به گزارش خبرنگار مهر، برگزاری جشنواره های مختلف تئاتر از ابتدای سال جاری که می توانست فرصتی برای بهبود کیفی تولیدات نمایشی استان را فراهم کند، به دلیل برنامه ریزی های شتابزده و تلاش مسئولان متولی تنها برای آمار سازی و پر کردن جدول برنامه های برگزار شده به اصطلاح فرهنگی و هنری راه به جایی نبرد.
تا تئاتر 100 ساله اردبیل در جشنواره اخیر استانی روند نزول خود را شاهد باشد، بطوریکه انتقاد گروه های نمایش و کارشناسان از برگزاری بی برنامه و از سر مسئولیت آن تا حدی بود که با انصراف سه گروه نمایشی در روز اول برگزاری جشنواره تنها چهار گروه در بخش مسابقه به رقابت یک جشنواره استانی رفتند.
به عقیده کارشناسان علت این مهم بی توجهی به مقوله هنر تئاتر، کیفی سازی آن و عدم تعامل دستگاههای متولی است که موجب شده حتی انجمن هنرهای نمایشی اردبیل نیز در عمر چند ساله خود نتواند قدمی برای تئاتر اردبیل بردارد و در اقدامی جالب حتی حاضر به دخالت در برگزاری جشنواره نشد، تا ارشاد اسلامی اردبیل بدون برخورداری از تخصص این جشنواره را با چهار گروه نمایشی و در پایین ترین سطح برگزار کند. البته نتیجه آن جشنواره ای شد که صدای داوران را نیز درآورد.
در این خصوص با جاوید رخشانی رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان اردبیل به گفتگو نشستیم تا تاکید کند که اگر سنگ اندازی ها نباشد، انجمن می تواند تئاتر اردبیل را از تنگنای خود خارج کند.
آقای رخشانی آیا تامین اعتبار مشکل اصلی احیای گروههای تئاتری است؟
بیش از بحث اعتبار، تئاتر اردبیل نیازمند تعامل است؛ تعاملی که در نیمه فعالیت انجمن نمایش با عدم تخصیص اعتبار و دخالت مستقیم در برنامه ریزی ها بدون در نظر گرفتن رای اعضای انجمن زیر سوال رفته است.
چرا انجمن نمایش با وجود مدیریت توسط فعالان تئاتر نتوانسته است مطالبات تئاتری ها را دنبال کند؟
دست انجمن در این حمایت بسته است، در ماههای اول فعالیت این انجمن تنها کاری که توانستیم برای نمایش اردبیل ترتیب دهیم چاپ نمایش نامه های تولید شده در اردبیل در دو مجموعه بود که قرار بود تا پایان مهر ماه رونمایی شود.
اما مهمترین مطالبات گروههای نمایش دریافت کمک هزینه است که تاکنون در این زمینه با مشکلات زیادی روبرو بوده ایم و تاکنون برغم تاکیدات و پیگیری های صورت گرفته هزینه های سال گذشته به اهالی تئاتر پرداخت نشده است.
طرحی مبنی بر پرداخت 10 تا 40 میلیون ریال برای هر نمایش به عنوان تشویقی از سوی مرکز هنرهای نمایشی مطرح بود. آیا این مبالغ به تولیدات استانی پرداخت نمی شود؟
این مبلغ متناسب با کیفیت نمایش تنها به یک اثر تولیدی گروه های فعال در طول سال پرداخت می شود که در سال گذشته مبلغ 15 میلیون ریال برای سه گروه نمایشی پرداخت شد. در حالی که تعداد تولیدات نمایش در سال گذشته متجاوز از 20 مورد بود. بنابراین ضروری است ارشاد اسلامی استان با پرداخت کمک هزینه به گروه های نمایش چرخه حمایتی را تکمیل کند.
شما یکی از منتقدان جشنواره استانی اردبیل بودید. به چه دلیل انجمن هنرهای نمایشی تمایل به برگزاری جشنواره نداشت؟
به دلیل برگزاری شتابزده و بدون برنامه ریزی که خروجی در پی نداشت. ما مخالف برگزاری جشنواره به شکل رایج هستیم چرا که جز ایجاد هزینه گزاف خروجی به دنبال ندارد.
یکی از دلایل ضعف جشنواره بنا به اعلام هئیت داوران ارائه نمایشنامه های ضعیف در این دوره بود، بطوریکه در این بخش حتی منتخبی معرفی نشد. با توجه به حضور شما در شورای نظارت آثار نمایشی، به چه دلیل آثار ضعیف در جشنواره شرکت داده می شود و در مرحله داوری رد نمی شود؟
به دلیل اینکه مجبور به انتخاب آثار هستیم و در صورتی که بخواهیم از نظر فنی و تکنیکی و ساختارهای استاندارد آثار را بررسی کنیم اثری برای نمایش عمومی باقی نمی ماند.
نمی توان وقتی به یک گروه نمایش مبلغ پنج میلیون ریال داده می شود انتظار تولید فاخر داشت. باید متناسب با امکاناتی که در اختیار گروههای نمایش قرار می گیرد از آنها انتظار داشته باشیم.
تئاتر اردبیل نیازمند آموزش است و با وجود اینکه تلاش کردیم کانون نویسندگان را فعال کنیم اما همچنان نمایشنامه های تولیدی تناسبی با سلایق کارگردان ها ندارد.
چرا انجمن هنرهای نمایشی اقدام به سفارش نمایشنامه نمی کند؟
به دلیل اینکه نمی توانیم پاسخگوی مطالبات نویسندگان باشیم و وقتی نمی توان هزینه تولید نمایشنامه را پرداخت کرد به طبع سفارش آثار با هرج و مرج همراه خواهد بود.
هر چند اعتقاد داریم که تناسب با فرهنگ و سلایق و نیاز شهروندان از جمله ضروریاتی است که نویسندگان نمایشنامه باید به این مهم توجه ویژه داشته باشند.
در سالهای اخیر نرخ مهاجرت بازیگران تئاتر اردبیل با افزایش همراه بوده است. تعبیر شما از این اتفاق چیست؟
باید اعتراف کرد که اردبیل تئاتر حرفه ای ندارد. در تئاتر حرفه ای عوامل اجرا دستمزد مشخص دارند و وقتی بازیگر یا کارگردان می بیند نه هنر و تلاش وی ارج دارد و نه می تواند روی درآمد این شغل حساب کند به استان های دیگر به ویژه تهران مهاجرت می کند.
از جمله دغدغه های تئاتر اردبیل کمبود سالن برای اجرا و تمرین است. انجمن هنرهای نمایشی استان در خصوص بهبود وضعی این مهم چه اقداماتی انجام داده است؟
یکی از مهمترین مشکلات تئاتری ها همین است، وقتی که دو سالن اجرای فدک و بیضا به صورت چند منظوره تعریف شده و فاقد استانداردهای نور و صدا است؛ نمی توان انتظار داشت تلاش بازیگر نمود پیدا کند.
ما به دلیل طولانی بودن پروسه احداث سالن تئاتر شهر پیشنهاد کردیم هر یک از دستگاه های اجرایی از جمله شهرداری سالن مجموعه خود را به صورت اختصاصی در اختیار تئاتر استان قرار دهند. علاوه بر این شهرداری می تواند در پارک ها و فضاهای سبز سالن اختصاصی تئاتر در نظر بگیرد. موضوعی که تاکنون شهردار به آن پاسخ قطعی نداده است.
به نظر شما خلا مدیریتی تئاتر اردبیل در چیست؟
نبود برنامه استراتژیک. یک مدیر باید بتواند استراتژی تئاتر اردبیل را تعریف و بر مبنای آن برنامه ریزی کند. ما حتی در طول این سالها نتوانسته ایم گریزی به تئاتر کودک بزنیم، این در حالی است که می دانیم برنامه عمو فیتیله و عمو پورنگ کفاف نیاز تربیتی کودک را نمی دهد.
علاوه بر این توجه به مطالبات و عقاید انجمن هنرهای نمایشی و اعتماد سازی و باور به این انجمن در کنار حمایت های مالی می تواند وضعیت تئاتر اردبیل را تغییر دهد.
..........................
گفتگو: ونوس بهنود