سال‌هاست که می‌گویند ریل در اولویت است، سیاست‌های کلی نظام و قانون برنامه پنجم توسعه نیز اولویت را به صنعت ریلی می دهد، کارشناسان هم همین را می گویند. صنعتی که ریشه آن در استان مرکزی است اما وجود یک برنامه اقتصادی دیکته‌ای و از آن سو تنگ نظریها ریشه نوسازی و توسعه حمل و نقل ریلی را خشکانده است.

به گزارش خبرنگار مهر در اراک، با توسعه حمل و نقل ریلی، تصادفات جاده‌ای به شدت کاهش پیدا می کند، حمل و نقل سهل تر صورت می گیرد و شاهد آلودگی هوای کمتری خواهیم بود. سالهاست که همین را می گویند اما اتفاق خاصی در صنعت ریل نمی‌افتد چرا که بخش ریلی با دستور و سفارش پیشرفت نمی کند و وجود مکانیزم اقتصادی در ورای آن لازم است.

بیش از 30 درصد واگن‌های کشور بالای 35 سال عمر دارند

مديرکارخانه شرکت واگن سازی پارس اراک با اشاره به فرسودگی واگنهای باری و مسافری در کشور به خبرنگار مهر گفت: بیش از 30 درصد واگن‌های کشور بالای 35 سال عمر دارند که با توجه به نیاز کشور به تعداد واگن و از آن سو فرسودگی واگن ها باید به فکر جایگزین کردن واگنهای جدید بود.

غضنفر صفاری ‌راد با اشاره به سند چشم اندازه 20 ساله کشور گفت: بر اساس سند چشم‌انداز 1404 کشور ایران به 20 هزار واگن باری، 2500 واگن مسافری و 700 دستگاه لکوموتیو نیازمند است.

وی اشاره به قانون چهارم توسعه تصریح کرد: بر اساس قانون برنامه چهارم، سن واگن‌های ما باید به زیر ۱۵ سال و سن لوکوموتیو‌ها باید به زیر ۱۸ سال می‌رسید، در حال حاضر میانگین واگن‌های ما بالای ۲۰ سال و سن لوکوموتیوهای کشور بالای ۳۲ سال است.

وی با بیان اینکه با حمایت از تولیدکنندگان صنعت ریلی و فراهم کردن بسترهایی جهت عقد قراردادهای جدید برای آنها این مهم امکان پذیر است، خاطرنشان کرد: این شرکت به عنوان تولید کننده داخلی واگن های باری و مسافربری می تواند 50 درصد از واگن‌ها و لکوموتیوهای مورد نیاز کشور را تا سال 1404 پوشش دهد.

رشد سوانح ریلی در چند سال اخیر بر کسی پوشیده نیست. حمل و نقل ریلی بین شهری، رکورددار سانحه شده است که به گفته کارشناسان با وجود فرسودگی شبکه حمل و نقل ریلی، این نوع اتفاقات طبیعی است.

قطارهای موجود از درون پوسیده شده اند

یکی از روسای قطار راه آهن اراک در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: قطارهای موجود در حال حاضر تنها بازسازی می شوند در حالیکه از درون پوسیده شده اند.

وی ادامه داد: شاید این واگن ها در حال حاضر برای شرکت راه آهن کار کنند اما عمق فاجعه زمانی مشخص می شود که حادثه ای اتفاق بیفتد چراکه دیگر واگنهای فرسوده، ایمنی لازم در مقابل حوادث را ندارند.

این راننده قطار ادامه داد: واگنها مانند فردی هستند که با عمل جراحی پلاستیک جوان شده است اما در واقع همان واگنهای پیری هستند که توان ادامه مسئولیت جابجایی ها را ندارند.

عضو هیئت مدیره انجمن صنایع همگن ریلی استان مرکزی نتیجه عدم بازسازی و نوسازی ناوگان ریلی کشور را سرعت پایین، کاهش پیشرفت و حمل و نقل ناقص برشمرد و اظهار داشت: بیشترین سرعت قطارها در کشور به 120 کیلومتر می رسد و در بعضی از شهرها مانند فارس این سرعت بین 50 تا 70 کیلومتر است که با این مقیاسها نسبت به دنیا که حرف اول را سرعت و بهینه سازی زمان می زند بسیار عقب هستیم.

در دنیای حمل و نقلی ریلی بسیار عقب هستیم

عماد مردانی با اشاره به اینکه واگنهای راه آهن متعلق به بخش خصوصی است، ادامه داد: در مترو هم وضعیت به مراتب بدتر است چرا که حتی مسئولین مترو حاضر به بازسازی واگنهای مترو به دست متخصصان داخلی نیستند و ترجیح می دهند واگنها را از کشور چین وارد کنند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 12 هزار نفر در صنعت ریلی استان مشغول فعالیت هستند و بزرگترین تولیدکننده واگن خاورمیانه نیز در شهر اراک است، اظهار داشت: اما مسئولین حاضر به استفاده از توان تولید کننده داخلی نیستند.

این مسئول در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه مسئولین کیفیت پایین و تاکید بر تحویل به موقع را توجیه کار خود می دانند، گفت: اگر آنها محصول با کیفیت بخواهند ما نیز به عنوان تولیدکننده موظف می شویم که خود را با استانداردهای جهانی هماهنگ تر کنیم اما آنها حتی از تولیدکنندگان ساخت واگن را هم نخواستند و ترجیح می دهند نیازهای خود را از خارج تامین کنند.

مسئولان ترجیح می دهند نیازهای خود را از خارج تامین کنند

وی با بیان اینکه اکثر فعالان عرصه صنعت ريلي اين استان تحصيل کرده دانشگاه‌هاي اروپايي هستند و این استان به عنوان پایتخت ریلی ایران نام گرفته است، گفت: تعمیر و بازسازی واگنهای کشور عراق به دست متخصصین استان مرکزی سپرده شده است اما در کشور خودمان این کار انجام نمی شود.

مردانی ادامه داد: حتی بانکها نیز کوچکترین حمایت یا تسهیلات را به این بخش نمی دهند و قلب صنعت ایران در حمل و نقل ریلی از داشتن گمرگ ریلی محروم است.

قطار تولید و نوسازی در حمل و نقل ریلی به گل نشسته است چراکه از یک سو فرسودگی واگنهای باری و مسافری و در پی آن سوانح حمل ونقل ریلی رشد کرده است و از یک سو با وجود متخصصان داخلی و تولید کننده بزرگترین واگن خاورمیانه به دلیل نداشتن سفارشات داخلی و مشکلات مدیریتی در حال حاضر با کمتر از 50 درصد ظرفیت خود کار می کند.

در چشم‌انداز یا افق 1404 تعریف شده است که 25 هزار کیلومتر راه آهن داشته باشیم و این افزایش خطوط ریلی در کنار نوسازی و بازسازی آن حجم زیادی از تقاضا در بخش واگن را در پی خواهد داشت به این دلیل که در حال حاضر صنعت ریلی احتیاج به یک انقلاب و جهش دارد.

مدرن شدن و تجهیز و نوسازی ناوگان ریلی و ارتقای شبکه‌ راه‌آهن موجود نظیر برقی کردن و افزايش سرعت در طرح‌هاي جديد یا دو خطه کردن خطوط اصلی یا رفع گلوگاه‌هاي شبكه راه آهن و همچنين تکمیل ساخت پروژه‌های ناقص و نيمه تمام باید در این جهش و انقلاب جدی گرفته شود تا شاهد تصادفات در حمل و نقل ریلی نباشیم و مردم نیز با استقبال و اعتماد بیشتری برای استفاده از این صنعت پاک مشتاق شوند.

.............................................

گزارش: سمیه بصیرت