به گزارش خبرنگار مهر، زندگی در جوامع شهری مولد نابسامانیهای اجتماعی از جمله فقر و تنگناها و مبارزه با مشکلات اقتصادی و اجتماعی برای زنده ماندن است. اینها سبب بروز نشتهای عصبی و فشارهای روحی و روانی در افراد جامعه میشود یعنی همان استرس؛ این در حالی است که امروزه علم پزشکی ثابت کرده که استرسهای روزمره عاملی در بروز و تشدید بسیاری از بیماریهای روحی و روانی، عصبی، قلبی، عروقی، گوارشی و غیره هستند.
دانش آموزان و دانشجویان پیش از آزمون و هنگام آن، ورزشکاران پیش از مسابقات، مسئولان و مدیران، جراحان و خلبانها به دلیل احساس مسؤولیت نسبت به مردم، کارمندان، فرزندان و بیمارانشان همه و همه از مواردی هستند که حداکثر استرس را موجب میشوند.
البته در جریان استرس، هورمونهایی از بدن ترشح میشوند که عبارتند از: کورتیزول، سرتونین، آدرنالین، نورآدرنالین، هیستامین و ...؛ این هورمونها در واقع برای دفاع و جبران فشار روحی وارده ترشح میشوند تا به بدن آسیب چندانی نرسد. ضمن اینکه در موارد ترس و فرار و جنگیدن و موارد مشابه، در اثر ترشح هورمونهای فوق و انبساط عروق محیطی و پر خونی رگها به ویژه صورت و قرمز شدن صورت در موارد ترس و هیجانات و خجالت کشیدن، استرس را میتوان بهتر فهمید.
نقش هورمونها و اعصاب به حدی است که گاهی سبب بروز بیماریهای مختلف و مرگ افراد میشود مثل اینکه میگویند فردی به دلیل یک مشکل مادی یا خانوادگی یا خبر بد دچار مرگ آنی یا مبتلا به سکته قلبی و مغزی شده است. دکتر لطفعلی پورکاظمی در کتاب "ورزش، درمان بیماریها" با تاکید بر این مسئله آورده است: همچنین نقش استرس در ازدیاد فشار خون افراد یا زخمهای معده و اثنی عشر و همچنین دردهای دیسک کمر و سیاتیک و سایر اعصاب محیطی مرکزی و حتی ریزش مو بسیار مهم است.
استرس در تیپ شخصیتی A بیشتر است یا تیپ B؟
تیپ شخصیتی هر فرد نیز در ایجاد استرس مهم است. مثلاً افراد با تیپ A که دارای مشخصاتی در زیر گروه اضطراب دارند بیشتر مبتلا به استرس میشوند اما در تیپ B میزان استرس کمتر است.
در هر صورت هر فردی طی روز یا هفته دچار درجاتی از عوارض استرس بر بدن خود میشود در حالیکه با ورزشهای منظم روزانه میتوان بر این عامل مخرب غلبه کرد. در کل برای اینکه بر استرس غلبه کنیم و دچار عوارض استرس نشویم داشتن روحیهای بشاش و نیکو همراه ضرورت دارد که اینها با رعایت تغذیه همراه با ورزش مناسب دست یافتنی میشوند. در عین حال باید مهربانی با افراد خانواده و اجتماع، و رضایت قلبی از زندگی، داشتن هدفی بشر دوستانه و زندگی سالم به دور از نابسامانیهای اجتماعی و همچنین در کاهش استرس مفید است.
افسردگی را با ورزش درمان کنیم
ورزشهای منظم و مداوم نه تنها باعث کاهش استرس میشود بلکه از بروز بیماری افسردگی نیز پیشگیری کرده و میتواند در مراحل درمانی نیز کمک شایانی به درمان این بیماری بکند. ورزشهای اصولی و برنامه ریزی شده سبب میشود تا جریان خون به مغز و ریهها بیشتر شود و عمل تبادلات اکسیژن و دی اکسید کربن در مغز و ششها با سرعت و حجم بیشتری صورت بگیرد. در نتیجه از خستگی مفرط روزمره و عصبانیتهای مکرر جلوگیری میشود و نوعی نشاط و شادابی در فرد ایجاد خواهد شد.
دکتر لطفعلی پورکاظمی در کنار ورزش درمان بیماریها با تاکید بر این مسئله میگوید: همین شخصیت شاداب به خانواده و دوستان و اطرافیان منتقل میشود و متعاقب آن از بروز حالات درونگرایی و افسردگی و احساس پوچی جلوگیری میكند. اینگونه افکار غم و افسردگی و احساس گریه و بیارزش بودن از مغز فرد ورزشکار فاصله گرفته و در مقابل حس بودن با دوستان و خانواده در وی افزایش میيابد و شخص از انزوا و گوشه گیری دوری میجوید.
ازدیاد هورمون شادی بخش با ورزش
جالب است که بدانیم در جریان ورزش کردن، از مغز و نمود داخلی انسان، مقدار بیشتری هورمونهای شادی بخش و التیام دهنده ترشح میشوند. در این راستا میتوان گفت که در افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند میزان بیشتری هورمون سرتونین، کورتیزول، اندورفین و آنکفالین و برخی دیگر از هورمونها و واسطههای شیمیایی ترشح میشوند که قادر هستند علاوه بر تسکین درد و ناراحتی بر مقاومت دفاعی بدن بیفزایند و از بروز افسردگی و احساس پوچی و یأس جلوگیری كنند.
رمز شادی و شوخ طبعی ورزشکاران
به همین علت است که ورزشکاران افرادی شاد و شوخ طبع و پر انرژی هستند و از زندگی گروهی و اماکن شادی بخش استقبال میکنند در حالیکه افرادی که ورزش نمیکنند، علائمی مانند خستگی و بیانگیزه بودن و علائم تنبلی و گوشه گیری در آنها شایعتر است. همچینین ثابت شده که میزان شیوع افسردگی یک قطبی و دوقطبی و همچنین بیماریهای اضطرابی و هیجان در افرادیکه بهطور منظم و برای سالیان طولانی ورزش میکنند بسیار کمتر از افرادی است که ورزش نمیکنند.