به گزارش خبرگزاری مهر، روایات فراوانی وجود دارد که بر خلقت نور ائمه علیهم السلام دلالت دارد و حکایت از تعداد آنان می کند. در مورد تولد امام جواد علیه السلام هم از امامان قبلی بشارتهای زیادی رسیده بود و شیعیان منتظر تولد پیشوای نهم (ع) بودند و سرانجام اراده الهی محقق شد و در دهم رجب سال 195 هجری، جهان به نور قدوم امام جواد (ع) منور گشت.
نام امام نهم «محمد»، کنیه اش «ابوجعفر» و لقبهای معروفش «تقی» و «جواد» است که حکایت از تقوای بی نظیر و جود و بخشش فوق العاده ایشان دارد. پدر بزرگوارش امام هشتم و مادر والا مقامش «خیزران» نام داشت.
امام محمدتقی را چند فرزند بود از جمله امام هادی (ع) و موسی مبرقع جد سادات رضوی و برقعی که در نقاط مختلف از جمله قم دفن شده اند و دخترش حکمیه خاتون که افتخار قابلگی امام زمان (ع) را داشت.
امام معصوم علیه السلام مجمع همه فضائی انسانی و نمونه و الگویند و امام جواد علیه السلام نیز در زمان خود در همه فضائل گوی سبقت را ربوده و سرآمد همگان بود. عبادتهای پیوسته امام و نیایش های شبانه ی آن حضرت مشهور بود. «زهد» ایشان نیز مانند دیگران فضایل ایشان نمود بسیار داشت. با این که مدتی در کاخ مامون زندگی می کرد و خلیفه نیز سعی داشت او را به سوی مظاهر مادی جلب کند ولی ایشان به هیچ وجه بدانها دلبستگی نداشت.
امام جواد (ع) در بعد اخلاق و رفتار اجتماعی نیز الگو و نمونه بود. دستگیری از نیازمندان، تهیدستان خصیصه ی ایشان بود. نرمخویی، مدارا و صبر و تحمل از دیگر اخلاق اجتماعی آن حضرت بود.
دانش بیکران امام جواد علیه السلام و علم او به گذشته و آینده به گونه ای بود که اندیشمندان را به حیرت وا می داشت. یکی از مظاهر علم امام (ع) آگاهی از ضمیر دیگران بود. دانش امام (ع) محدود به موضوع خاصی نبود آن حضرت به علم طب تسلط داشت. ایشان برای اثبات امامت خویش به مقتضای زمان و شرایط معجزات و کراماتی ارائه می کردند تا دلیل بر امامت آنان باشد.
امام محمدتقی علیه السلام در آخر ماه صفر، سال 203 هجری عهده دار مقام امامت و جانشین پدر شد و مدت امامتش هفده سال و چند ماه به طول انجمید. از این مدت، حدود پانزده سال آن معاصر حکومت مامون و دو سال دیگرش همزمان با زمامداری »معتصم» بود.
شرایط سیاسی و فرهنگی زمان امام نیز ویژگی خاصی داشت. با گسترش فتوحات و وارد شدن حوزه های فرهنگی در محدوده ی حاکمیت اسلام و آشنا شدن فاتحان با این فرهنگها، سوال های زیادی در ذهن آنان ایجاد شد که جواب می طلبید. مامون و معتصم فرزندان هارون الرشید دو خلیفه معاصر امام جواد(ع) بودند.
امام بخش عمده زندگی خود را همزمان با مامون خلیفه دو روی عباسی گذراند. مامون امام جواد را به مرکز خلافت احضار کرد. مامون در راستای اجرای مقاصد خود، دخترش را به عقد امام درآورد، ولی امام با برخورد عفیفانه خود او را ناکام ساخت. امام جواد (ع) در راستای تثبیت امامت به نفی حاکمیت جور نیز می پرداخت و به صورت های مختلف مخالفت خود را با سردمداران ظلم و ستم نشان می داد.
بعد از مدت ها امام ازدواج با دختر مامون را پذیرفت تا هم خود را از مرگ برهاند و هم موقعیت خوبی برای شیعیان فراهم سازد. ایشان در دوران امامت خویش رهبری تشکیلات شیعه را بر عهده داشت. منابع مالی امام برای اداره شیعیان مختلف بود. "خمس" مهمترین منبع مالی امام علیه السلام بود.
دفاع از مرزهای عقیدتی، تبیین اسلام ناب و مبارزه علمی با گروه های منحرف فکری از فعالیت های عمده امام جواد علیه السلام بود. تعلیم و تربیت و ساختن انسان های والا مورد توجه خاص امام جواد بود. ایشان در مدت کم عمر خویش افراد بسیاری را تربیت کرد.
امام جواد(ع) در جامعه اسلامی از موقعیت بالایی برخوردار بود و در امور مربوط به امامت فعالیت گسترده ای داشت، از این رو معتصم عباسی هنگامی که به خلافت رسید، آن حضرت را به بغداد احضار کرد تا او را تحت نظر خود داشته باشد و از گسترش نفوذ امام(ع) جلوگیری کند. او زمانی که سیاست کنترل را بی نتیجه دید در مورد اجرای طرح قتل امام(ع) برآمد. از این رو نخست درباریان را واداشت تا آن حضرت را به قیام علیه حکومت متهم کنند، ولی با اظهار معجزه ای از جانب امام(ع) شکست خورد و ناکام ماند.
ترغیب به زیارت پدر و زنده نگه داشتن یاد و خاطره امام هشتم(ع) نیز یکی دیگر از مظاهر مخالفت آن حضرت با دستگاه خلافت بود. "ام الفضل" همسر امام و دختر مامون با توجه به نارضایتی که از امام داشت بهترین عامل برای اجرای نقشه معتصم شناخته شده و نقشه مسموم کردن اما(ع) توسط او به مرحله اجرا درآمد. حضرت در سن 25 سالگی در بغداد به شهادت رسید و در کنار جدش موسی بن جعفر(ع) مدفون گشت.