به گزارش خبرنگار مهر، اروند رودخانه برزگي است كه در جنوبي ترين نقطه سرزمين ايران واقع شده و در كنار آن بزرگترين نخلستان جهان قرار دارد؛ رودي كه از بصره مي آيد، از نهر خين در جنوب شلمچه به مرز ايران مي رسد و پس از آن، خط مرزي مشترك ايران و عراق مي شود.
كارون نيز در خرمشهر به آن مي پيوندد و پيش از آنكه به خليج فارس برسد، 81 كيلومتر را در مرز ما و در جنوب آبادان مي پيماي دكه در طول روز، چهار جزر و مد اتفاق مي افتد كه تماما متاثر از جزر و مد خليج فارس مي باشد كه در زمان مد، جريان آب به سمت بصره و در هنگام جزر، در جهت عكس حركت مي كند و اين دو جريان متفاوت آب اروندرود را به رودخانه اي پيچيده تبديل كرده و در آنسوي رود و در سرزمين همسايه، نخلستان هاي بصره همه جا را پوشانده است.
غروب 20 بهمن 1364 سه هزار بسيج، لباس غواصي بر تن كردند و آماده شدند تا با عبور از عرض 600 تا 1500 متري اروندرود، وارد منطقه عراقي ها شوند. عراقي ها به كمك رازيت (يك نوع رادار سطحي)، دوربين هاي ديد در شب، پرژكتورهاي قوي، ديدگاه هاي فراوان، سنگرهاي چند دهنه در نزديكترين نقاط ساحل و اسكله هاي مستحكم، بر اروندرود اشراف كامل كامل داشتند، اما رزمندگان با عبور از موانع به شناسايي و عمليات پرداختند و نهايتا در نيمه شب بيستم بهمن با رمز يافاطمه الزهرا(س) آغاز شد... .
از جهتي ديگر "اروند كنار" نيز منطقه اي پر نخلستان است كه در حاشيه اروند رود و روبروي فاو عراق قرار دارد. پيش از عمليات "والفجر8" ايراني ها همه فعاليت هاي مهندسي، تداركات و پشتيباني عمليات هايشان را از ميان نخلستان هاي اين منطقه انجام مي دادند.
نيروهاي مهندسي با عريض كردن نهرهايي كه به اروند مي رسند، امكان انتقال نيروها به وسيله قايق را به اروندرود فراهم آوردند. نيروهاي توپخانه نيز با قرار گرفتن در مكان هايي مناسب در اروندرود توانستند نقش موثري در جريان عمليات ايفا كنند و در واقع كنار مطلع عمليات والفجر 8 محسوب مي شوند.
نگاهي به مكتوباتي كه در زمينه نقش رزمندگان استان همدان در عمليات والفجر8 نگاشه شده اند بيانگر آن است كه طراحي اين عمليات در منطقه فاو در سال 1364 توسط سپاه برنامه ريزي شد و اين عمليات در زماني در حال وقوع بود كه مدت كوتاهي از دستور حضورت امام(ره) مبني بر تشكيل سه نيروي زميني، هوايي و دريايي در سپاه گذاشته شده بود.
در كنار اين عمليات حماسي جهت اغفال دشمن از منطقه نبرد اصلي يعني فاو، تك هاي ايذايي در محورهاي ديگر طراحي شد كه از جمله آنها مي توان تك محور جزيره ام الرصاص و بوارين را نام برد.
رزمندگان لشگر 32 انصارالحسين(ع) همدان طي پاييز و زمستان سال 1364 در محور هورالهويزه به حالت پدافندي استقرار يافته و نيروهاي غواصي اطلاعات عمليات مشغول شناسايي معابر وصولي به خطوط دشمن بودند.
در تاريخ بيستم بهمن ماه سال 64 طي دستورالعملي از سوي قرارگاه به يگان انصارالحسين(ع) ابلاغ شد كه مهياي شركت در عمليات ايذايي والفجر8، طراحي شده در محور جزيره بوارين گشته و متعاقب آن رزمندگان گردان 154 حضرت علي اكبر براي شركت در اين عمليات راهي منطقه شدند و نيروهاي گردان 154 در اين عمليات ايذايي به خوبي توانستند تمامي مواضع دشمن را به تصرف خود درآورده و تا مدتي از آن پدافند كنند.
رزمندگان لشگر 43 امام علي(ع) كه اكثر آنان را نيروهاي استان همدان تشكيل مي دادند با انجام عمليات مهندسي در اين مرحله از عمليات نقش فعالي را ايفا كردند و در همين زمان رزمندگان ساير يگان ها مرحله اول عمليات والفجر را با رمز يافاطمه الزهرا(س) با گذر غواصان از عرض رودخانه اروند آغاز كردند.
با تضرف مواضع دشمن در آنسوي اروند نيروهاي پياده به وسيله قايق به صورتي گسترده به ساحل دشمن انتقال داده شدند و طي مراحل بعدي شهر فاو و قسمت هايي از جاده هاي ام القصر، بصره و البحار به تصرفرزشمندگان درآمد.
مرحله دوم عمليات در تاريخ بيست و هشتم بهمن سال 64 طراحي شد كه در اين مرحله رزمندگان گردان هاي 155 حضرت علي اصغر و 153 قاسم بن الحسن از يگان انصارالحسين(ع) بر روي محور جاده فاو - بصره وارد عمل شدند و در اين عمليات هدف نيروهاي همدان تصرف دو قرارگاه مهم دشمن بود كه تعدادي از يگان هاي زرهي دشمن را در خود جاي داده بودند.
سرانجام در ساعت 23 رزمندگان گردان هاي 155 از چپ و 153 از راست جاده به خطوط پدافندي دشمن هجوم آوردند و پس از درگيري هاي سخت و نفس گير، خاكريز اول دشمن سقوط كرد و به دنبال آن خاكريز دوم و سوم نيز به تصرف رزمندگان درآمد.
در اين زمان سراسر دشت مملو از تانك هاي دشمن شده و حتي در مواردي تانك ها با چراغ هاي روشن به سمت مواضع فتح شده حركت مي كردند، بنا به شواهد و قرائن قريب به 350 دستگاه تانك هاي مدرن و تنومند كارگر نيفتاده و در پاره اي مواقع رزمندگان با توقف تانك ها از آنان بالا رفته و از دريچه بالايي برجك، نارنجك به داخل آنها انداخته و آنها را منهدم مي كردند.
در مرحله ديگر فشار بي امان پاتك هاي دشمن بر روي جاده فاو - ام القصر آغاز شد و بنا بر صلاحديد فرماندهان، رزمندگان گردان هاي 154، 152 و 151 به ترتيب در سركوب اين پاتك ها ايفاي نقش كردند.
شدت آتش توپخانه، ادوات و زرهي دشمن و تعدد حملات يگان هاي پياده به حدي بود كه مقاومت در برابر ايشان را ناممكن مي نمود اما با پايداري دلاوران استان همدان اين حملات يكي پس از ديگري عقيم مانده و دشمن با تحمل هزيمت، مجبور به عقب نشيني از مواضع خود گرديد.
اين صبر و رشادت رزمندگان در برابر شدائد موجود به تعبير فرمانده كل سپاه حفظ تنگه احد نام گرفت و اهميت جاده فاو - ام القصر از نظر سوق الجيشي براي دشمن به گونه اي بود كه علاوه بر حملات هوايي و بمباران مكرر مواضع نيروهاي اصلام، حملات گسترده شيميايي دشمن بارها و بارها تكرار و جمع كثيري از رزمندگان استان به شهادت رسيده و يا مجروح شدند.
با توجه به مباحث عنوان شده و اهميت گرانسنگي كه عمليات والفجر 8 در دوران دفاع مقدس ايفا كرده از جهتي و نقش رزمتدگان استان همدان در اين مهم از سوي ديگر، امروز پنجشنبه گردهمايي فرماندهان و پيشكسوتان لشگر 32 انثار در عمليات والفجر8 در باغ موزه دفاع مقدس همدان برگزار شد.
تحریر تاریخ جنگ استان همدان کاری ماندگار است
مديركل بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس استان همدان در اين گردهمايي عنوان كرد: كار بسيار خوبي كه در مجموعه استان همدان شكل گرفته و به عنوان يادگاري خواهد ماند اين است كه با تدبير شما عزيزان مجموعه بنياد حفظ آثار واسطه خيري شد تا كارنامه تاريخ جنگ استان همدان را به رشته تحرير درآورد.
جعفر زمرديان افزود: بازده زماني هشت ساله دفاع مقدس به پنج مقطع براي تحرير تقسيم شد كه در گردهمايي امروز قرار بر اين است كه مقطع سوم اين برهه مورد بررسي قرار گيرد.
وي با بيان اينكه مقطع اول اين پنج دوره با عنوان " از اروند تا قراويز" به رشته تحرير در آمد و توزيع شده است، گفت: مفطع دوم نيز به سه بخش تقسيم شده كه يك جلد از كتب آن به چاپ رسيده و كارهاي تحقيقاتي دو جلد ديگر نيز تا پايان امسال نهايي مي شود.
مديركل بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس استان همدان با بيان اينكه مقطع سوم موضوع اصلي گرهمايي امروز است، ابراز داشت: امروز همه صحبت براي جلد اين مقطع است كه نقش لشگر انصارالحسين(ع) در عمليات فاو را شامل مي شود.
زمرديان با بيان اينكه تصور بر اين است كه اين بخش از ديگر بخش هاي ما بتواند موفق تر عمل كند كه در اين زمينه دلايل نيز مبسوط است، افزود: پس از اين مرحله وارد مرحله مقطع چهارم خواهيم شد.
وي همچنین عنوان داشت: امروز هر كاري كه در قالب كارنامه جنگ انجام شود پس از جمع بندي در استان و مديريت فرماندهان پنج مقطع دفاع مقدس همدان در استان همدان، به پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس فرستاده مي شود تا در اين مركز بازبيني نهايي انجام شود و مجوز انتشار را دريافت كنيم.
كاري كه در زمينه به تحرير درآوردن تاريخ دفاع مقدس صورت مي گيرد در واقع" كارنامه" است
مديركل بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس استان همدان با بيان اينكه كاري كه در زمينه به تحرير درآوردن تاريخ دفاع مقدس صورت مي گيرد در واقع" كارنامه" است، گفت: در اين مجال بايد بگونه اي بحث شود تا كمك كننده بيان نقش بزرگ هر رده و گردان در سال ها دفاع مقدس باشيم.
سردار حسام نيز در اين گردهمايي با اشاره به شكل گيري روند تحرير تاريخ نقش رزمندگان استان همدان در دفاع مقدس اين مهم را امري شايسته دانست و گفت: اين حركت براي نسل هاي آينده نيز ماندگار خواهد شد.
وي كه از فرماندهان سالهاي جنگ تحميلي است با بيان اينكه بيان، يادآوري، ثبت و ضبط آنچه در روزهاي دفاع مقدس گذشت امري مهم و شايان توجه است، به بازخواني عمليات در 12 سال پيش در همدان اشاره كرد و بازخواني و ثبت و به تحرير درآمدن عمليات هاي زمان جنگ تحميلي را گامي ارزشي در راستاي جلوگيري از فراموش شدن مقاطع مختلف ارزيابي كرد.
لزوم توجه به همه جنبه های شفاهی و مکتوب وقایع مختلف جنگ
سردار حسام با بيان اينكه بازخواني عمليات ها تنها اقوال شفاهي است بر لزوم توجه به اسناد مكتوب در اين زمينه صحه گذاشت.
وي همچنين بر لزوم بررسي همه جانبه موضوعات و ابعاد مختلف جنگ خصوصا عمليات والفجر 8 كه موضوع اصلي اين گردهمايي است تاكيد كرد و اتكاي صرف به يك موضوع را كافي ندانست.
ذائقه جوانان و نسل حاضر بيشتر با خاطره مانوس است
اين فرمانده سالهاي دفاع مقدس با اشاره به اهمت نوع نگارش تاريخ دفاع مقدس در راستاي ماندگاري و تبيين در جامعه ابراز داشت: شايد نگاه فرماندهان و عالي رتبه گان جنگ به موضوعات و عمليات هاي آن سالها تحليلي باشد اما بايد توجه داشت ذائقه جوانان و نسل حاضر بيشتر با خاطره مانوس است.
سردار حسام با اشاره به ابعاد مختلف عمليات والفجر 8 بر لزوم توجه به ظرافت در بيان موضوعات و نحوه عمليات اين برهه صحه گذاشت و گفت: تبادل مباحث با ديدگاه كارشناسي سبب پر كردن خلاها و شكاف هاي موجود در برخي از نقاط تاريخ دفاع مقدس مي شود.
وي همچنين به تشريح اهداف و روش بازخواني با هدف نگارش تاريخ جنگ استان همدان پرداخت.
سردار حسام از ميهمانان حاضر در جليه خواست موارد مورد بحث را به صورت تبييني و تشريحي مورد بررسي قرار داده و ديدگاه هاي خود را در زمينه مباحث عنوان كنند تا بر اساس تباديل نظرات بتوان تصميم نهايي و نتيجه مطلوب را گرفت.
در اين قسمت تريبون گردهمايي امروز ميزبان سخنان فرمانده وقت لشگر انصار بود كه وي در ابتدا انجام كار در راستاي دفاع مقدس را ادامه تعهد به عمل به آرمان شهدا دانست.
رسالت ما رزمندگان هنوز هم تمام نشده و ادامه دارد
حاج مهدي كياني با بيان اينكه رسالت ما رزمندگان هنوز هم تمام نشده و ادامه دارد، تا به نسل هاي آينده سپرده شود، گفت: دو خطر همزمان تاريخ دفاع مقدس را تهديد مي كند كه يكي از اين دو خطر بحث تحريف هاي رويدادها است و البته بايد گفت اين تهديد وضوح بيشتري داشته و قابل جبران است.
وي با بيان اينكه پررنگ كردن برخي موارد مربطو به تاريخ دفاع مقدس در برخي مكان ها و ظاهر سازي براي مراسم يا موضوعاتي كه محتواي اصيل ندارد را خطر دوم بيان كرد و در اين زمينه متذكر شد: اين روند با ظرافت خاصي صورت مي گيرد و خيلي مشهود نيست اما بايد مواظب ان بود تا ظاهر پوسته اي يك موضوع با ثالب دفاع مقدس باطني تهي نداشته باشد.
حاج مهدي كياني همچنين تاكيد كرد: با برگزاري چنين همايش ها و نشست هاي مشتركي بايد سعي بر آن شود كه خروجي واحدي از برهه هاي زماني مورد توجه بيرون آمده و در اختيار نسل هاي بعدي نيز قرار گيرد.
وي با اشاره به نقش استان همدان در عمليات هاي مختلف دوران دفاع مقدس بر لزوم توجه به ابعاد اين رويدادها صحه گذاشت.
فرمانده وقت لشگر انصار در نشستی تخصصی و منسجم در راستای تشریح ابعاد و زوایای مختلف عملیات والفجر 8 برآمد و در اثنای مباحث به نقش رزمندگان استان همدان در مقاطع مختلف جنگ نیز اشاره داشت.
این گردهمایی دو روزه اهداف خود را با برگزاری نشست های تخصصی و مشورتی در زمینه ابعاد مختلف عملیات والفجر 8 پی گرفت که مباحث و موضوعات طرح شده در آن پس از بررسی به اجماع نظر خواهد رسید.
گفتنی است این گردهمایی تخصصی فردا در باغ موزه دفاع مقدس همدان پس از بررسی نتایج به کار خود پایان خواهد داد.
_________
گزارش: زهرا مرادوند