به گزارش خبرنگار مهر، به مناسبت یکصدمین سالگرد درگذشت آرمنیوس وامبری، برنامهای تحت عنوان «سفرنامه ایرانی درویش دروغین» در سرای اهل قلم در تهران برگزار میشود و در آن خسرو سینایی فیلمساز، گیزلا وارگا همسر نقاش او و محسن جعفری مذهب ایرانپژوه به بحث درباره سفرنامهای که وامبری درباره ایران نوشته است، میپردازند.
ومبری (19 مارس 1832 - 15 سپتامبر 1913) خاورشناس و سیاح زاده مجارستانی بود. او در سن 16 سالگی به خوبی با زبانهای مجاری، لاتین، فرانسه و آلمانی آشنا شد و به سرعت همزمان زبان انگلیسی، زبانهای اسکاندیناویایی، روسی، صربی و دیگر زبانهای اسلاو را فرا میگرفت.
ومبری به طور اخص مجذوب ادبیات و فرهنگ امپراتوری عثمانی بود و در سن 20 سالگی، آنقدر زبان ترکی عثمانی یاد گرفته بود که توانست به عنوان دستیار بارون ژوزف اووتووس، به قسطنطنیه برود و به عنوان آموزگار خصوصی زبانهای اروپائی فعالیت کرد. در بازگشت به بوداپست در سال 1861 هزار فلورن از آکادمی علوم مجارستان پاداش گرفت و در پاییز همان سال، در چهره یک درویش و تحت نام رشید افندی، روانه قسطنطنیه شد.
ومبری از طریق ترابوزان در کنار دریای سیاه، به تهران رفت. در طول راه با گروهی از زائران که از سفر حج باز میگشتند، چندین ماه را در شهرهای مرکزی ایران (تبریز، زنجان و قزوین) گذراند و سپس از طریق اصفهان به شیراز رفت، و در ژوئن سال 1863 به شهر خیوه در آسیای میانه رسید. او که تا این زمان توانسته بود، شخصیت جعلی خود را با نام رشید افندی حفظ نماید، در ملاقات با خان خیوه هم ظاهر خود را نگه داشت و سپس به همراه گروه همسفرانش از طریق بخارا به سمرقند رسید. آن جا سوء ظن حاکم را برانگیخت اما توانست حاکم را قانع کند و در آخر ملاقات با حاکم را با کوله باری پر از هدایا ترک گفت.
او از طریق هرات، و مشهد به تهران و از آن جا با گذر از ارز روم و ترابوزان در مارس 1864 دوباره به قسطنطنیه باز گشت. ومبری در سفرنامهاش از تجربیاتش طی گذار از ترکمنستان، ازبکستان و افغانستان یاد میکند.
نشست «سفرنامه ایرانی درویش دروغین» از ساعت 17 تا 19 روز چهارشنبه 27 شهریور در سرای اهل قلم واقع در خیابان انقلاب، ابتدای خیابان فلسطین جنوبی، کوچه خواجه نصیر، شماره 2 برگزار میشود.