به گزارش خبرگزاري "مهر"، متن گزارش دبير شوراي عالي امنيت ملي به رييس جمهوري به شرح ذيل مي باشد:
حضرت حجت الاسلام و المسلمين جناب آقاي سيد محمد خاتمي
رياست محترم جمهور و رئيس شورايعالي امنيت ملي
احتراما، لازم ديدم در روزهاي پاياني دولت شما در رابطه با مسئوليت اينجانب نسبت به پرونده هسته اي كشور گزارشي را خدمت شما ارائه نمايم.
از اولين سال پيروزي انقلاب اسلامي يكي از تصميمات اروپا و غرب به رهبري آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران اين بود كه ايران را براي هميشه از انرژي هسته اي محروم نمايند.
بر هم زدن توافقات انجام شده در زمينه هسته اي با رژيم گذشته توسط آمريكا، لغو قرارداد مربوط به نيروگاه بوشهر از طرف آلمان، عدم توجه به تفاهم مربوط به پروژه نيروگاه دارخوين و عدم تحويل گاز هگزافلورايد خريداري شده و ايجاد محدوديت هاي فراواني در شركت اورديف توسط فرانسه، ممانعت از اجراي قرارداد مربوط به فرآوري كيك زرد از طرف انگلستان و متعاقب تحريم جامع و وسيع فن آوري و تجهيزات و حتي دانش هسته اي، اقداماتي بود كه مجموعه كشورهاي غربي و بويژه آمريكا به صورت يكپارچه و فراگير عليه ايران اعمال نمودند تا مطمئن شوند كه ايران هيچگاه و تحت هيچ شرايطي به اين فن آوري دست نخواهد يافت.
اين موضع غيرقانوني در واقع بخشي از مواضع خصومت آميز غرب عليه ايران است كه از بدو پيروزي انقلاب اسلامي به طرق مختلف ابراز و اعمال شده است.
حاكميت نظام اسلامي، امنيت ملي و تماميت ارضي كشور هيچ زمان در طول بيست و هفت سال گذشته مورد حمايت و حتي مورد پذيرش آنها بصورت واقعي قرار نگرفت. تفكر حاكم بر ايران و اراده اين ملت بزرگ مبتني بر استقرار و ترويج مردم سالاري ديني و استقلال طلبي و عدالت خواهي هيچگاه خوشايند غرب نبوده و نخواهد بود. بنابراين در هيچ مقطعي پس از پيروزي انقلاب اسلامي روابط ايران و غرب شكل عادي و تمام عيار بخود نگرفت.
بالاترين حد مذاكرات ايران با اروپا مذاكرات انتقادي بود كه پس از سالها به مذاكرات سازنده تبديل شد كه از حيث محتوا همان وضعيت انتقادي حفظ شد و هيچگاه تعهد واقعي سياسي، امنيتي و اقتصادي را از جانب اروپا شامل نگشت.
جهت گيري اروپاييها در اين فرآيند منطبق با هدف اعلام شده آمريكا مبتني بر تغيير رفتار و تغيير ماهيت جمهوري اسلامي بود. آمريكا اين هدف را با زبان تهديد و اروپا آن را با بيان انتقادي دنبال مي كردند.
ماموريت اصلي شورايعالي امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران از بدو تاسيس آن، ضمن پيش بيني حوادث مهم، پيشگيري و مقابله با بحران هاي امنيتي داخلي و تهديدات خارجي و ارتقاء امنيت ملي از طريق تقويت اقتدار ملي و كشف توطئه هاي دشمنان و دفع آنها بوده است.
طي 16 سال گذشته گستره وسيعي از موضوعات و مسائل ملي و بين المللي در زمينه هاي دفاعي، امنيتي، سياسي، اقتصادي و اجتماعي در اين شورا مطرح و مورد بررسي قرار گرفت و برنامه هاي لازم مورد تصويب و به اجرا درآمد.
مهمترين اين موضوعات شامل تحولاتي بود كه مي توانست امنيت كشور را بطور جدي مورد تهديد قرار دهد: بخش عمده اي از مذاكرات با عراق كه منجر به آزادي اسراي سرافراز كشورمان و پايان اشغال ميهن عزيزمان و متجاوز شناختن عراق در سازمان ملل متحد شد ؛ پيش بيني بموقع تجزيه شوروي سابق و اقدامات مناسب نسبت به همسايگان شمالي ؛ حمله عراق به كويت و ورود نيروهاي ائتلاف به منطقه و نحوه موضع گيري كشورمان در اين تحولات مهم ؛ بحران ايران و افغانستان پس از حاكميت طالبان و بويژه پس از ترور ديپلماتهاي كشورمان توسط طالبان كه تا سر حد جنگ پيش رفت ؛ اشغال افغانستان و سپس عراق و تغيير حكومت ها در اين دو كشور ؛ تحولات اخير لبنان پس از خروج نيروهاي سوريه ؛ نحوه مقابله با تروريسم بين المللي و مديريت و ساماندهي اين مساله ؛ عبور از معضلات و بحرانهاي داخلي ؛ اقدامات بموقع اقتصادي منجمله تغيير سبد ذخائر ارزي كشور و تبديل بخش قابل توجهي از ذخائر دلاري كشور به ساير ارزهاي معتبر كه سود چند ميليارد دلاري براي كشور به همراه داشت ؛ جزو موضوعات مهمي بود كه با تدبير و برنامه ريزي نه تنها تهديدات بزرگ دفع گرديد بلكه در مجموع جايگاه و اقتدار كشور ارتقاء يافته و دامنه تاثير و نفوذ كشور در منطقه بسيار وسيع ترو عميق تر از گذشته شده است.
مجموعه اين اقدامات بر مبناي تحليل هاي دقيق، شناخت كامل از وضعيت كلان كشور و برنامه ريزي هاي واقع گرا و عملي تدوين و تدبير شده اند. اين نكته از ابتدا مطرح بوده و هست كه تعارض جهان غرب با ج.ا.ا. پايان نخواهد يافت مگر آنكه توانايي كشور در زمينه هاي مختلف سياسي، اقتصادي و علوم و فن آوري به سطحي برسد كه روابط متوازن و عادلانه با ايران اجتناب ناپذير شود.
با عنايت خداوند متعال، ايثار مردم غيور و تلاش مسئولين بخش مهمي از اين هدف برآورده شده و اقتدار ملي و به تبع آن امنيت ملي به نقطه پايدار و مستحكمي رسيده است. جنابعالي در طول 8 سال گذشته در جريان جزييات مباحث و تصميمات اين شورا بوده ايد. مهمترين اين مباحث در دو سال اخير كه نقش تعين كننده اي در امنيت ملي كشور داشته و به همين علت مورد توجه عميق افكار عمومي بوده، موضوع هسته اي است.
محروميت تحميل شده از جانب غرب در زمينه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي هيچگاه براي ج.ا.ا. قابل پذيرش نبوده است. براي ما روشن بود كه با كاهش تدريجي منابع هيدروكربن، انرژي هسته اي ظرف دهه هاي آتي بعنوان منبع سوم انرژي پس از نفت و گاز نقش وسيعي در تامين سوخت ايفا خواهد نمود.
لذا ايجاد، حفظ و توسعه توان ملي در اين صحنه بعنوان يك ضرورت تلقي شده و عليرغم محدويت هاي گسترده بين المللي بطور جدي و مستمر پيگيري شد. در سالهاي اخير مذاكرات متعددي با كشورهائي كه قابليت همكاري با ايران را داشتند صورت گرفت ولي اغلب اين تلاشها بي نتيجه ماند يا نيمه كاره رها شد. تنها در مورد نيروگاه بوشهر اين همكاري توام با مشكلات فراوان استمرار يافت گرچه مخالفت آمريكا و غرب تاخير پروژه را به همراه داشت.
طي سه دوره متوالي رياست جمهوري در آمريكا ممانعت از ساخت و تكميل نيروگاه بوشهر و مهم تر از آن، جلوگيري از تحويل سوخت نيروگاه به ايران در دستور كار مذاكرات سران روسيه و آمريكا بوده و اروپا نيز با آمريكا در اين باب هم نوايي كرده است. بنابرين براي ايران گريزي نبود جز آنكه اين فن آوري را تا سر حد امكان در داخل كشور ايجاد كند.
طي 6 سال اخير جلسات منظم در سطوح مختلف با مشاركت مسئولين عالي رتبه كشور تشكيل شد تا امكانات و قابليتهاي كشور را به گونه اي هماهنگ براي دستيابي به فن آوري هسته اي بسيج نمايد. اين تلاشها با عنايت ويژه مقام معظم رهبري و حمايت تمام عيار جنابعالي و اقدامات ارزشمند سازمان انرژي اتمي و نبوغ و تلاش دانشمندان كشور به تدريج به نقطه اي رسيد كه دنيا ناگزير شد توان هسته اي ايران را باور كند. امروز ايران صاحب يك فن آوري هسته اي بومي است كه برخاسته از مردم و متعلق به مردم است و چون بومي است قابل انتزاع از كشور نخواهد بود.
تصميم بر اين بود كه پس از حصول نتيجه نهايي، برنامه ريزي و اقداماتي كه در اين دوران براي كسب فن آوري صلح آميز و تجربه اندوزي صورت گرفته به طور كامل به مردم و به نهادهاي بين المللي گزارش شود، ولي گزارش جاسوسان بين المللي و مزدوري منافقين كه مي خواستند با دروغ پردازي و اتهام فعاليت غير صلح آميز اين دستاورد مهم ملي را به دشمنان ايران واگذار نمايند، اين برنامه را با مشكل مواجه نمود.
در ابتداي امر كارشناسان سازمان انرژي اتمي و وزارت امور خارجه تلاش كردند با تبيين و توضيح اقدامات صلح آميز انجام شده و گفتگو با بازرسان آژانس موضوع را حل و فصل كنند، ولي اين اقدامات نتيجه بخش نبوده و وضعيت به تدريج بحراني شد تا آنكه به صدور يك قطعنامه سنگين و تهديد آميز عليه ج.ا.ا. در شهريور ماه سال 1382 انجاميد.
اين بحران باعث اختلال جدي در وضعيت سياسي و اقتصادي كشور شد و مي رفت تا امنيت ملي را در مخاطره قرار دهد. در اين مقطع آمريكا احساس مي كرد در عراق به پيروزي بزرگ و سهل الوصول دست يافته است و بر اين اراده بود كه به بهانه واهي تسليحات هسته اي ، ايران را در نوبت بعدي اقدامات خصومت آميز خود قرار دهد.
در اين شرايط بود كه به ناچار شوراي امنيت ملي وارد صحنه شد و در جلسه سران نظام تصميم بر اين شد كه فرماندهي و مديريت عبور از بحران به يك نفر واگذار شود. لذا جنابعالي با كسب نظر مقام معظم رهبري و تاكيد سران قوا و با هدف ايجاد هماهنگي كامل بين كليه نهادهاي ذيربط داخلي، در نيمه مهرماه سال 1382 مسئوليت امر را به اينجانب واگذار نموديد و اينجانب عليرغم عدم تمايل و پيش بيني مشكلات فراروي امر، بدليل شرايط كشور و تاكيد جنابعالي و توصيه موكد مقام معظم رهبري، مسئوليت امر را پذيرفتم.
با بحث هاي انجام شده در سطوح كارشناسي و وزراء پنج مرحله براي مواجهه با اين موضوع پيش بيني و برنامه لازم تدوين شد:
1- مهار بحران و دور كردن تهديد از كشور ؛
2- مصون نگه داشتن تاسيسات و امكانات موجود ؛
3- توسعه و تقويت ظرفيت ها ؛
4- ترميم و تقويت موضع حقوقي ؛
5- و تبديل بحران به فرصت.
مرحله اول با فوريت و حساسيت ويژه همراه بود. چون هم اظهار موارد قصور و هم عدم اظهار آنها مي توانست بهانه براي ارجاع پرونده به شوراي امنيت سازمان ملل گردد.
هدف آمريكا تكرار مصوبات عراق در مورد ايران بود تا بازرسان دسترسي هاي نامحدود به امكانات، تجهيزات و افراد پيدا كنند و با عدم پذيرش مصوبات شوراي امنيت توسط ايران، مراحل بعدي تهديد تا عمليات نظامي در دستور كار قرار گيرد تا نهايتا آمريكا بتواند نيت اصلي خود را كه مقابله با نظام است پي بگيرد.
در آن مقطع، دو ديدگاه افراطي و تفريطي در داخل كشور مطرح بود، گرچه هر دو گروه پشتوانه و حمايت محدودي داشتند ولي در عين حال تصميم گيري منطقي و مديريت مدبرانه را در اين موضوع با مشكل مواجه كرده بودند.
نظريه افراطي مبتني بر مقابله مستقيم، بي اعتنائي به قطعنامه آژانس و نهايتا خروج از معاهده N.P.T بوده و بر اين اعتقاد استوار بود كه طرف مقابل در برابر اين اقدامات فورا عقب نشيني خواهد كرد و از موضع ضعف امتيازات بزرگي به ايران اعطا خواهد نمود. شيوه اي كه كره شمالي اتخاذ نموده بود سرمشق اين تفكر بود.
متقابلا نظريه تفريطي مبتني بر پذيرش كامل خواسته هاي آمريكا و صرفنظر كردن از توانائي هسته اي در قبال برخي از امتيازات از جانب غرب بود. تصميم ليبي به نابود كردن تجهيزات هسته اي نيز سرلوحه اين ديدگاه تلقي مي شد.
هيچ يك از اين دو نظر مورد تاييد نظام نبود، نه كشور در آن مقطع هنوز براي مواجهه با تهديدات بزرگ خود را آماده كرده بود و نه از دست دادن همه دستاوردها دراولين فشار دشمن با نظر ملت و جايگاه بلند كشور و منافع ملي سازگاري داشت.
لذا مقرر شد با تدبير و برنامه ريزي حساب شده و همه جانبه همه آمادگي براي مقابله با تهديدات احتمالي ايجاد شود و هم فناوري هسته اي حفظ و تقويت شود و هم چالش بوجود آمده به عادي سازي و ارتقاء جايگاه سياسي ايران منجر گردد.
دو موضوع در دستور كار قرار گرفت، حل مسايل فني - حقوقي بر مبناي اظهار برنامه هسته اي و همكاري كامل با آژانس از طريق اجراي كامل پروتكل الحاقي و راهكار سياسي از طريق مذاكره با كشورهاي موثر و ذي نفوذ در صحنه بين المللي.
براي مقابله با تهديد فوري، گزينه هاي مختلف بررسي شد. بديهي است مدعي اصلي عليه ايران در موضوع هسته اي آمريكاست و قابليت اين كشور براي مقابله يا مصالحه در اين مورد به مراتب بيش از ديگران است. ولي آمريكا در آن مقطع تنها به تسليم شدن ايران در برابر تهديداتش مي انديشيد و بناي تفاهم نداشت. ايران نيز به دليل تجربيات گذشته، مذاكره با آمريكا را مطلوب و به مصلحت نمي ديد.
روسيه نيز به دليل تداوم همكاري با ايران و شرايط و جايگاه ضعيف بين المللي ياراي ورود به اين كارزار سياسي را نداشت، ضمن آنكه استقلال ايران در توليد سوخت را نمي پسنديد.
چين و كشورهاي غيرمتعهد دوستان خوبي بوده اند ولي اندوخته كافي سياسي براي مواجهه با موضوعي با اين درجه از اهميت و پيچيدگي را ندانستند. اروپا نيز از آن جهت كه مخالف دستيابي ايران به توانائي هسته اي بود گزينه خيلي مناسبي نبود ولي شكافي كه در مساله عراق بين اروپا و آمريكا بروز كرده بود و عدم تمايل فرانسه و آلمان و حتي انگلستان به تكرار ماجراي عراق در منطقه، روزنه اي ولو محدود براي رويكرد سياسي را فراهم نمود. اتفاقا سه كشور هم همين انديشه را دنبال مي كردند و با ارسال نامه اي از طرف سه وزيردر اين امر پيشقدم شدند.
هدف اوليه سه وزير در سفر به تهران تضمين امنيت به تهران در برابراخذ تعهد نسبت به توقف دائمي چرخه سوخت بود. مذاكرات در شرايط بسيار دشواري انجام شد ولي نهايتا بجاي توقف به تعليق آنهم داوطلبانه و با هدف اعتماد سازي تن دادند.
خوشبختانه در آن مقطع با تدبير مناسب از بحران عبور كرديم و مرحله اول برنامه به بار نشست، آمريكاييها در آن شرايط از اينكه برنامه ريزي همه جانبه اشان دچار شكست شد خشمگين بودند و اروپاييها را ساده لوح و فريب خورده مي دانستند و همچنان تنها راه را مقابله و حتي برخورد نظامي اعلام مي كردند.
در مرحله دوم آنچه كانون توجه قرار گرفت صيانت از تاسيسات در قبال تهديدات احتمالي و ايجاد قابليت جايگزيني و حفظ توان موجود و در مرحله سوم تقويت و تكميل ظرفيت هاي چرخه سوخت و رفع نواقص و كاستي ها بود. از آنجا كه برنامه غني سازي پيش از رسيدن به مرحله نهايي در معرض جنجال سياسي و تبليغي قرار گرفته بود ضروري بود با تنظيم وضعيت سياسي و بدون بازگشت به بحران ، مراحل باقي مانده را طي نماييم .
دو ركن اساسي بطور متمركز پيگيري شد: تكميل كارخانه U.C.F اصفهان و توليد اوليه گاز هگزافلورايد و همزمان توليد حداقل ضروري دستگاههاي سانتريفيوژ براي مرحله اوليه غني سازي ، عليرغم همه دشواريها هر دو مهم به موقع به انجام رسيد، به نحوي كه هر زمان تصميم به غني سازي گرفته شود ظرف مدت بسيار كوتاهي نتيجه مطلوب حاصل خواهد شد و نيز در صورتيكه امكانات و تاسيسات هسته اي مورد هجوم نظامي قرار گيرد، مي توان توليد گاز غني شده و سوخت را بدون آسيب پذيري ادامه داد.
در زمينه دفاعي و نحوه مقابله با بحران و شرايط خاص اقتصادي نيز پيش بيني و برنامه ريزي هاي لازم انجام شده است كه گزارشات مجموعه اين موارد جداگانه خدمت شما گزارش شده است.
البته هدف از اين ظرفيت سازي به همه عنوان مقابله اروپا و غرب نيست. بلكه مقصود اين است كه طرف مقابل مطمئن شود كه هيچ راهي براي توقف اين فن آوري ندارد تا در نهايت به يك تفاهم ميانه و قابل پذيرش طرفين تن دهد.
مرحله چهارم تقويت موضع حقوقي بود. از ابتداي بحران موضوعات فني و حقوقي مورد توجه ويژه و دقيق بوده است. آمريكا بنا داشت در آژانس و سپس در شوراي امنيت ايران را متهم به نقض معاهده عدم اشاعه نموده و براساس آن محروميت ايران از حقوق مصرح در بند چهارم N.P.T راجع به استفاده از انرژي صلح آميز هسته اي را دنبال كند.
در مذاكرات سياسي و در اظهارات رسمي و رسانه اي بطور مستمر قصورهاي ايران را مطرح و بزرگ مي نمود و اصرار داشت كه ايران همكاري لازم را با آژانس براي اصلاح و جبران تخلفات انجام نداده است . همزمان با تاكيد بر نظامي بودن اهداف ايران و طرح موضوعات جديد تلاش داشت پاي بخش نظامي را به ميان بكشد.
كار در بخش حقوقي - فني با مذاكره با مدير كل آژانس در تهران آغاز شد و توسط گروههاي كارشناسي با دقت و حوصله به طور منظم و پيوسته دنبال شد تا موضوعاتي را كه به عنوان تخلف يا قصور ايران قلمداد مي شدند به تدريج حل و فصل گردند.
طبق مقررات پادمان هرگاه كشوري در اجراي تعهداتش قصور كند بايد مبادرت به اقدامات اصلاحي نمايد و اين اقدامات مورد تاييد آژانس قرار گيرد. متاسفانه نتايج نمونه برداريها درجات بالايي از غني سازي را نشان مي داد كه مي توانست ايران را براي مقاصد تسليحاتي متهم نمايد.
يكي از دشوارترين مباحث فني با آژانس تاييد اين موضع ايران بود كه منشا اين سطوح از غني سازي، آلودگي خارجي مي باشد. موضوعات ديگر نيز هر يك پيچيدگي هاي ويژه خود را داشته و مستلزم مباحث دقيق، تخصصي و غالبا طولاني براي روشن شدن مساله بوده اند.
بديهي است اين زاويه كار كمتر مورد توجه افكار عمومي قرار گرفته است ولي جنابعالي مستحضريد كه صدها ساعت وقت و كار مداوم مصروف رفع اين ابهامات شده و پيشرفت تدريجي ولي قابل ملاحظه اي در اين مسير حاصل شده است. مسائل حساس، پيچيده و عمده اي تا قبل از اجلاس پاريس حل و فصل شدند ولي اين مرحله از كار هنوز نهايي نشده است.
براي تكميل و پايان بخشيدن به موضوعات باقي مانده، اقدامات و بحث ها و بازديدهاي لازم بازرسان در دست اجرا است و پيش بيني مي شود قبل از پايان سال جاري ميلادي اين مرحله پايان يابد كه در نتيجه هر گونه دليل يا بهانه حقوقي از مخالفين سلب خواهد شد.
نقطه آغاز مرحله پنجم توافق پاريس است. بر خلاف تصور عمومي توافق پاريس نه پايان اين فرآيند بلكه در واقع ابتداي مذاكرات واقعي براي نيل به تفاهم است .
از آنجا كه ايران در آن مقطع، امكانات ساختاري خود را در بخش چرخه سوخت كامل كرده بود امكان تعليق غني سازي براي يك دوره چند ماهه بدون آنكه خدشه اساسي به برنامه توليد سوخت وارد شود فراهم شده بود. متقابلا اروپا نيز پذيرفت كه وضعيت را طي اين دوره در آژانس عادي كند تا امكان انجام مذاكرات فراگير در شرايط آرام و متعادل فراهم شود.
توافق پاريس حاوي پنج ركن اساسي است:
1- هدف توافقنامه ، مذاكره به منظور نيل به يك راه حل مورد قبول طرفين است. مفهوم اين عبارت براي اروپا به وضوح روشن است زيرا آگاه است كه ايران تنها راه حلي را خواهد پذيرفت كه شامل غني سازي باشد.
2- حق ايران براي مقاصد صلح آميز انرژي هسته اي و اجراي بدون تبعيض اين حق شناسايي شده است . گرچه اين حقوق بر اساس معاهده عدم اشاعه غير قابل انتزاع اند ولي تاكيد بر آن در توافقنامه دوجانبه نشانه ديگري از آمادگي براي تفاهم مرضي الطرفين شامل غني سازي است.
3- توافق شد كه ايران براي ايجاد اطمينان نسبت به حفظ ماهيت صلح آميز برنامه هسته اي اش تضمين عيني بدهد. واضح است كه ارايه تضمين عيني براي حفظ برنامه هسته اي است و نه حذف آن.
4- متقابلا اروپا نيز متعد است در زمينه هاي سياسي، اقتصادي، امنيتي و فن آوري تضمين قطعي بدهد. اين به مفهوم تضمين عادي سازي و ارتقاء روابط است كه تعهدي كاملا منطقي است زيرا در نهايت امر تنها تضمين واقعي و درازمدت براي طرفين و اعتماد و اطمينان واقعي نسبت به نيات و اقدامات يكديگر، ارتقاء و تعميق روابط است. مذاكرات T.C.A با اروپا و عضويت ايران در W.T.O به عنوان عضو ناظر با تلاش و حمايت اروپا اولين قدم در اين راه است.
5- همكاري منطقه اي در قبال بحران هاي موجود و نيز همكاري در مقابله با تروريسم منجمله القاعده و منافقين، نيز مكمل تضمينات فوق و مقوم تفاهمات است . گرچه هنوز اروپا نسبت به منافقين عملكرد درستي ندارد ولي صرف اين تفاهم و شناسايي اين گروه در كنار القاعده به عنوان مظاهر تروريسم كور، قدمي مثبت و رو به جلو مي باشد.
پس از سه ماه مذاكره در سطح گروههاي كاري مجموعه نظرات و پيشنهادات توسط هيات ايراني به عنوان مبناي راه حل به سه كشور ارايه گرديد. مذاكراتي كه متعاقبا در كار گروه هسته اي و سپس در كميته راهبري انجام شد نيز پيشرفتهايي را در اين چارچوب به همراه داشت. ليكن احساس شد اروپا به دليل يا به بهانه انتخابات رياست جمهوري قصد دارد حصول به تفاهم را به تاخير اندازد و لذا تاكيد شد در صورت عدم توافق، ايران ناگزير است راسا اقدام به راه اندازي مجدد تاسيسات اصفهان نمايد. اين وضعيت به ملاقات مجدد با وزراي سه كشور در ژنو انجاميد كه طي آن سه وزير متعهد شدند تا اواسط مرداد ماه طرح جامع و كامل خود را با مذاكره و تفاهم ارايه نمايند.
بنابراين تبديل بحران به فرصت عملا محقق شده است و بايد با تدبير از اين فرصت بهره برداري شود البته نتيجه گيري و بهره برداري نهايي از فرآيند مذاكرات، در ابتداي كار دولت جديد و تصدي امور اجرايي كشور توسط رييس جمهور منتخب محقق خواهد شد.
گرچه طرح اروپا در حال تدوين نهايي است ولي براساس اظهارات و شواهد چندين موضع و موضوع در طرح اروپا پذيرفته شده و قابل ارايه است. مواضعي كه تا قبل از دستيابي ايران به فناوري هسته اي همواره از طرف آنها نفي شده بود و آمادگي براي پذيرش آنها وجود نداشت، مذاكرات انتقادي و يا سازنده پانزده سال گذشته با اروپا گواه اين مدعي است:
1- حمايت كامل از برنامه توليد انرژي هسته اي در ايران شامل تامين نيروگاه از منابع غربي؛
2- تضمين ارايه سوخت نيروگاه به مدت طولاني و با پشتوانه آژانس و سازمان ملل،
3- تضمين هاي مربوط به تماميت ارضي ، استقلال ، حاكميت ملي و عدم تجاوز به ايران؛
4- تقويت روابط سياسي و امنيتي شامل همكاريهاي سياسي - امنيتي در منطقه ؛
5- شناسايي ايران به عنوان منبع اصلي تامين انرژي براي اروپا شامل نفت و گاز؛
6- رفع تدريجي موانع ارسال تجهيزات، فناوري پيشرفته و همكاري هاي تكنولوژيك؛
7- تقويت همكاري هاي بين المللي منجمله در مقابله با تروريسم و مواد مخدر؛
8- پيشرفت سريع در نهايي شدن موافقتنامه تجاري ايران و اروپا و عضويت ايران در W.T.O.
در مورد چرخه سوخت نيز راه حل ميانه و قابل تفاهم كاملا براي اروپا روشن است و چنانچه اراده سياسي براي حل و فصل موضوع بصورت جدي باشد امكان تفاهم فراهم خواهد بود. برخي از قرائن حاكي از آن است كه اروپا قصد دارد پيشنهاد خود را بر مبناي حداقلي ارايه نمايد و تا سپتامبر با ايران مذاكراه نمايد تا نهايتا پس از روشن شدن سياست دولت جديد، پيشنهادات خود را تكميل نمايد. به اروپاييها گوشزد شده است كه چنين شيوه اي خطاي غير قابل بازگشت خواهد بود و در صورتي كه طرح اروپا براي ايران قابل قبول نباشد به اقدامات عملي دست خواهد زد و البته همچنان آماده ادامه مذاكرات خواهد بود.
در پايان لازم مي دانم از همه كارشناسان متعهد و خستگي ناپذير از سازمان انرژي اتمي، وزارت امور خارجه، وزارت دفاع و ساير نهادهاي ذيربط كه در اين دوره نسبتا طولاني بطور مداوم و مستمر پيگير امور مربوط به آژانس و ساير مسايل بوده اند كه ذكر نام آنها مقدور نيست ولي همگي شايسته تقديرند؛ و از همه دانشمندان و متخصصين هسته اي كه كار فوق العاده اي انجام داده اند و عليرغم محدوديت ها با روحيه و ايمان، توانايي هسته اي كشور را بطور مداوم ارتقاء داده اند و در واقع قهرمانان اصلي اين صحنه اند؛
و از اعضاي هيات مذاكره كننده كه متشكل از زبده ترين افراد سياسي - حقوقي كشور بوده و داراي سوابق طولاني در زمينه مذاكرات دشوار و حساس سياسي ، حقوقي و بين المللي مي باشند و به گواهي همه كساني كه از جزييات امر مطلع اند در طراحي، برنامه ريزي مذاكره با تبحر كامل عمل كرده و در برابر مجموعه وسيع تيم اروپايي به خوبي در خط مقدم از منافع و امنيت ملي دفاع نمودند و عليرغم همه نامهرباني ها و اظهارات مغرضانه و تخريب كننده ، در همه مقاطع با دلسوزي و دقت به كار خود ادامه دادند،
و از وزرا و مسوولين عالي كشور از جمله آقايان دكتر خرازي، مهندس آقازاده ، امير شمخاني ، حجت الاسلام والمسلمين يونسي ، مهندس جهانگيري ، دكتر حسين تاش ، دكتر ولايتي ، دكتر لاريجاني و جناب آقاي بروجردي كه در همه مقاطع با مباحث و نظرات دقيق و مسوولانه حامي و پشتوانه كار بوده اند، سپاسگزاري و تشكر نمايم.
توجه ويژه راهنمايي هاي ارزنده و حمايت هاي قاطع جنابعالي و نيز حمايت سران محترم قوا و رياست محترم مجمع تشخيص مصلحت نظام تعيين كننده و بنيادين بوده است .
مهمتر از همه آنكه، موضوع هسته اي يك بار ديگر اهميت جايگاه رهبري نظام را در تنظيم و هدايت سياست هاي كلان كشور و ايجاد وحدت نظر بين همه مسوولين و جامعه به وضوح آشكار ساخت.
چنانكه در تمام مدت نظرات و تصميمات راسخ ايشان عامل اصلي پيشرفت كار به طور منظم بود.
اينجانب در هفته هاي اخير رييس جمهور منتخب را در جريان اقدامات انجام شده و وضعيت پيش رو گذاشتم و مواردي را براي ادامه مسير كار به ايشان پيشنهاد نمودم.
ترديدي ندارم كه مرحله نهايي كار با هدايت رهبر معظم انقلاب اسلامي به نحوي كه متضمن منافع دراز مدت جمهوري اسلامي ايران باشد، به سرانجام مطلوب خواهد رسيد. انشاءالله.
حسن روحاني
نماينده مقام معظم رهبري و دبير شوراي عالي امنيت ملي