به گزارش خبرنگار مهر، بیش از سه دهه از خشکسالی در این استان می‌گذرد و حتی حفر چاه و استفاده از آبی که به خط اول انتقال آب معروف است و سال گذشته حاشیه‌های زیادی داشت هم نتوانست تشنگی کویر نشینان را جبران کند.
حتی بارش‌های اخیر به ویژه در سال گذشته و جاری حتی به اندازه سر سوزنی هم تاثیری بر سفره‌های آب زیرزمینی این استان نگذاشت و به گفته مسئولان، سال‌های مکرری باید باران بیاید تا جبران این خشکسالی ها شود.
از سوی دیگر میزان برداشت هاي زيرزميني به قدری زياد است كه در صورت بارندگي هاي متداوم و هر ساله شايد در تامین آب شرب، صنعت و كشاورزي اثرگذار باشد.
در این سال‌ها که استان یزد از بحران کم آبی رنج می‌برد، دولتمردان تلاش‌های زیادی در زمینه تامین آب استان داشتند. حتی در برهه ای از زمان به دنبال تصویب خط دوم انتقال آب برای این استان بودند که با وجود مصوب شدن این طرح، به نظر می‌رسد تامین آب این استان و رفع بحران از مردم کویر نشین استان یزد بیش از یک دهه زمان می‌برد.
خشکسالی و کم آبی در استان یزد به حدی شدت گرفته که سایر عرصه ها را نیز تحت تاثیر قرار داده اما هنوز اقدامی جدی برای حل این معضل صورت نگرفته است.
اما اخیرا با قطع آب انتقالی به یزد کیفیت آب نیز در این شهر افت محسوسی پیدا کرده و این افت کیفیت نگرانی هایی را برای مردم این استان به دنبال داشته و حتی به گفته پزشکان معالج، سبب مسمومیت عده ای از مردم شده است.
گرچه مصلحت استان به زعم برخی مسئولان در این برهه در مورد آب و مشکلات آن، سکوت، حداقل از نوع رسانه ای آن است اما حکایت آب شرب مردم یزد حرف دیروز و امروز نیست بلکه سالیان درازی است که در این زمینه بحث وجود دارد اما کسی برای تامین آب مردمان کویر برنامه درستی نداده است.
برنامه بلند مدت برای مدیریت آب ارائه شود
مدیرکل مدیریت بحران استانداری یزد اما با جدی خواندن مشکل آب در یزد از مسئولان خواست تا هركس در حيطه مسئوليت خود براي پشت سرگذاشتن بحران كم آبي برنامه اي بلندمدت ارائه دهد و صرفه جويي را از خود و خانواده خود شروع كند و الگويي براي ديگران باشد.
غلامرضا برزگری يكي از مهم ترين بحران هاي پيش روي استان را بحران خشكسالي عنوان كرد و گفت: مسئله كمبود آب آشاميدني به يكي از معضلات استان به ويژه در روستاها تبديل شده است و هم اكنون نيز آبرساني به برخي از روستاها از طريق تانكرهاي سيار صورت مي گيرد.
وی ادامه داد: به علت خشکسالی های مکرر، امسال نیز شهر یزد و اکثر مناطق تابعه آن با مشکل کم آبی مواجه بوده اند اما هنوز به مرحله قطعی آب نرسیده است.
این مسئول ادامه داد: اگر مردم همانند ماه‌های گذشته دارای مدیریت مصرف باشند و بر حسب نیاز و به صورت دقیق از آب آشامیدنی استفاده کنند قطعا نیازی به جیره بندی و یا منطقه بندی در توزیع آب وجود ندارد.
برزگری با اشاره به کاهش دما در روزهای اخیر اظهار داشت: لازمه کار مدیریت صحیح است و با همکاری مردم مشکلی در این زمینه برای قطعی آب نخواهیم داشت.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری یزد اظهار داشت: لطماتی که خشکسالی‌های پی در پی به وجود آورده، با میانگین 107 میلی متر باران قابل جبران نیست.
برزگری اضافه کرد: مقوله آب در استان یزد در بحث تولید و مصرف، هر ساله مشکلاتی را ایجاد می‌کند که بخشی از آن به خاطر خشکسالی‌های مستمر است.
وی افزود: در بحث روان آب‌ها در تمام نقاط استان با کمبود شدید مواجه هستیم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان این که منابع آبی و همچنین آب ورودی به استان کاهش یافته است، خواستار مستند‌سازی مشکلات خشکسالی شد و خاطرنشان کرد: باید فکری اساسی و بلندمدت برای رفع این بحران کرد.
معاون عمرانی استانداری یزد اما در این زمینه حرف دیگری دارد و خبر از جیره‌بندی و قطعی آب می دهد.
حیدر نوروزی ادامه داد: شهروندان باید توجه داشته باشند در صورت استفاده بیش از حد معمول از آب شرب، دچار کمبود آّب و جیره‌بندی خواهیم شد.
وی اضافه کرد: گرمای بی سابقه و خشکسالی طولانی باعث کاهش آب‌های زیرزمینی در سطح استان شده است.
مدیرعامل آب و فاضلاب یزد نیز پیشتر نسبت به قطع آب و جیره بندی آن هشدار داده بود.
علی اسلامی با بیان اینکه مصرف آب از 200 لیتر به ازای هر نفر نیز گذشته است، گفت: هم اكنون در یزد 200 مترمكعب در ثانيه آب مصرف مي شود كه اين ميزان حجم بسيار قابل توجهي است.
وی افزود: با وجود اينكه بسياري از چاه هاي حفر شده براي مواقع اضطراري وارد مدار بهره برداري شده و از آب انتقالي نيز استفاده مي شود، باز هم براي روزهاي آينده كه دماي هوا افزايش خواهد يافت، نگرانيم.
اسلامی عنوان كرد: گرچه مردم يزد مردمي قانع و صرفه جو هستند و تعداد مشتركان پرمصرف بسيار محدود است اما لازم است در اين شرايط همراهي بيشتري با مسئولان آبفا و آبفار داشته باشند.
وی اضافه کرد: بسیاری از مردم در روزهای گرم تابستان که با ماه رمضان نیز همراه شده بود دچار مشکل شدند که پوزش می طلبم.
وی در ادامه از پروژه های آبی بزرگ در دست اقدام در این استان خبر داد و گفت: امید است تا پایان سال این پروژه ها به بهره برداری برسد و مشکل کم آبی را در سال آینده رفع کند.
مدیرعامل آب و فاضلاب یزد اجرای پنج پروژه مخزن آب را از جمله این طرح ها عنوان کرد و بیان داشت: این مخازن در شهرهای یزد، تفت، بافق و دو شهر دیگر در حال احداث است که با تکمیل آن بخشی از مشکل آب را حل خواهیم کرد.
وی تصریح کرد: برنامه دیگری که برای حل مشکل آب در دستورکار قرار دارد استفاده از یک حلقه چاه آب که به صورت اضطراری استفاده خواهد شد که با تخصیص اعتبار برای تابستان سال آینده بهره برداری خواهد شد.
اسلامی با بیان اینکه هوای استان روبه خنکی می رود خواستار رعایت مصرف آب و صرفه جویی در میزان مصرف این نعمت الهی شد.
تلاش نمایندگان مجلس برای حل مشکل آب
کمبود آب در استان کویری و خشک یزد و مشکلاتی که در این استان برای کویر نشینان به وجود آمده است، نمایندگان این استان را نیز به تحرک و تکاپو وا داشته و موجب شده این موضوع را به طور جدی دنبال کنند.
نماینده یزد و صدوق در مجلس شورای اسلامی معتقد است باید آب مورد نیاز استان را از سایر استان‌های کشور تامین کرد.
محمدصالح جوکار اظهار داشت: آب منبعی ملی به شمار می‌رود و باید از این نعمت الهی برای تمام کشور استفاده کرد.
وی بیان داشت: همه استان ها در کشور یک مجموعه یکپارچه را تشکیل می‌دهند و اگر زیرساخت هایی در استان و یا کشور فراهم می شود حق همه مردم است و این یک حق قانونی به شمار می رود.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اظهار امیدواری از دقت مسئولان وزارت نیرو در توزیع آب افزود: امید است سیاست های بالادستی و تدابیری که رهبر معظم انقلاب دارند مورد توجه دستگاه ها قرار گیرد و نسبت به حق و حقوق مردم این شهر احترام بگذارند.
وی با اشاره به اقدامات نمایندگان مجلس در زمینه آب استان یزد عنوان کرد: اخیرا کمیسیون امرژی مجلس نشستی را با وزیر نیرو داشت که با بین مشکلات اب استان یزد، راهکارهای خوبی در این زمینه ارائه شد و مقرر شد تا نمایندگان استان های اصفهان و چهارمهال نیز باشند تا در نشستی دیگر این موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
جوکار با انتقاد از اینکه بدون در نظر داشتن اولویت بندی تامین آب شرب، سهمیه آب استان کاهش یافته تصریح کرد: آب نیاز به مدیریت دقیق و حساب شده دارد تا در این بین مردم دچار مشکل نشوند.
وی پیگیری خط دوم انتقال آب به یزد را یادآور شد و بیان داشت: با توجه به آسیب رسانی برخی در سال گذشته به خط اول انتقال، مقرر شد تا مسیر خط دوم مورد بازبینی و تغییر قرار گیرد که مورد موافقت قرار گرفت.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اضافه کرد: باید در خط دوم انتقال آب، تمامی نیازهای استان با حضور کارشناسان و مسئولان در این زمینه دیده شود تا در آینده مشکلی نباشد.
مسئولان توجه ویژه‌ای به تامین آب شرب داشته باشند
نماینده مردم اردکان در مجلس نهم هم با اشاره به کمبود منابع آبی با کیفیت در استان و شهرستان اردکان خواستار توجه جدی و ویژه مسئولان در تامین آب شرب شد و آن را ضروری دانست.
محمدرضا تابش با بیان اینکه فشار آب شرب در این شهر کم است اضافه کرد: احداث دو منبع ذخیره هوایی برای رفع مشکل آب ضروری است.
وی همچنین از مسئولان وزارت نیرو خواست تا تا افزایش مصرف آب و سهمیه اختصاصی به استان را در طرح انتقال اب مورد توجه قرار دهند تا استان کویری یزد در آینده با کمبود آب روبرو نباشد.
نماینده مردم در مجلس نهم با انتقاد از اینکه تا امروز هیچ گاه میزان سهمیه اختصاصی به شهرستان اردکان به میزان واقعی تخصیص نیافته گفت: سهمیه اردکان 217 لیتر در ثانیه تعیین شده اما همواره بسیار کمتر از این میزان انتقال داده شده در حالی که مصرف آب بیش از 300 لیتر در ثانیه است.
وی بیان داشت: با کاهش آب انتقالی و قطع برق در ایستگاه شماره چهار، مردم اردکان با افت شدید فشار و قطعی آب در برخی مناطق روبرو هستند.
عدالت در تقسیم آب رعایت شود/افت شدید منابع آبی استان به دلیل خشکسالی
نماینده بزرگترین حوزه انتخابیه کشور در استان با بیان اینکه موضوع کمبود آب استان و بی کیفیتی آن از طریق کمیسیون های مختلف پیگیری شده است گفت: با توجه به خشکسال های اخیر و افت شدید منابع آبی، به نظر نمی رسد که امسال بتوانیم سهمیه آب استان را کامل دریافت کنیم.
دخیل عباس زارع‌زاده با تاکید بر اینکه باید در توزیع آب انتقالی عدالت رعایت شود عنوان کرد: باید میزان آبی که برای استان در نظر گرفته شد به عدالت و بر اساس سهمیه هر شهر به آن تخصیص داده شود.
وی با بیان اینکه مسئولان باید موضوع کم آبی و نیاز مبرم مردم به آب را به ویژه در فصل تابستان جدی بگیرند و این جدی گرفتن تنها در حد حرف نباشد.
نماینده مردم پنج شهرستان استان یزد اضافه کرد: شهرستان مهریز قنات های بزرگی دارد که به مرکز استان می رود اما خود این شهر به شدت با کمبود آب شرب مواجه است.
وی با تاکید بر اینکه مسئولان اجرایی در هر جایگاه و پستی که هستند باید بر اساس رعایت عدالت تصمیم بگیرند افزود: مسئله برقراری عدالت اجتماعی از اهداف اصلی انقلاب اسلامی بوده که امید می رود مسئولان استان در بخش های مختلف اقدام کنند.
از اظهارات نمایندگان مردم در خانه ملت اینگونه برداشت می شود که مجدانه به دنبال حل مشکل آب برای استان هستند نه برای بخش و منطقه‌ای خاص از استان اما شواهد موجود و اظهارات ضد و نقیض مسئولان نشان از آن دارد كه مدیران تمايلي براي برنامه ريزي به منظور مقابله با خشكسالي و یا کاهش تبعات آن نداشته‌اند و با دست روی دست گذاشتن انتظار باران را کشیده و به اقدامات مقطعی تکیه دارند.
بی شک مهمترین اصل در مقابله با خشکسالی و تامین آب برای استان کویری یزد تدوین برنامه‌های مشخص کوتاه و بلند مدت است که با بررسی و کارشناسی دقیق حاصل می شود.
اما این برنامه ریزی تفکر در کلیات و جزئیات راهکارها و شیوه هایی که نتیجه مطلوب به دست آورد و این موضوع نیاز به همدلی و همراهی همه نهادها و دستگاه های اجرایی استان دارد.
امروز اگر باور داريم که جنگ آينده بر سر آب است، چرا فکري براي استفاده صحيح از آن نمي کنيم، آيا این امکان وجود ندارد تا از آب هاي تجديدپذير و پساب ها براي برخي مصارف استفاده کرد؟
استان یزد با یک دوره خشکسالی کم سابقه در 60 سال اخیر روبروست که بسیاری از زیر ساخت های اقتصادی و اجتماعی روستاها و روستائیان استان را با خسارت شدیدی مواجه كرده است آیا با این اوصاف هنوز وقت آن نرسیده تا به دور از جناح بندی و حزب بازی به موضوع آب در عمل جدی نگاه کنیم و از شعار و شعار دادن بپرهیزیم.
.......................
گزارش: ابوالفضل محمدی