نشست اندیشه های راهبردی با شرکت گروهی از محققان و صاحب نظران مربوط در محضر رهبر انقلاب اسلامی در آبانماه 1391 برگزار شده بود که مجموعه مقالات این نشست به همراه بیانات رهبر معظم انقلاب و سخنان دبیر نشست پس از ویرایش و تصحیحات لازم به محضر استادان، محققان و اندیشمندان دانشگاه ها و حوزه های علمیه ارائه گردیده است.
مطلع کتاب مزین به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی است که در نشست ایراد فرمودند. همچنین سخنان دبیر نشست در ادامه درج شده است. مقالات کتاب در 6 محور ارائه شده است که در جلد اول 2 محور "فلسفه، مبانی و شاخص های آزادی در اندیشه اسلامی" و "تطبیق فلسفه، مبانی و شاخص های آزادی در نظام اسلامی و نظام لیبرال دموکراسی" گنجانده شده است.
مدخلی بر تعاملات آزادی و عدالت نوشته بهرام اخوان کاظمی، آزادی در اندیشه مرحوم مطهری نوشته عماد افروغ، مبانی تحدید حقوق و آزادی های عمومی در گفتمان اسلامی نوشته سید احمد حبیب نژاد، آزادی از منظر حکمت سیاسی متعالیه نوشته ابوالحسن حسنی، تبیین جایگاه و مبانی فکری آزادی معنوی با تکیه بر اندیشه اسلامی، نوشته امیر حسین زاده، رویکرد مبنا شناسانه در مقوله آزادی از نگاه قرآن کریم نوشته علیرضا خرم روز از جمله مقالات این مجلد به شمار می روند.
آزادی از نگاه مولای متقیان حضرت علی (ع) نوشته فاطمه خواجه پیری، نسبت مسئولیت و آزادی در نظام ولایی نوشته سجاد رستمی پور، مفهوم آزادی انسان و اسلام و قرآن نوشته زینب سنچولی، پیوند عدالت و آزادی در اندیشه اسلام نوشته سید کاظم باقری، آزادی و مؤلفه های آن در حکمت متعالیه ملاصدرا نوشته فهیمه شریعتی، حمایت قانون طبیعی اسلامی از موهبت آزادی نوشته محمد حسین طالبی، روش شناسی مقایسه فلسفه آزادی در نظام اسلامی و نظام لیبرال دموکراسی نوشته سید مجید ظهیری، جایگاه اختیار و آزادی از دیدگاه اسلام نوشته جعفر کریمی، شاخصه های آزادی در اندیشه دینی نوشته سید محمد مرتضوی، مفهوم آزادی در اندیشه علامه سید محمد حسین طباطبایی نوشته علی مرشدی زاد، تبیین الگوهای آزادی و شاخص های آن در اندیشه اسلامی با نگاهی بر مبانی و فلسفه نوشته عبدالمحمد مهدوی، آزادی یا مسئولیت نوشته داود مهدوی زادگان، نقش اختیار و خرد در رسیدن به آزادی با تکیه بر کلام اسلامی در سه فرقه اشاعره، معتزله و شیعه، نوشته طیبه مهری، گامی در تبیین «آزادی» از منظر کلامی نوشته محمد مهدی میر باقری، آزادی ها و مسئولیت مردم از دیدگاه اسلام نوشته سید حسین میر معزی، آزادی در دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی نوشته مهدی نادری، مراتب اندیشه آزادی در تکامل بیداری اسلامی و هویت ملی ایران نوشته موسی نجفی، مجموعه مقالات محور اول را شامل می شوند.
انسان، علم و آزادی از دیدگاه اسلام و مواضع لیبرال دموکراسی نوشته معصومه قاسمی، بررسی مقایسه ای مبانی اندیشه ای و کارکردهای مفهوم آزادی در انقلاب فرانسه و انقلاب اسلامی ایران نوشته مصطفی ملکوتیان، از معنا گرایی تا لذت کگرایی دو رویکرد به آزادی در دو سپهر معرفتی نوشته سید علی موسوی، تطبیق فلسفه، مبانی و شاخص های آزادی در نظام اسلامی و نظام لیبرال دموکراسی نوشته ابراهیم موسی زاده، تطبیق فلسفه، مبانی و شاخص های آزادی در نظام اسلامی و نظام لیبرال دموکراسی نوشته معصومه نجف قلی زاده، جانب هنجارهای تلقی اسلامی از آزادی نوشته احمد واعظی از جمله مقالات منتشر شده در محور دوم این کتاب هستند.