به گزارش خبرگزاری مهر، كتاب «انديشه‌هاي حكمي و اجتهادي شهيد صدر» با هدف نشان دادن مبانی فلسفی-اسلامی علوم انسانی و چگونگی تأثیرگذاری آنها بر تولید علوم انسانیِ اسلامی در عرصه نظریه پردازی و تحقیقات کاربردی در آثار و اندیشه های شهید صدر و دربردارنده نوآوریهای متعدد شهید صدر در این عرصه و سنجش آن می باشد.
ساختار این پژوهش در هفت فصل تنظیم شده است. این فصول که دربردارنده مقالات متعددی است، به شرح زیر معرفی می شود.
فصل اول. کلیات که شامل دو مقاله است: اول «زیستنامه و معرفی آثار ایشان» و دوم «شهید صدر و کاستیهای متون آموزشی حوزه».
فصل دوم. فلسفه علم که شامل سه مقاله است: اول «منطق استقراء از دیدگاه شهید صدر»، دوم «دیدگاه شهید صدر درباره احتمال» و سوم «علیت و سلطنت انسان از دیدگاه شهید صدر».
فصل سوم. فلسفه دین و اجتهاد شامل پنج مقاله: اول «روش دینشناسی شهید صدر»، دوم «اثبات توحید از طریق منطق ذاتی»، سوم «انسجام تفکر اصولی در مکتب شهید صدر»، چهارم «تطور اصول فقه در اندیشه شهید صدر» و پنجم «کلام شیعه و ادوار حیات فکری ائمه علیهم السلام».
فصل چهارم. حکمت قرآن شامل چهار مقاله: اول «رسالت قرآن»، دوم «روششناسی تفسیری شهید صدر»، سوم «جایگاه آیات الاحکام در منظومه فکری شهید صدر» و چهارم «تفسیر موضوعی از دیدگاه شهید صدر و استاد مصباح».
فصل پنجم. فلسفه علم الاجتماع شامل سه مقاله «خاستگاه کشف قانونهای تاریخی؛ بررسی دیدگاه شهید صدر»، دوم « فرهنگ و تمدن از نگاه شهید صدر» و سوم «وجودشناسی جامعه از منظر شهید صدر».
فصل ششم. فلسفه سیاسی شامل سه مقاله: اول «حکومت از منظر شهید صدر»، دوم «مردمسالاری دینی در اندیشه سیاسی شهید صدر» و سوم «نظریه آزادی در اندیشه سیاسی شهید صدر».
فصل هفتم. فلسفه اقتصاد شامل سه مقاله: اول «نقش مجامع فقهی در مقابله با چالشهای روند بانکداری اسلامی»، دوم « بانک بدون ربا از دیدگاه اسلام با نگاه شهید صدر» و سوم « شهید صدر و برداشت های نوین از آیات اقتصادی قرآن».
در بخشي از مقدمه اين كتاب آمده است:
يکي از متفکران و نظريه پردازان معاصر که متأثر از مباني ديني، نظريه خاصي را درباره علم دینی ارائه نموده است و رهیافت او در نظریه پردازی دینی و تحقیقات علوم انسانی اسلامی به مثابه یک الگوی روشی می تواند مورد بررسی، تحقیق و تکمیل قرار گیرد «شهيد آيت‌الله سيدمحمدباقر صدر(ره)» می‌باشد. علم دینی در مکتب علامه صدر، یکی از نخستین نظریه های علوم انسانی اسلامی است. البته شهید صدر هیچ نگاشته مستقلی که به تبیین نظریه علم دینی خودش بپردازد، ندارد ولی به صورت کاربردی در حوزههایی چون روششناسی، اقتصاد، علمالاجتماع، سیاست به تحقیق و تدوین نظریه پرداختهاست و به ویژه در اقتصاد آثار متعددی نگاشته که «اقتصادنا»، «البنک لاربوی فی الاسلام» از دیگر آثار شهرت بیشتری دارد.
امتیاز الگوی شهید صدر در باب علم دینی علاوه بر اینکه از پیش‌کسوتان این بحث است، این است که تنها به مبانی و ارائه مدل عقلانیت و کلیات الگوی تولید علم دینی اکتفا نکرده است، بلکه عقلانیت اسلامی را لااقل در عرصه اقتصاد پیاده کردهاست و می توان از این امر جزئیات این الگو را نیز تنسیق، تدوین و تکمیل نمود.
آيت‌الله شهيد صدر از جمله متفکرانی است که همواره نسبت به اندیشه ناب اسلام حساسيت داشته و در مقابل دو جريان مهم نظري و عملي در شرق و غرب اعلام موضع نموده است. وي با تأليف کتاب «فلسفتنا»، چهارچوب‌هاي معرفتي ليبراليسم و سوسياليسم را به چالش کشيد و در همان راستا مباني معرفتي اسلام را طرح نمود. پس از آن با تکيه بر همان مباني، کتاب «اقتصادنا» را نوشت و پس از نقد مباني نظري اقتصاد سوسياليستي و سرمايه‌داري، مکتب اقتصاد اسلامي را طرح نمود و نگاهي اصلاحي به علوم انساني انداخته است. رگه‌هاي انديشه‌هاي ناب اين متفکر برجسته و اسلام‌شناس مصلح، در تمام آثار و تأليفاتش وجود دارد. زاویه دید شهید صدر که در این مجموعه به تصویر کشیده می‌شود، در زمان خود از بيشترين انسجام و شفاف‌ترين رهيافت‌ها برخوردار بوده است و تا زمان کنوني نيز کارآمدی خود را از دست نداده است.
کتاب« اندیشه های حکمی و اجتهادی شهید صدر» به كوشش ابوالفضل عنابستاني و تحت نظارت حجت‌الاسلام دکتر خسروپناه و به همت مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران به بهاي 19000 تومان در 1000 نسخه منتشر شده است.