به گزارش خبرنگار مهر ، سایت راداري سوباشی در 50 کیلومتری غرب شهرستان کبودرآهنگ در استان همدان قرار دارد و به عنوان یکی از مهمترین سایتهای راداری کشور در زنجیره عظیم پدافند هوایی نقش موثری در مقابله با تهاجمات هوایی عراقی ها در زمان جنگ تحمیلی ایفا کرد.
سوباشی به معنی سرِآب و سرچشمه است
سوباشی یک واژه آذری و به معنی سرِآب و سرچشمه است و اينك نام خود را تا هميشه تاريخ وام دار فرمانده دليرش شهيد فرهاد دستنبو و18 تن از يارانش خواهد بود.
اين سامانه راداري با كنترل آتش پدافند هايي هواي سپاه و ارتش و اعلام وضعيت قرمز در 13 استان كشور نقش ارزنده اي در دفاع از 80درصد از جمعيت كشور در زمان جنگ تحميلي داشته است.
در آخرين روزهايي جنگ تحميلي و در حالي كه عراق از قبول قطعنامه از سوي ايران يكه خورده بود، خائنان ملت ايران كه مدتها خوش خدمتي خود را به ديكتاتور سابق عراق اثبات كرده بودند با حمايت هاي وي اقدام به حمله گسترده به ايران با نام" فروغ جاويدان" مي كنند.
عمليات فروغ جاويدان كه با همراهي نيروي هوايي عراق صورت مي گيرد، كشور را بار ديگر به لزوم آمادگي روزهاي اوليه جنگ باز مي گردادند و در اين بين نقش پدافند هوايي منطقه سوباشي كه در جنگ تحميلی تبديل به عقده اي براي خلبانان عراقي شده بود روشن مي گردد، تا جايي كه فرمانده وقت نيروي هوايي عراق سرهنگ سعيد شعبان در مصاحبه اي اعلام مي كند به هر طريقي كه ممكن باشد بايد افتخار نابودي سايت راداري سوباشي را كسب كنم.
بالاخره در چهارم مرداد سال 1367 و پس از يك هفته از پذيرش قطعنامه از سوي ايران، عراق با هدف از بين بردن اين سايت و همچنين فراهم كردن پشيباني هوايي از نيروهاي منافقين كه همزمان با بمباران سايت سوباشي وارد خاك ايران شده بودند وارد عمل شدند و در دومرحله اقدام به بمباران اين منطقه استراتژيك هوايي مي كنند و در حالي كه در مرحله اول با انفجار بمب در محوطه سايت فرمانده رادار شهيد دستبوده مجروحيتي سطحي پيدا مي كند با وخيم ترشدن اوضاع وحساسيت موضوع تعداد بيشتري از كاركنان به اين محل آمده ودر نهايت پنجم مرداد 1367 و در حالي كه اميدهاي منافقين در فروغ جايدان به غروب مي گرويد، هواپيماهاي عراقي سر افكنده عراقي از عجز بمباران مناطق مسكوني در راه بازگشت با شليك بمب ليزري هدايت شونده هوا به زمين اتاق عمليات سايت سوباشي را مورد هدف قرار داده و 19 نفر از كاركنان آن را به شهادت رساندند.
پدافند هوایی خاری در چشم دشمن بود
هادی فرخی سرهنگ بازنشسته پدافند هوایی كه خود در آن زمان در پايگاه سوم شكاري بوده به مهر گفت: پدافند هوایی خاری در چشم دشمن بود.
وي افزود: این رادار در ارتفاع نصب شده بود و احاطه کامل به شیارهای داخل خاک خودمان و عراق داشت و من در چهار سال آخر جنگ تحمیلی به عنوان معاون عملیات در آنجا مشغول به خدمت بودم.
اين سرهنگ بازنشسته پدافند هوایی اذعان داشت: پنجم مرداد ماه سال 1367 بود هواپیماهای عراقی از صبح چندین نوبت سایت سوباشی را بمباران کرده بودند که ناموفق بود چون پدافند کنار سایت امکان بمباران دقیق را به آنها نداده بود اما بعد از ظهر همان روز هواپیمای عراقی از فاصله دور با بمب لیزری دقیقاً اتاق عملیات رادار را هدف قرار داده بودند.
فرخي ادامه داد: در آن زمان من در پایگاه همدان مشغول بررسی نامه ها بودم که به من اطلاع دادند تماس تلفني با سوباشي قطع شده است و با سرعت با سه ماشین آماده شدیم و به محل سايت رفتيم.
طوری آنان شهید شده بودند که انسان فراموش می کرد زندگی جریان دارد
این سرهنگ بازنشسته پدافند هوایی با بیان اینکه حقیقتاً آنجا عاشورایی برپا بود و طوری آنان شهید شده بودند که انسان فراموش می کرد زندگی جریان دارد، گفت: چون دورتادور اتاق عملیات دیواره های قطور بتنی بود و بمب از بالا وارد اتاق شده بود موج انفجار از داخل اتاق خارج نشده بود و همه چیز را منهدم کرده بود، تیرآهن های قطور مثل یک کلاف خم شده بودند و چون بمب دقیقاً به اتاق عملیات اصابت کرده بود نفراتی که در قسمت های دیگر پناهگاه بودند هیچ صدمه ای ندیده بودند.
فرجي در خصوص حال روز آن واقعه گفت بيان داشت: آمبولانس و بالگرد ها به محل آمدند آن قدر آوار زیاد بود که رسیدن به جنازه ها هم كار مشكلي بود و همه با گریه جنازه ها را در می آوردند و بسته بندی می کردند.
دو دست از شهيد، يادبود شهداي سوباشي
وي ادامه داد: جنازه هیچ کدام از شهدا كامل نبود اما در نهايت پيكر ها را به موطن اصلیشان فرستادیم اما روز بعد از واقعه دو دست پیدا شد وگرچه با آزمايشات پزشكي مي توانستيم بفهيم اين دست ها متعلق به کدام شهید است اما بنا به فتوای امام که شهید نبش قبر ندارد، این دو دست را به عنوان یادبود شهدای سوباشی در ورودی سایت سوباشی دفن کردیم.
سرهنگ غلامرضا فضائلي نيز كه شهداي اين سايت را به خوبي مي شناسد ،شب گذشته در دومين يادواره شهداي اين سايت به مهر گفت: شهدا ي سوباشي فرشتگان الهي بر روي زمين بودند.
هميشه به ياد دوستان شهيدم هستم
وي ادامه داد: هميشه به ياد دوستان شهيدم هستم وهيچ گاه نمي توان اجر زحمات وا ز خود گذشتگي هاي آنان را درك كرد.
فرمانده پدافند هوايي قرارگاه خاتم‌الانبیاء ارتش جمهوري اسلامي ايران نيز در خصوص پدافند هوايي سو باشي گفت: سوباشي سر چمشه افتخار اتحاد وشهادت از جنس انتخاب شد.
امير اسماعيلي اذعان داشت: اين منطقه قداست بالايي دارد و هر زمان كه به ياد شهداي سوباشي مي افتم كه چگونه مظلومانه اما مقتدرانه به شهادت رسيدند، از آنان طلب شفاعت مي كنم.
خدمت در پدافند هوايي انتخاب شهادت است
وي با اشاره به اينكه شهادت شهداي سوباشي از نوع بدون سنگر بود ، بيان داشت: خدمت در پدافند هوايي انتخاب شهادت است.
فرمانده پدافند هوايي قرارگاه خاتم‌الانبیاء ارتش جمهوري اسلامي ايران با اشاره به لزوم وجود نيروي متخصص پدافندي در كشور، اذعان داشت: رادار سوباشي از مهم ترين مراكز پدافند هوايي كشور است.
157 بار عمليات بر ضد رادر سوباشي انجام شد
اسماعيلي بيان داشت: نيروهاي عراقي عقده اي در انهام سايت سوباشي داشتند به شكلي كه در جنگ تحميلي 157بار بر ضد آن عمليات انجام دادند.
وي با اشاره به اينكه شهداي سايت سوباشي از متخصص ترين نيروهاي اين مجموعه بودند، گفت: پدافند هوايي سوباشي وظيفه حفاظت از پايگاه سوم شكاري را برعهده داشت.
فرمانده پدافند هوايي قرارگاه خاتم‌الانبیاء ارتش جمهوري اسلامي ايران ادامه داد: سطح آموزش كاركنان پدافند به حدي در پس از انقلاب رسيد كه 157عمليات را ناكام گذاشتند.
فرمانده پدافند هوايي قرارگاه خاتم‌الانبیاء ارتش جمهوري اسلامي ايران با تاكيد بر اينكه شهداي سوباشي هويت پدافند هوايي اند، عنوان كرد: پس از قبول قطعنامه598 از سوي كشورمان و اعلام آتش بست بين ايران و عراق، سايت سوباشي تنها يك هفته پس از رويداد مورد هجوم قرار مي گيرد.
اسماعيلي اذعان داشت: در 12 تيرماه 1367 نيز هواپيماي مسافربري ايران در آب هاي خليج فارس توسط ناو آمريكايي مورد حمله قرار مي گيرد و منهدم مي شود.
منافقين با پشتيباني ارتش عراق قصد تصرف ايران را داشتند
وي با اشاره به حمله منافقين به ايران پس از قبول قطعنامه 598،بيان داشت: منافقين با پشتيباني ارتش عراق قصد تصرف ايران را داشتند.
فرمانده پدافند هوايي قرارگاه خاتم‌الانبیاء ارتش جمهوري اسلامي ايران اظهار داشت: هر چه داريم به بركت خون شهيدان انقلاب اسلامي است.
اسماعيلي با اشاره به اينكه شهداي سايت سوباشي حتي مورد هدف گرفتن خود را نيز در صفحه رادار ميديدند، در پايان گفت: اين نوع شهدات انتخابي بود.
خود را مديون شهدا مي دانم
وي كه خود براي دادن تقدير نامه به مادر دوتن از شهدا به پايين سن آمده بود در پايان گفت: خود را مديون شهدا مي دانم.
بزرگداشت ارزشمند شهداي سايت سوباشي مي تواند نه تنها جايگاه شهدا را در بين جامعه تقويت كند بلكه فرهنگ ايثار وشهادت را بار ديگر زنده نگاه مي دارد.