دکتر مهدی صابری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: یکی از وظایف بخش معاینات روانپزشکی سازمان پزشکی قانونی بررسی ادعای افرادی است که مدعی هستند اختلال هویت جنسی دارند. البته باید این افراد را از افراد منحرف جنسی و یا افرادی که به دلیل عوارضی دیگر چنین علایمی دارند تفکیک کنیم. اختلال هویت جنسی در ایران شیوع زیادی ندارد و بین 50 تا 100 هزار نفر جمعیت یک نفر به این اختلال مبتلا می شود که عوارض آن از کودکی تا اوایل جوانی خود را نشان می دهد. این افراد در قالب جنسیتی که به دنیا آمده اند نمی توانند زندگی کنند .
وی افزود: بر اساس استفتائات و پس زمینه های علمی، اختلال هویت جنسی به عنوان اختلال روانی شناخته شده است که در صورت تایید پزشکی قانونی این افراد از دادگاه مجوز تغییر جنسیت می گیرند. این کار در کشور قدمتی 30 ساله دارد که طی سال های اخیر ساماندهی بهتری شده است . پیش از این نظرات شخصی در این باره اعمال می شد و یا با گواهی یک یا دو روانپزشک فرد عمل تغییر جنسیت را انجام می داد. در برخی موارد نیز این کار بدون مجوز انجام می شد. با کمک سازمان پزشکی قانونی این موضوع را منظم کرده و یک برنامه و پروتکل نوشتیم.
یک سال زمان برای مجوز
رئیس بخش معاینات روانپزشکی پزشکی قانونی استان تهران خاطر نشان کرد: فردی که دچار این عارضه است باید یک مسیری حدوداً یک ساله را طی کند تا بعد از بررسی های روانپزشکی و روانشناسی مشخص شود راهی جز تغییر جنسیت ندارد. در آن صورت این موضوع از سوی کمیسیون پزشکی قانونی تایید شده و فرد از دادگاه اجازه تغییر جنسیت می گیرد. با این مجوز این فرد می تواند کارت ملی و شناسنامه جدیدی بر اساس هویت و جنس جدید خود داشته باشد.
نیاز به اقدامات بعد از عمل
وی با اشاره به اینکه جراحی و تغییر جنسیت پایان کار نیست تاکید کرد: مهم ترین اقدامات به مراجعات بعد از جراحی مربوط می شود. این بیماران پس از تغییر جنسیت باید به طور مرتب تحت نظر پزشک باشند تا میزان عوارض و عفونت های ناشی از جراحی، مورد بررسی و کنترل قرار بگیرد. همچنین مشاوره روانپزشکی پس از تغییر جنسیت برای این بیماران حیاتی است زیرا برخی از آنان پس از عمل جراحی دچار نارضایتی و پشیمانی می شوند و اگر مشاوره روانپزشکی نداشته باشند خودکشی یکی از عواقبی است که گریبان این بیماران را خواهد گرفت.
40 نفر سالانه مجوز می گیرند
دکتر صابری درباره میزان عمل جراحی تغییر جنسیت در ایران گفت: به طور متوسط حدود 60 مورد جدید از این اختلال هر ساله در کشور معرفی می شود که مراحل تشخیصی را در پزشکی قانونی انجام می دهند. از این تعداد 40 نفر مجوز می گیرند و یک سوم بقیه اختلالاتی دارند که مانع از تصمیم گیری برای عمل جراحی این افراد است.همچنین امکان دارد اختلال هویتی آنها واقعی نبوده و با درمان روان پزشکی در هویت فعلی خود زندگی کنند.
تمایل به تغییر جنسیت به زن
وی در خصوص نسبت تغییر جنسیت در کشور نیز اظهار داشت: بر اساس آمارها تمایل از تغییر جنسیت مذکر به جنس مونث بیشتر است، تفاوت در تغییر جنسیت مذکر به مونث 3 تا 8 برابر مونثت به مذکر می باشد. این آمار در ایران متفاوت است و در بعضی از سال ها این افزایش دو برابری بوده است یعنی تغییر جنس مونث به مذکر در کشور ما نسبت به آمار جهانی بیشتر است که باید درباره دلایل آن تحقیقات بیشتری صورت گیرد. برخی تصور می کنند این موضوع به خاطر محدودیت های فرد مذکر در جامعه می باشد که باید در پاسخ به آنها بگویم فردی که دچار اختلال هویت جنسی نیست به هیچ عنوان حاضر نمی شود بر اساس شرایط جامعه تغییر جنسیت را تغییر دهد.
باید آگاه سازی کرد
این روانپزشک تاکید کرد؛ به نظر بنده آگاهی افراد جامعه از این اختلال هویت و شرایط افراد مبتلا به آن بیشترین کمک را می توانند به این افراد بکند. فیلم سینمایی "آینه های روبرو" کمک خیلی خوبی به شناخت این افراد در جامعه کرد. با آگاهی جامعه این افراد راحت تر در مسیر درمان قرار می گیرند. آن گروهی که چاره ای جز عمل ندارند تحت عمل جراحی قرار گرفته و گروه دوم که می توان به آنها کمک کرد با اقدامات روانشناسی و روانپزشکی در هویت خود به زندگی ادامه می دهند.
53 سال بیشتر سن تغییر جنسیت
رئیس بخش معاینات روانپزشکی پزشکی قانونی استان تهران درباره سن متقاضیان تغییر جنسیت نیز گفت: طی 18 سال گذشته کم سن ترین فردی که درخواست این عمل را ارائه داد 14 سال سن داشت و مسن ترین 53 ساله بود البته در شرایط فعلی به افراد زیر سن قانونی اجازه تغییر جنسیت داده نمی شود.
________________
گفتگو از محمدغمخوار