به گزارش خبرگزاری مهر، یک عضو هيئت علمي جهاددانشگاهي فارس در این کارگاه گفت: بخش قابل توجهي از حكايتهاي گلستان را مي‌توان كهن الگوي داستان‌هاي مينيمال يا كمينه گراي امروز دانست.
سيدمحمد برفر با اشاره به اينكه قصه‌ها و رمانسهاي كهن را مي‌توان منشاء پيدايش داستان‌هاي كوتاه و رمان هاي امروزي دانست، اظهار داشت: اگر قصه هاي "كانتربري"، "جفري چاوسر" و "دكامرون" جوواني بوكاچو سرمنشاء داستان‌هاي كوتاه امروزي است، بخش قابل توجهي از حكايتهاي گلستان را مي‌توان كهن الگوي داستان‌هاي مينيمال يا كمينه گراي امروز دانست زیرا اين حكايات از ساختي بسيار موجز برخوردارند و به معني واقعي كلمه، تنها يك لحظه كوتاه از زندگي را به نمايش مي‌گذارند.
قصه‌هاي گلستان، داراي پيرنگي حساب شده است
استاد فيلمنامه نويسي و نقد و تحليل فیلم و سینما با يادآوري اينكه حكايات گلستان به لحاظ صناعات داستان پردازي طيفهاي متفاوتي را شامل مي‌شود، چگونه گفتن را در ادبيات داراي اهميتي بالا برشمرد و نه چه گفتن، اشاره کرد: اين حكايات از قصه‌هاي نسبتاً بلندي همچون «جدال سعدي با مدعي» در پايان باب هفتم تا انديشه‌هاي حكميانهي بسيار موجز( گاه در حد دو سطر) بهويژه در باب هشتم، در نوسان است.
اين پژوهشگر افزود: برخي از قصه‌هاي گلستان، داراي پيرنگي كاملاً حساب شده است به اين معني كه سعدي در اين قصه‌ها، با يك مقدمه آغاز مي كند و سپس به كشمكش و آنگاه بحران و نقطه اوج و در نهايت گره گشايي مي رسد.
وي با ذكر نمونه هايي از اين حكايت ها، ادامه داد: البته حكاياتي نيز هستند كه از يك طرح واره فراتر نمي روند و فاقد پيرنگ به معني واقعي كلمه هستند. اين طرح واره ها، در هشت باب گلستان موجود هستند و بويژه باب هشتم بيشتر مشتمل برهمين طرح واره ها است
برفر ادامه داد: عمده قصه‌هاي گلستان ساختار مقامه رادارند و به لحاظ موضوع به حوزه ادب تعليمي تعلق دارند.
اين پژوهشگر و منتقد ادبي افزود: اهميت سعدي در به كارگيري نثر مقامات، نثري متأثر از ادبيات عرب و ايجاز زباني قرآن كريم، تا بدان حد است كه به باور يكي از استادان زبان و ادبيات عرب، عنوان « مقامات سعدي» عنوان ديگري است كه مي توان به گلستان او داد.
برفر تأكيد كرد: اگر چه نخستين بار در ادب پارسي اين قاضي حميدالدين بلخي بود كه به نوشتن مقامات پرداخت، اما با تأليف گلستان، مقامات حميدي تحت الشعاع اين اثر گران سنگ قرار گرفت.
سعدی طرز تفكر و طرح داستان سازي را بكلي عوض کرد
عضو هیئت علمي جهاد دانشگاهي فارس افزود: سعدي با نوشتن گلستان، نه تنها سبك نگارش را در مقامات تغيير داد، بلكه طرز تفكر و طرح داستان سازي را نيز بكلي عوض نمود. از سويي از التزام مصرانه به صنايع بديعي چشم پوشيد و تناسب دلپذيري ميان فرم و محتوا بوجود آورد.
وی اضافه كرد: انقلاب نامحسوس ديگر سعدي درمقامه نويسي، انتخاب يك نام شاعرانه فارسي (گلستان) براي اثر خود بود. هرچند وي تنها نويسنده و شاعر تاريخ ادبيات جهان نيست كه اثر طبع خود را گلستان ناميده است.