به گزارش خبرنگار مهر، فصل صید ماهیان مولد خاویاری از اول مهرماه آغاز و تا آخور شهریورماه ادامه دارد و 300 صیاد با 100 فروند قایق برای صید راهی دریا شدند.
بر اساس آمارها گلستان حدود نیمی از میزان تولید و استحصال ماهیان خاویاری خزر را به خود اختصاص داده اما با این حال، سال به سال، میزان صید و برداشت کمتر می شود.
در گذشته های نه چندان دور حدود سه هزار تن ماهی خاویاری از خزر برداشت می شد که این میزان در سالهای اخیر به کمتر از 30 تن رسیده است.
بررسی عوامل کاهش صید انواع ماهیان بویژه ماهیان خاوری نشان می دهد که صید غیرمجاز، هجوم شانه دار از مهمترین عوامل کاهش صید است و تدوام این روند سبب می شود تا ذخایر منحصر بفرد با چالش جدی مواجه شوند.
در این راستا به منظور حفظ ذخایر آبزیان و تولید و تکثیر گونه های ماهیان خاویاری و تامین مولد اقدام به صید ماهیان می شود که تور صیادان گلستانی نیز از اول مهرماه در دریا پهن شد.
مردانی که سالهای سال به کار صیادی اشتغال دارد می گوید، در طول این سالها بزرگترین مای خاویاری که صید کرده اند حدود 900 کیلوگرم گوشت داشت و 70 کیلوگرم خاویار نیز از آن تولید شد.
وی با بیان اینکه تورها را در عمق سه تا حدود 10 متری دریا کار می گذاریم بیان کرد: ماهیانی صید می شوند که طولشان برابر چشمه دام بوده و بنوعی استاندارد محسوب می شوند.
مدیر امور ماهیان خاویاری گلستان نیز در حاشیه آغاز فصل صی می گوید: 50 درصد انواع ماهیان خاویاری در محدوده آبهای گلستان تولید و استحصال می شود.
تولید خاویار گلستان به زیر یک تن رسید
مصطفی عقیلی نژاد افزود: گلستان به لحاظ استحصال خاویار و ماهیان خاویاری مقام اول کشور را دارد.
وی درعین حال تصریح کرد: در طول دهه اخیر میزان استحصال خاویار از سه هزار تن در دریای خزر به کمتر از 30 تن کاهش یافته و همچنین در گلستان نیز از 125 تن به کمتر از یک تن خاویار رسیده است.
نگاه حفاظتی در صید
وی اظهار داشت: نگاه ما به ماهیان خاویاری برای صید نگاه حفاظتی و حمایتی است تا بنوعی مولد مورد نیاز مرکز بازسازی و تکثیر را تامین کنیم.
ردیابی ماهیان خاویاری
عقیلی نژاد تصریح کرد: همچنین برای اولین بار با نصب پلاکهای هوشمند در زیر پوست ماهیان خاویاری این امکان ایجاد شد که پس از مولد گیری و صید از طریق میکروسزارین ورهاسازی مجدد به دریا قابل شناسایی و ردیابی باشند.
وی تصریح کرد: فاکتورهایی همانند زمان صید، محل صید، صیادی که ماهی را صید کرده، گونه، جنسیت و کلیه خصوصیت زیستی ماهی در آن ذکر می شود و این امکان است که ماهی را در زمان طولانی رد یابی کنیم.
صید ماهیان خاویاری به منظور حفظ ذخایر و ازدیاد نسل این گونه های ارزشمند در محدوده سواحل استان گلستان در حوزه جنوب شرقی دریای خزر به طور رسمی آغاز شده است. همچنین با توجه به توافق روسای جمهور 5 کشور حاشیه دریای خزر مبنی بر ممنوعیت تجارت خاویار دریای خزر به دلیل کاهش شدید ذخایر طبیعی این ماهیان، صید ماهیان خاویاری صرفاً جهت تامین مولد مراکز تکثیر و بازسازی ذخایر و امکان تکثیر مصنوعی انجام می شود.
کاهش ذخایر ماهیان خاویاری
به تاکید کارشناسان، کاهش ذخایر ماهیان خاویاری دریای خزر تحت تاثیر عوامل مختلف زیست محیطی شامل احداث سد بر روی رودخانه ها و کاهش بسترهای تخمریزی طبیعی و بویژه صید غیر قانونی باعث شد تا این ماهیان در لیست گونه های در معرض خطر کنوانسیون بین المللی CITES و IUCN قرار گیرند.
به باور آنها، از آنجایی که صید برخی از گونه های ماهیان خاویاری در طول سال بسیار محدود شده است از اینرو اقدامات عملی و فوری برای حفظ ذخایر ژنتیکی و جمعیت وحشی دریای خزر ضروری است.
صید غیرقانونی مروارید سیاه
ماهیان خاویاری بدلیل نوع شکل، اندازه جثه و قدمت و ارزش اقتصادی و بسیاری از خصوصیات زیستی دارای ارزش های ذاتی گرانبهائی هستند و جلوگیری از صید غیر قانونی و قاچاق بخصوص به علت ارزش فوق العاده قیمت خاویار یا مروارید سیاه امری اجتناب ناپذیر است.
ولی برقراری جریانات دبی آب مناسب و مستمر در رودخانه ها و از طرفی تجهیز و توسعه مراکز تکثیر مصنوعی می تواند در ابقاء و احیاء انواع گونه های ماهیان خاویاری تاثیر گذار باشد.
گرفتن خاویار از ماهی خاویاری یا به اصطلاح صید تجاری ماهی خاویاری به علت کاهش 90 درصدی ماهیان خاویاری در دو دهه گذشته ممنوع است و قاچاق و آلودگی دریا مهمترین علل کاهش تولید ماهیان خاویاری است.
فیل ماهی ، اوزون برون ، جالباش و قره برون از مهمترین ماهیان خاویاری خزرند. دریاچه خزر بزرگترین دریاچه جهان در استان گلستان حدود 100 کیلومتر نوار ساحلی دارد.