برنامه اقدام مشترک
مقدمه:
هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوی که تضمین کند برنامه هسته ای ایران کاملاً صلح آمیز باقی خواهد ماند. ایران اعلام می نماید تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هسته ای نیست. راه حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگرانیها می انجامد. این راه حل جامع، ایران را قادر می سازد تا بهطور کامل از حقوق خود در بهرهگیری از انرژی هسته ای برای اهداف صلح آمیز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای و با رعایت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود. این راه حل جامع متضمن یک برنامه غنی سازی با تعریف مشترک و محدودیت های عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای می باشد. این راه حل جامع به مثابه یک مجموعه منسجم خواهد بود که هیچ بخشی از آن مورد توافق قرار نمی گیرد مگر آنکه در مورد تمامی بخشهای آن توافق حاصل شود. این راه حل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم می باشد و به رفع همه جانبه تمامی تحریم های شورای امنیت، تحریم های چندجانبه و تحریم های ملی مربوط به برنامه هسته ای ایران می انجامد.
در فاصله میان گام های اولیه و گام آخر، گام های دیگری از جمله پرداختن به قطعنامه های شورای امنیت با هدف پایان رضایت بخش بررسی موضوع توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود خواهد داشت. سه کشور اروپایی / اتحادیه اروپا به اضافه سه (3+3 یا 1+5) و ایران مسئول نهایی کردن و اجرای قدم های مورد توافق میان- مدت و راه حل جامع با حسن نیت خواهند بود. یک کمیسیون مشترک از 3+3 و ایران برای نظارت بر اجرای اقدامات میان مدت و بررسی مسائلی که ممکن است پدید آیند، تشکیل خواهد گردید، در حالی که آژانس مسئولیت راستی آزمایی اقدامات مربوط به موضوع هسته ای را بر عهده خواهد داشت. این کمیسون مشترک برای تسهیل حل و فصل مسائل مورد نگرانی گذشته و حال با آژانس همکاری خواهد کرد.
عناصر گام اول
گام اول دارای دوره زمانی شش ماهه خواهد بود و با توافق متقابل قابل تمدید میباشد. در این دوره همه اعضاء، با حسن نیت، در جهت حفظ فضای سازنده در مذاکرات فعالیت خواهند کرد.
ایران اقدامات داوطلبانه زیر را به انجام خواهد رساند:
- نیمی از اورانیوم موجود غنی شده 20 درصد را به صورت اکسید 20 درصد برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران ذخیره نماید. بقیه UF6 20 درصد را به مواد کمتر از 5 درصد رقیق نماید. خط برگشت پذیر نیز وجود نداشته باشد.
- ایران اعلام میکند که برای این دوره 6 ماهه، اورانیوم را به سطح بالاتر از 5 درصد غنی سازی نکند.
- ایران اعلام میکند که فعالیتهای خود در تاسیسات سوخت هسته ای نطنز[1]، فوردو[2] و یا راکتور اراک[3] را که توسط آژانس با نام IR-40 شناسائی میشود، بیش از این گسترش نخواهد داد.
- همانگونه که ایران در برنامه عملیاتی کردن تاسیسات تبدیل مواد، به آژانس اعلام کرده است، با آغاز خط تبدیل مواد UF6 غنی شده تا 5 درصد بهUO2 ، ایران تصمیم دارد موادUF6 جدیدا غنی شده تاسطح 5 درصد طی 6 ماه آینده را به اکسید تبدیل کند.
- محلهای جدید برای غنی سازی ایجاد نمی شود.
- ایران برنامه تحقیق و توسعه (R & D) تحت نظارت، از جمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنی سازی خود را که با هدف انباشت اورانیوم غنی شده صورت نمی گیرد، ادامه خواهد داد.
- عدم بازفرآوری یا ساخت تاسیساتی که توانایی بازفرآوری داشته باشند.
نظارتهای بیشتر:
- ارائه اطلاعات مشخص به آژانس بین المللی انرژی اتمی، شامل اطلاعات در خصوص طرح های تاسیسات هسته ای ایران، توصیف ساختمانها در هر یک از سایتهای هسته ای، توصیفی از سطح عملیاتی که در هریک از اماکن که به فعالیتهای هسته ای مشخص اشتغال دارند، اطلاعات در خصوص معادن و تخلیص و اطلاعات در خصوص منابع اولیه.
- ارائه پرسشنامه جدید فنی راکتور اراک به آژانس بین المللی انرژی اتمی که توسط آژانس با نام IR-40 شناسایی می شود.
- اتخاذ گامهاي لازم براي موافقت با آژانس بين المللي انرژي اتمي براي انعقاد "رهيافت پادمان" در مورد راكتور اراك كه توسط آژانس با نام IR-40 شناسايي مي شود.
- دسترسی روزانه بازرسان آژانس بين المللي انرژي اتمي به فردو و نطنز با هدف بررسي فايل هاي ضبط شده دوربينها در مواقعي كه آنها براي بازرسيهاي دوره اي موسوم به DIV ،IIV ،PIV و بازرسيهاي سرزده در سايت حضور ندارند.
- دسترسي هدايت شده بازرسان آژانس بين المللي انرژي اتمي به:
- كارگاههاي مونتاژ سانتريفيوژ[4]
- كارگاههاي توليد روتور سانتريفيوژ و محلهاي نگهداري، و
- معادن اورانيوم و تخليص اورانيوم
در مقابل، 3+3، اقدامات داوطلبانه زير را انجام خواهند داد:
- توقف تلاش براي كاهش خريد نفت خام ايران به نحوي كه مشتريان فعلی بتوانند ميانگين ميزان کنونی خريد نفت خام خود از ايران را کماکان ادامه دهند. بازگشت مبالغ مشخص از عوايد فروش نفت ايران در خارج از كشور به ایران. در مورد معاملات نفتی مذکور، تحريمهاي اتحاديه اروپا و آمريكا بر بيمه و خدمات حمل و نقل مرتبط، تعليق ميشوند.
- تعليق تحريمهاي امريكا و اتحاديه اروپا بر:
- صادرات پتروشيمي ايران و نیز تعلیق تحريم خدمات مرتبط[5]
- طلا و فلزات گرانبها، و تعلیق تحريم خدمات مرتبط
- تعليق تحريمهاي آمريكا بر صنعت خودرو و تعلیق تحريمهاي خدمات مرتبط
- صدور گواهي عرضه و نصب قطعات يدكي براي ايمني پرواز هواپيماهاي غيرنظامي ايران و خدمات مرتبط. صدور گواهي بازرسيهاي مرتبط با ایمنی و تعميرات در ايران و همچنین خدمات مرتبط[6]
- عدم صدور قطعنامههاي جديد تحريم هستهاي توسط شوراي امنيت سازمان ملل متحد
- عدم صدور قطعنامههاي جديد تحريم هسته اي از سوی اتحاديه اروپا
- دولت امريكا، در چارچوب اختیارات قانوني رئيس جمهور و كنگره از تحميل تحريمهاي جديد هستهاي خودداري خواهد كرد.
- يك كانال مالي به منظور تسهيل تجارت امور انساندوستانه براي تامين نيازهاي داخلي ايران با استفاده إز درآمدهاي نفتي ايران در خارج از كشور ايجاد خواهد شد. تجارت امور انساندوستانه شامل مراودات تجاري مرتبط با توليدات غذايي و كشاورزي، دارو، تجهيزات دارويي و مخارج پزشكي بيماران خارج از كشور خواهد بود. اين كانال مالي شامل بانكهاي خارجي مشخص و بانكهاي ايراني غير تحريم شده خواهد بود كه بههنگام ايجاد اين كانال مالي مشخص خواهند شد.
- کانال مزبور همچنین موارد را دربر می گیرد:
- نقل و انتقالهای مالی مورد نیاز برای پرداخت تعهدات ایران به سازمان ملل متحد
- پرداخت مستقیم شهریه به دانشگاهها و دانشکدهها برای دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج از کشور تا مبلغ توافق شده برای یک دوره شش ماهه.
- کانال مزبور همچنین موارد را دربر می گیرد:
- افزایش آستانه برای اخذ مجوزهای اتحادیه اروپا جهت تبادلات مالی تجارت موارد غیرتحریمی تا مبلغ مورد توافق.
عناصر گام نهایی راه حل جامع*
گام نهایی راه حل جامع که اعضا قصد دارند مذاکره در خصوص آن را در کمتر از یک سال بعد از تصویب این سند، به پایان رسانده و اجرای آن را شروع کنند، عبارتند از:
- دارای دوره زمانی بلندمدت مشخصی خواهد بود که مدت آن مورد توافق قرار خواهد گرفت.
- بیانگر حقوق و تعهدات اعضاء معاهده عدم گسترش سلاحهای هستهای و موافقتنامههای پادمان آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد.
- بهطور همهجانبه تحریمهای هستهای شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریمهای چندجانبه و تحریمهای ملی را برداشته و از جمله گامهایی برای دسترسی به حوزههای تجاری، فن آوری، مالی و انرژی را بر مبنای یک برنامه تنظیمی که در خصوص آن توافق به عمل خواهد آمد را اتخاذ نماید.
- متضمن یک برنامه غنی سازی باشد که توسط طرفین تعریف میگردد، برنامهای که شاخصههای آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی، با محدودیتهای مورد توافق در خصوص دامنه و سطح فعالیتهای غنی سازی، ظرفیت غنی سازی، محلهایی که در آن غنی سازی انجام میشود و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره زمانی که مورد توافق قرار میگیرد، تعیین میگردد.
- نگرانیهای مرتبط با رآکتور اراک که توسط آژانس با نام IR-40 شناخته میشود، را کاملا برطرف نماید. بازفرآوری و یا احداث تاسیساتی که قادر به بازفرآوری باشد، ایجاد نخواهد شد.
- اقدامات شفاف ساز و با نظارت بیشتر مورد توافق را به طور کامل به اجراء درآورد. پروتکل الحاقی در چارچوب اختیارات رئیس جمهور و مجلس شورای اسلامی تصویب و به اجراء درآید.
- شامل همکاری بین المللی هسته ای غیر نظامی باشد، که این همکاریها از جمله در خصوص دستیابی به راکتورهای مدرن آب سبک قدرت و تحقیقاتی و تجهیزات مرتبط و نیز عرضه سوخت هستهای مدرن و برنامه های تحقیق و توسعه (R&D) مورد توافق می باشد.
به دنبال اجرای موفق گام نهایی راه حل جامع و با سپری شدن کامل دوره زمانی گام نهایی، با برنامه هستهای ایران مانند برنامه هر کشور غیرهسته ای دیگر عضو NPT رفتار خواهد شد.
* در خصوص گام نهایی و هر یک از گامهای میانی، این اصل اساسی که «تا در مورد همه چیز توافق نشود، در خصوص هیچ چیزی توافق حاصل نشده است» اعمال می شود.
[1] به این معنی که طی شش ماه، ایران به سانتریفیوژهایی که نصب شده اند ولی غنی سازی اورانیوم انجام نمی دهند گاز UF6 تزریق ننماید. سانتریفیوژهای اضافی نصب ننماید. ایران اعلام می کند که طی شش ماه اول سانتریفیوژهای موجود را با سانتریفیوژهایی از همان نوع جایگزین می کند.
[2] در چهار آبشار سایت فردو که در حال حاضر غنی سازی اورانیوم انجام می دهند، از این پس غنی سازی بالای 5 درصد انجام نخواهد گرفت و ظرفیت غنی سازی افزایش نخواهد یافت. گاز UF6 به دوازده آبشار دیگر تزریق نمی شود تا در وضعیت غیرعملیاتی باقی بمانند. بین آبشارها اتصال وجود نخواهد داشت. ایران اعلام می کند که طی شش ماه اول، سانتریفیوژهای موجود را با سانتریفیوژهای همان نوع جایگزین می کند.
[3] ایران اعلام می کند که برای رفع نگرانیهای مربوط به احداث راکتور اراک برای شش ماه به راکتور سوخت تزریق نخواهد شد، یا آب سنگین را به سایت راکتور منتقل نمیکند و سوخت جدید را آزمایش نکرده یا سوخت بیشتر برای راکتور تولید نخواهد شد و تجهیزات اصلی باقی مانده نصب نخواهد شد.
[4] مطابق برنامه های ایران، تولید سانتریفیوژ در ایران در این شش ماه مخصوص به جایگزینی سانتریفیوژهای آسیب دیده خواهد بود.
[5] «تحریم خدمات مرتبط» به معنی هرگونه خدمات موضوع تحریمهای اجرایی آمریکا یا اتحادیه اروپا، از قبیل بیمه، حمل و نقل یا مالی میباشد، تا جایی که هر یک از خدمات مذکور، مرتبط با تحریم بوده و برای تسهیل نقل و انتقالات مالی مورد نظر لازم باشد. این خدمات می تواند شامل نهادهای ایرانی تحریم نشده باشد.
[6] رفع تحریمها می تواند دربرگیرنده هر خط هوایی ایرانی تحریم نشده و نیز ایران ایر شود.