشور تحت عنوان مدیریت سرمایه، کار سرمایه گذاری می کنند. زمانی بازار سرمایه درست کار کرده است که شرکت ها تحت عنوان سرمایه گذاری به ثبت برسند نه عنوان دیگری اما کار سرمایه گذاری انجام دهند. شرکت های جدید با توجه به اینکه می بینند زمان اخذ مجوز آنها تحت عنوان سرمایه گذاری تا 6 ماه به طول می انجامد ترجیح می دهد تا با کلمات و موضوع فعالیت بازی کرده و شرکت خود را با نام دیگری به ثبت برساند که بورس باید پاسخگوی این موارد باشد نه عدد شاخص.