دکتر حسین توکلی - مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره بومی گزینی در کنکور سال جاری گفت: سال گذشته که قرار بود بومی گزینی توسط دانشگاه ها انجام شود برخی دانشگاه‌ها مثل دانشگاه شهید چمران اهواز در برخی رشته ها اعلام کرده بودند فقط دانشجوی پسر می پذیرند این مساله جو خوبی ایجاد نکرد چند تا دانشگاه دیگر نیز به همین صورت عمل کردند.
وی ادامه داد: برای همین امسال اعلام کردیم که این کار نباید صورت گیرد بنابراین در کنکور امسال دانشگاه ها هم ظرفیت خانم اعلام کردند و هم ظرفیت آقا، بنابراین امسال مشکلی در زمینه پذیرش دانشجوی بومی نخواهیم داشت.
مشاور عالی سازمان سنجش آموزش کشور با بیان اینکه با توجه به ظرفیت های موجود و تعداد بیشتر شرکت کنندگان خانم، امسال هم تعداد پذیرفته شدگان خانم بیشتر از پذیرفته شدگان آقا خواهد بود، تصریح کرد: امسال ظرفیت ها طوری تعیین شده است که مشکلی پیش نیاید.
به گزارش مهر، طرح بومی‌گزینی در کنکور 92، در دفترچه کنکور سال جاری به صورت زیر تشریح شد.
هدف از طرح بومی گزینی
هدف از این طرح، کاهش مشکلات اقامتی و معیشتی دانشجویان، کاهش مهاجرت‌های درون کشوری و به دلیل اینکه گزینش بومی موجب می‌شود تا داوطلبان هر ناحیه با امتیازات در نظر گرفته شده از امکان قبولی بیشتر در رشته‌های بومی بهره‌مند شوند، اعمال شده است.
رشته‌های تحصیلی بر اساس طرح بومی گزینی، دسته‌بندی شده اند که عبارتند از، رشته‌های استانی، رشته‌هایی هستند که در اکثر استان‌ها گسترش داشته و از نظر کاربردی نیز به متخصصان بومی نیاز دارند، رشته‌های ناحیه‌ای، رشته‌هایی هستند که در اکثر استان‌ها وجود نداشته ولی در چند استان مجاور که به عنوان یک ناحیه تلقی می‌شوند، موجود باشند.
رشته های قطبی: رشته هايي كه در اكثر نواحي وجود نداشته ولي در چند ناحيه بومي مجاور كه به عنوان قطب بومي تلقي مي شود موجود است. رشته های کشور : به رشته هايي اطلاق مي شود كه در اكثر قطبهاي بومي وجود نداشته و تنها در تعدادي از دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي ارائه مي شود.
همچنین براساس این طرح نواحی بومی کشوربه ناحیه یک ( البرز، تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم، مرکزی)، ناحیه دو( آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل)، ناحیه سه ( اصفهان، چهار محال و بختیاری، یزد)، ناحیه چهار( سیستان و بلوچستان و کرمان)، ناحیه پنج (بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان)، ناحیه شش (کردستان، کرمانشاه، همدان)، ناحیه هفت (ایلام، خوزستان، لرستان)، ناحیه هشت (خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی) و ناحیه 9 ( گلستان، گیلان، مازندران) دسته بندی شده اند.
از مجموع چند ناحیه، یک قطب بومی ایجاد می‌شود که بر این اساس قطب‌ها شامل قطب یک ( البرز، تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم، گلستان، گیلان، مازندران، مرکزی)؛ قطب دو (خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، کرمان)؛ قطب سه (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، همدان)؛ قطب چهار (اصفهان، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان، یزد) و قطب پنج ( بوشهر، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان) است.
شاخص های تعیین استان بومی داوطلبان در کنکور
در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه برای داوطلبان نظام قدیم و محل اخذ مدرک پیش دانشگاهی و دو سال آخر دبیرستان برای داوطلبان نظام جدید در یک بخش، شهر و یا استان باشد، داوطلب بومی آن بخش، شهر و استان تلقی می‌شود.
در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر داوطلبی در یک بخش، شهر و یا استان نباشد، بخش، شهر و یا استان محل تولد داوطلب به عنوان بخش، شهر و استان بومی وی در نظر گرفته می‌شود، داوطلبانی هم که سه سال آخر محل تحصیل را در خارج از کشور گذرانده‌اند، استان تولد و استان بومی اینگونه داوطلبان تلقی خواهد شد.
نحوه گزینش بومی در رشته‌های پرمتقاضی
در دوره روزانه پذیرش بومی در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی ( مهندسی برق، مهندسی مکانیک، مهندسی کامپیوتر، مهندسی عمران، مهندسی معماری و مهندسی صنایع)، گروه آزمایشی علوم تجربی ( رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی) و گروه آزمایشی علوم انسانی ( رشته‌های حقوق، روانشناسی و حسابداری) پس از کسر سهمیه 40 درصدی رزمندگان به صورت 60 درصد گزینش بومی و 40 درصد گزینش آزاد صورت می‌گیرد.
در صورت عدم تکمیل ظرفیت اختصاصی سهمیه رزمندگان، باقیمانده ظرفیت به صورت50 درصد گزینش بومی و50 درصد آزاد به داوطلبان اختصاص خواهد یافت.
برای سایر رشته‌های دوره روزانه آزمون سراسری پذیرش بومی پس از کسر سهمیه رزمندگان به صورت 80 درصد بومی و 20 درصد آزاد صورت خواهد پذیرفت، در صورتی که ظرفیت اختصاصی به سهمیه رزمندگان تکمیل نشود، باقیمانده ظرفیت به صورت بومی جهت پذیرش داوطلبان اختصاص خواهد یافت.
نحوه بومی گزینی در دوره‌های مختلف
شیوه گزینش در دوره شبانه به صورت بومی استانی است که بعد از کسر 40 درصد از ظرفیت اختصاصی سهمیه رزمندگان، حدود 80 درصد ظرفیت پذیرش به داوطلبان بومی استان رشته اختصاص دارد، البته ظرفیت خالی مانده سهمیه رزمندگان به داوطلبان بومی آن استان اختصاص دارد.
نحوه گزینش در دوره‌های غیرانتفاعی و غیردولتی به شیوه بومی ناحیه‌ای است، بر این اساس پس از کسر 40 درصد ظرفیت اختصاصی و تعلق گرفتن آن به سهمیه رزمندگان، حدود 80 درصد ظرفیت به بومیان نواحی رشته اختصاص دارد.
پذیرش در دوره نیمه حضوری به شیوه بومی استانی، است و پس از کسر 40 درصد ظرفیت اختصاصی سهمیه رزمندگان، حدود 80 درصد ظرفیت به داوطلبان بومی استان رشته اختصاص دارد.
در دوره‌های مجازی و بین‌الملل، گزینش به صورت کشوری است و بومی گزینی انجام نمی‌شود، حدود 70 درصد از ظرفیت پذیرش رشته‌های مراکز یا واحدهای پیام نور در هر شهرستان به داوطلبان بومی آن شهرستان و حدود 30 درصد ظرفیت به داوطلبان بومی شهرستان‌های تحت پوشش مرکز یا واحد پذیرنده تخصیص می‌یابد.
عدم بومی گزینی در رشته‌های گزینشی کشوری
رشته‌هایی که گزینش آنها به صورت کشوری است، بومی گزینی انجام نمی‌شود، همچنین برای گزینش داوطلبان متقاضی سهمیه ایثارگران، بومی گزینی انجام نمی‌شود.
گزینش برخی از رشته‌های تحصیلی تعداد معدودی از دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی، به صورت خاص است که در این گونه رشته‌ها و نیز رشته‌های تحصیلی دارای شرایط خاص (بورسیه‌ها) گزینش بومی اعمال نمی‌شود.
پذيرش دانشجو در مناطق محروم: بر اساس مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي به منظور تأمين نيروي متخصص استان‌هاي ايلام، بوشهر، چهارمحال و بختياري، سيستان و بلوچستان، كردستان، كرمانشاه، كهگيلويه و بويراحمد، لرستان و هرمزگان در رشته هاي مورد نياز برحسب نظر استانداري هاي اين استان ها و به تعداد 500 نفراز داوطلبان بومي هر يك از استان هاي مذکور در دانشگاه هاي ديگر پذيرش مي شوند.
پذیرش در این رشته‌ها به صورت آزاد و از بین داوطلبان بومی هر یک از استان‌های مذکور انجام می‌شود، تغییر رشته پذیرفته‌شدگان این طرح ممنوع است و انتقال محل تحصیل منوط به موافقت استانداری‌ها و در محدوده دانشگاه‌های واقع در قطب دانشگاهی است.