احمد مسجدجامعی در مراسم اعطای جایزه ملی ایسپا با اشاره به دوران اصلاحات گفت: این فضا در مدیریت فرهنگی آن زمان حاکم بود که همه صداها شنیده شود. استفاده از مطالب پژوهشی و تحقیقی دولت وقت از طرف آقایانی چون مرتضی نبوی و عباس عبدی برای ما خوشحال کننده و البته در کشور بی‌سابقه بود.

به گزارش خبرنگار مهر، نخستین مراسم اعطای جایزه ملی ایسپا، دوشنبه‌شب 25 آذر با حضور احمد مسجدجامعی، رئیس شورای شهر تهران، حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی و سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم در ساختمان مرکزی جهاد دانشگاهی برگزار شد.

در ابتدای این برنامه رحیم یعقوب‌زاده دبیر جایزه ملی ایسپا به ارائه گزارشی کوتاه درباره این جایزه پرداخت و سیدحسین سراج‌زاده دقایقی را به سخنرانی علمی درباره نظرسنجی اختصاص داد.

در ادامه احمد مسجدجامعی، رئیس شورای شهر تهران گفت:‌ در این برنامه به یاد زمانی افتادم که اولین هفته پژوهش در سال 75 برگزار شد. همان زمان این بحث پیش آمد که آیا با وجود جایزه خوارزمی، حوزه فرهنگی و اجتماعی باید جایزه مستقلی داشته باشد یا خیر؟ ریاست جمهوری وقت به این نتیجه رسید که فرهنگ اجتماعی به ویژه با شاخه‌های درون‌رشته‌ای، یک حوزه در حال گسترش است. بنابراین باید دبیرخانه و سازماندهی در حوزه پژوهش و نظرسنجی داشته باشد. 3 سال بعد بود که در دولت آقای خاتمی بحث پیمایش‌ها مطرح شد و اگر فعالیت‌های نظرسنجی همراه با پیمایش‌ها در سال 80 آغاز شد، بحث‌ها و گفتگوهای مربوط به آن از 3 سال قبلش آغاز شده بود و درباره یک جایگاه مستقل برای نظرسنجی صحبت کرده بودیم.

وی افزود: این کار مقدمات زیادی می‌طلبید، یعنی مشکلات راهی را که در پیش گرفته بودیم، می‌دانستیم. بنابراین این پژوهش‌ها با سختی فراوان پیش می‌رفت. از این رو، مرحله به مرحله مطالعات در شورای فرهنگ عمومی مطرح می‌شد و اسنادش به تصویب می‌رسید. گروه‌هایی هم در شورای انقلاب فرهنگی بودند که در این باره گزارش می‌دادند. بنابراین برای نخستین بار در برنامه سوم توسعه، بحث نظرسنجی در قالب پیمایش گنجانده شد.

رئیس شورای شهر تهران گفت:‌ با چنین رویکردی، پژوهش‌های فرهنگی شکل گرفت و در نخستین گام خود، به تجربه‌هایی که از پیشینه تحقیق در این زمینه وجود داشت، باید توجه کرد. یکی از این پیشینه‌ها، تحقیق مرحوم علی اسدی بود که در سال 53 انجام شده بود. این توجه طوری متمرکز شد تا ظرفیت مقایسه برای پژوهشگران پیش بیاید. پژوهش مورد نظر در 3 نوبت انجام شد. در هر صورت اطلاعات در سال 83 کامل شد، اما انتشارش به زمان دولت بعدی موکول شد که به هر حال، ممکن نشد. جای تشکر از آقای خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات دارد که با بودجه خودشان 100 نسخه از نتایج بررسی را چاپ کردند. در غیر این صورت، چیزی از آن را نمی‌داشتیم چون این کار استمرار پیدا نکرد.

مسجدجامعی گفت: یکی از ویژگی‌های این پژوهش آن بود که سلیقه‌های مختلف در آن دخیل بودند. این فضا در مدیریت فرهنگی آن زمان حاکم بود که همه صداها شنیده شود. این که مطالب این پژوهش از یک طرف مورد استفاده آقای مرتضی نبوی و از طرف دیگر مورد استفاده آقای عباس عبدی قرار می‌گرفت، برای ما خوشحال کننده و البته در کشور بی‌سابقه بود. در همان زمان گزارشی در دولت ارائه دادیم که سازمان آموزش و پرورش با اتکا به این پژوهش، به تحلیل وضعیت خودش پرداخت. در ارشاد هم به تحلیل وضعیت فرهنگی پرداختیم که برخی از نتایج آن بسیار شنیدنی است، اما فرصت بیانشان نیست.

وی در ادامه گفت: قرار بود کل این روند مستند شود که البته در مرحله انتشار متوقف شد. خوب است که پیگیری کنیم تا به انتشار برسد؛ چون معتقد بودیم که این نظرسنجی و پژوهش در واقع یک کارگاه آموزشی عملی است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این پژوهش این بود که محدودیتی قائل نمی‌شد و در اختیار همگان قرار می‌گرفت. بعد از این که این پژوهش در دولت متوقف شد، سندی را در شورای شهر تهران تبیین کردیم که به موجب آن، شهرداری تهران موظف شد، این پژوهش را در این شهر به ثمر برساند و استمرار را دراین تحقیق حفظ کند. قرار بر این بود که از نتایج نظرسنجی مورد نظر استفاده شود و این از مظلومیت پژوهش است که نتایجش مورد استفاده قرار نگرفت. صریح بگویم با وجود اینکه این پژوهش در برنامه بود، بودجه‌اش قطع شد و اطلاعاتش فرمت شد. همان‌طور که اشاره کردم باز جای تشکر از آقای خاموشی وجود دارد که 100 نسخه از آن را چاپ کردند. شاید مشکلی برای این پژوهش وجود نداشت، اما نمی‌دانم چه شد که به سرانجام نرسید.