به گزارش خبرگزاری مهر، پيامبر اكرم(ص) می فرماید: آن قدر جبرئيل درباره نمازشب به من سفارش كرد كه گمان كردم نيكان امت من شب را نخواهند خوابيد. برهمین اساس براي نوافل فضيلت بسيار است بلكه در بعضي روايات ترك آن را معصيت شمرده اند و از بعضي از روايات استفاده مي شود كه سيره رسول خدا(ص) بر پنجاه ركعت جاري بوده و تاكيد بسيار به نماز شب و نماز ظهر شده است. گفته شده از اعمالي كه در سازندگي انسان نقش بسيار داشته و در تقويت اراده اثر فوق الهاده اي دارد نماز شب است. قرآن كريم به بيداري شب و طلوع فجر اهميت فوق العاده اي داده تا جايي كه بدان قسم ياد مي كند؛ قسم به طلوع فجر به شب هاي ده گانه، قسم به نماز شبي كه در دل شب خوانده مي شود دو ركعت آخر شفع و يك ركعت آخر وتر نام دارد و قسم به آخر شب. در جاي ديگر مي فرمايد؛قسم به آخر شب و قسم بين الطلوعين.
در سوره هاي ديگر قرآن هم از اين نوع جملات وجود دارد و اين سوگندها در قرآن دليل اهميت مطلب است كه بيداري شب اثر فوق العاده اي در روح و روان انسان دارد. مشكلات زندگي روزانه كه از جهات مختلف توجه انسان را به خود معطوف كرده و فكر آدمي را به وادي هاي گوناگون مي كشاند به گونه اي است كه نمي گذارد انسان در نماز توجه و حضور قلب كامل داشته باشد، اما در دل شب و به هنگام طلوع فجر و فرونشستن غوغاي زندگي مادي و آرامش روح و جسم انسان پس از ساعتي خواب و در آن محيط آرام و دور از هرگونه ريا و خودنمايي، حضور قلب و توجهي خاص به انسان دست مي دهد كه اين هنگام با خداوند راز و نياز كردن و سر بر خاك نهادن فوق العاده روح پرور و تكامل آفرين است.
به همين دليل دوستان خدا هميشه از عبادت هاي آخر شب براي تصفيه روح و حيات قلب و تقويت اراده و خلوص نيرو مي گرفته اند.علامه مجلسي نقل كرده كه حضرت امام صادق(ع) فرمود: شرف مومن خواندن نماز شب است و عزتش، نگاهداري خود از اَعراض مردم است.
در نيمه شب برخاستن و در مقابل عرش كبريايي ايستادن در شخص نمازگزار حالتي پديد مي آورد كه خود زمينه ساز مهذب شدن است. هر گاه فرد قدم در راه خودسازي نهاد و دست از انانيت برداشت و در طلب مقصد اصلي و خداجويي حركت نمود و حال قلبش"وجهت و جهي للذي فطر السموات و الارض"شد مي توان به نجات او اميدوار بود.
ازآيات استفاده مي شود كه اگر انسان بخواهد اراده قوي داشته باشد و در تصميم گيري با مشكل روبرو نشود و در زندگي سرافراز باشد بايد در شب ها و بين الطلوعين بيدار و به عبادت خداوند مشغول شود. اين شب زنده داري به انسان نورانيت و نشاط مي بخشد. البته بدست آوردن چنين حالتي كار بسيار مشكلي است، لذا مي بينيم چند شبي موفق مي شويم و بعد اين عمل ادامه نمي يابد. در روايات داريم شيطان مراقب است كه انسان به اين فيض بزرگ نرسد چرا كه حالتي كه در دل شب و در آن سكوت براي انسان پيش مي آيد در سازندگي و استجابت دعا و قبول توبه بسيار مفيد است همان طور كه گناهان روز در شخص اثر مي گذارد.
در آغاز اسلام نيز پيامبر با استفاده از همين برنامه روحاني مسلمانان را پرورش داد و شخصيت آنها را آن قدر بالا برد كه گويي آن انسان هاي قبل از اسلام نيستند. پيامبر اكرم (ص) مي فرمايد؛ بهترين شما كساني هستند كه در سخن گفتن مودبند، گرسنگان را سير مي كنند و شب در آن هنگام كه مردم خوابند نماز مي خوانند.
شخصي آمد خدمت امير(ع) عرض كرد يا علي! چطور است كه نمي توانم براي نماز شب بيدار شوم؟حضرت فرمود؛ از آن روست كه گناه روز تو را زنجير كرده و نمي گذارد بيدار شوي.
نماز شب مرحله اي عالي از كمال است كه اگر انسان بخواهد به اين كمال نايل شود بايد ابتدا خود را از گناه پاك كند تا به انجام نماز شب موفق شود و همين برخاستن نيمه شب توفيقي براي انجام دادن توبه است.
حضرت امير(ع) مي فرمايد؛قيام شب موجب صحت جسم و خشنودي پروردگار و در معرض رحمت او قرار گرفتن و تمسك به اخلاق پيامبران است. امام صادق(ع)فرمود: دست از قيام شب برمدار. مغبون كسي است كه از قيام و عبادت شب محروم شود.
در نتيجه مي توان گفت كه هر گاه نماز مستحب با اخلاص و حضور قلب انجام گيرد بهترين و سيله تقرب است البته با ترك واجبات نمي توان با مستحبات تقرب جست.