به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان علیرغم اینکه گفته می شود استانی کویری است اما حقیقت این است که تنها بخشی از این استان که از قطبهای اصلی کشاورزی کشور محسوب می شود کویری است و اکثر مناطق این استان مملو از باغها و مزارع کشاورزی است.
جنوب کرمان به دلیل حاصلخیزی و وجود آب فراوان برای کشاورزی به گلخانه طبیعی شهرت یافته است و هر ساله هزاران تن انواع محصولات کشاورزی از این استان صادر می شود که سرآمد آنها پسته، خرما و گردو و انواع محصولات جالیزی و همچنین محصولات کشت استمرار به ویژه سیب زمینی و پیاز است.
اما در این استان یک مشکل اساسی در زمینه کشاورزی وجود دارد که مسئولان استان سعی می کنند با دفع الوقت در آینده با آن روبرو شوند اما روز به روز این مشکل بزرگتر می شود، خشکسالی 17 ساله در کرمان از وسعت کشاورزی استان می کاهد و در کنار کاهش کمیت، کیفیت محصولات نیز تحت تاثیر قرار گرفته است اما همچنان مشکل پا برجا مانده است.
نکته جالب اینکه این خود کشاورزان هستند که بیشترین ضربه را به کشاورزی استان کرمان می زنند در شرایطی که کمبود شدید آب حتی به بحث تامین آب شرب نیز کشیده شده است که کشاورزی 90 درصد مصرف آب موجود در استان کرمان را به خود اختصاص داده است.
در این میان آبیاری سنتی و غرق آبی 70 درصد از آب را تبخیر و یا جذب زمین می کند این شرایط متاسفانه همچنان در کرمان ادامه دارد و منابع آبی استان کرمان هدر می رود با این وجود توسعه مکانیزه آبیاری در کرمان بسیار کند پیش می رود و کشاورزان نیز به دلیل هزینه بر بودن کمتر به سمت مکانیزه کردن مزارع گرایش دارند.
کشاورزانی که پشت مشکلات مکانیزه کردن آبیاری مانده اند
هر چند بحث فرهنگسازی آبیاری مکانیزه در بین کشاورزان مطرح می شود اما دلیل اصلی آبیاری سنتی در کرمان، عدم وجود بودجه مناسب از سوی کشاورزان، افزایش سرسام آور هزینه مکانیزه کردن باغها و سخت شدن آب و افزایش املاح و از بین رفتن زمینه این نوع آبیاری است.
وجود این شرایط در حالی است که کشتهای بی اهمیت در بین کشاورزان نیز رواج دارد و در برخی موارد آبیاری غرق آبی در مزارعی که کشتهای بدون صرفه اقتصادی دارد وضعیت را بحرانی کرده است.
در کرمان محصولاتی کشت می شود که هزینه آبی که برای تولید آنها صرف می شود به مراتب بیشتر از قیمت نهایی محصولات است.
اصلاح الگوی کشت در حالی از سوی مسئولان مطرح می شود که تا کنون راهکاری برای حل این مشکل عملیاتی نشده است.
نجات کشاورزی کرمان از اصلاح الگوی کشت می گذرد/ زعفران کشت جایگزین
با این وجود کشاورزان برای رهایی از مشکلات کم آبی و خشک شدن زمینهای کشاورزی در برخی مناطق استان به کشت زعفران روی آورده اند.
نیاز اندک به آب، تطبیق شرایط اقلیمی کرمان برای کشت زعفران و سیر صعودی نرخ زعفران در استان کرمان بسیاری را به سمت کشت این محصول سوق داده است.
این مسئله به خصوص در زرند و روستای دشت خاک مشاهده می شود.
هم اکنون فصل آغاز برداشت زعفران در استان کرمان آغاز شده است و این مصحول که از خراسان و قائنات هم اکنون به کرمان امده است تکاپویی بین زعفران کاران ایجاد کرده است.
دشت خاک به دشت گل تبدیل شد
محمد برازنده، کارشناس اقتصادی کشاورزی و استاد دانشگاه در این خصوص در گفتگو با مهر اظهارداشت: طبق تحقیقات و بررسیهای صورت گرفته کرمان نیاز مبرم به اجرای طرحهای کشت جایگزین دارد.
وی افزود: طبق بررسیهای صورت گرفته دشتهای کرمان برای کشت زعفران بسیار مستعد است و به همین دلیل نیز پیاز زعفران از خراسان به کرمان آورده شده است و به ویژه در شهرستان زرند و دشت خاک کشت زعفران در دستور کار جدی قرار گرفته است.
برازنده خاطرنشان کرد: هر چند دلیل اصلی کشت زعفران در کرمان خشکسالی است اما کیفیت بالای کرمان در زعفران نشان از مناسب بودن کشت این محصول برای جایگزینی در کرمان دارد.
وی افزود: از هم اکنون باید جلوی مشکلاتی که در سایر استانها مقابل کشاورزان زعفران کار وجود دارد بگیریم ضمن اینکه این مشکلات هم اکنون نیز در کرمان وجود دارد که می توان به فروش فله ای محصول و حضور گسترده دلالان در کرمان اشاره کرد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: از سوی دیگر باید امکانات لازم برای ایجاد صنایع لازم در این زمینه از جمله خشک کردن گل زعفران ایجاد شود و نباید اجازه نداد گل زعفران به صورت فله ای فروخته شود زیرا سود افزوده محصول برای کشاورزان کاهش می یابد و زعفران نیز ارزش اقتصادی خود را از دست می دهد.
وی گفت: در سال گذشته ارزش ریالی زعفران نیز افزایش مطلوبی داشت اما با توجه به شرایط خاص اقتصادی خانوارها زعفران را از سبد مصرف خارج می کنند و که این امر هم مشکلی برای کشاورزان است که بهترین راه حل برای حل این مشکل نیز صادرات زعفران موجود در استان کرمان است.
جشن برداشت زعفران در دشت خاک
فرماندار زرند نیز با اشاره به کشت گسترده زعفران در روستای دشت خاک به خبرنگار مهر بیان داشت: طرحهای آموزشی به کشاورزان از جمله دلایل اصلی اقبال به کشت زعفران است و به دلیل اقبال گسترده نیز هر سال جشن زعفران همزمان با فصل برداشت محصول در دشت خاک برگزار می شود که در سال جاری نیز هم زمان با فصل برداشت این جشن برگزار شد و هم اکنون نیز برداشت زعفران در حال انجام است.
رضا کرمی گفت: 170 هکتار مزارع کشاورزی دشتخاک، هتکن و سربنان به کشت زعفران اختصاص یافته است و برداشت دستی هم اکنون در حال انجام است.
کشت جایگزین در دشتهای رفسنجان
مدیرجهاد کشاورزی رفسنجان نیز در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: برداشت زعفران از بیش از 10 هکتار از زمین های منطقه راویز این شهرستان آغاز شد.
رضا بمانی با اشاره به پتانسیلهای بالای کشت زعفران در رفسنجان افزود: امسال پیش بینی می شود از هر هکتار بیش از سه کیلوگرم زعفران برداشت شود.
وی ارزش ریالی هر کیلوگرم زعفران را 45 میلیون ریال اعلام و تصریح کرد: به دلیل شیرین بودن آب قنات منطقه راویز، کشاورزان در این محل به کشت زعفران می پردازند.
بمانی گفت: در همه نقاط شهرستان رفسنجان نیز می توان به کشت این محصول با ارزش کشاورزی پرداخت.
.........................................
گزارش: اسما محمودی