به گزارش خبرنگار مهر، جاده اهر – تبریز از جمله راه های ارتباطی آذربایجان شرقی است که با وجود عمری 40 ساله و مشکلات متعدد از لحاظ طراحی و احداث، هنوز هم از مهمترین مسیرهای تردد مردم استان بشمار می رود چرا که این جاده مسیر اتصال تبریز به شهرستان هایی چون هریس، ورزقان، اهر و کلیبر است که دو مورد آخر از گردشگرپذیرترین مناطق آذربایجان شرقی محسوب می شوند و در فصول خوش آب و هوای سال و حتی در فصل سرما، مسافران زیادی از مسیر اهر - تبریز برای عزیمت به این شهرستان ها استفاده می کنند.
با توجه به این ویژگی ها و همچنین با افزایش آمار تصادفات در این جاده در چند سال گذشته، طرح تبدیل جاده اهر – تبریز به بزرگراه در شهریور 87 به تصویب رسید و قرار بر این شد تا این جاده حادثه خیز آذربایجان شرقی در طول دو سال به بزرگراه تبدیل شود ولی اکنون و با گذشت نزدیک به پنج سال از تصمیم گیری در این خصوص، جاده اهر - تبریز که بیشتر با نام جاده وحشت و جاده مرگ در میان راه های استان مشهور است، همچنان قربانی می گیرد و گویی چرخ های طرح تبدیل آن به بزرگراه در دست اندازهای ناتمام مالی و اداری پنچر شده و از حرکت ایستاده اند.
جاده ای پرتردد و حادثه خیز با عرضی کم و دست اندازهایی تمام نشدنی
یکی از رانندگان تبریزی که به سبب شغل خود چندین بار در ماه و گاه حتی در هفته از جاده اهر- تبریز برای تردد و حمل بار استفاده می کند، در خصوص مشکلات این مسیر گفت: متاسفانه با وجود اینکه جاده اهر – تبریز از پرترددترین جاده های استان است اما بدلیل مشکلات فراوانی که از نظر آسفالت و نوع مسیر دارد همواره یکی از مشکل سازترین مسیرها برای رانندگان است.
عبدالله رنجر در توصیف وضعیت جاده اهر – تبریز، مشکلات این جاده را به باد تمسخر گرفته و اظهار داشت: در برخی نقاط این مسیر، جاده آنقدر ناهموار و پر از چاله و دست اندازهای ریز و درشت است که ما برای پرهیز از آنها دست به انتخاب می زنیم و چاله ها و دست اندازهایی را که کوچکترند و یا قسمت هایی از جاده را که وضعیت بهتری برای رانندگی دارند انتخاب می کنیم که این موضوع در برخی موارد منجر به بروز برخی تصادفات نیز شده است.
بهروز قلندری از شهروندان ساکن اهر نیز در خصوص مشکلات جاده اهر – تبریز چنین عنوان کرد: این جاده با وجود اینکه بار ترافیکی بالایی در آن جریان دارد، بسیار باریک است و باید آسفالت نامناسب و وجود دست اندازهای متعدد را نیز به مشکل کم عرضی این جاده افزود، مواردی که همگی دست به دست هم داده اند تا به دفعات شاهد بروز تصادفات ناگوار و دلخراش در این مسیر پر رفت و آمد باشیم.
جاده اهر – تبریز بدلیل طولانی و دوبانده بودن مستعد و زمینه ساز حوادث رانندگی است
این صحبت ها در حالی مطرح می شود که بر اساس آمارهای منتشره از سوی نهادهای مختلف، سالانه بطور متوسط بیش از 200 نفر جان خود را بر اثر تصادف در این مسیر از دست می‌دهند که این رقم حدود 34 درصد مرگ ومیرهای راه‌های آذربایجان‌شرقی است.
رییس پلیس راه آذربایجان شرقی نیز در خصوص این آمار و ارقام گفت: هرچند که این آمار چندان درست و کارشناسی شده به نظر نمی رسد اما با این وجود باید توجه داشت که 20 درصد تصادفات رانندگی منجر به فوت که در حوزه استحفاظی پلیس راه اهر به ثبت می رسد، مربوط به تصادفات فوتی جاده اصلی اهر – تبریز است.
سرهنگ حسن فرجی در خصوص دلایل بالا بودن این آمار تصادفات رانندگی در جاده مذکور تصریح کرد: عامل انسانی و تخلفات رانندگی از قبیل سرعت غیرمجاز، بی توجهی راننگان و سبقت های نابجا مهمترین عوامل این آمار فزاینده هستند اما نباید از این نکته نیز غافل شد که جاده اهر – تبریز به دلیل کم عرض و طولانی و دوبانده بودن، مستعد و زمینه ساز حوادث رانندگی است و هنگامی که در کنار تخلفات عامل انسانی قرار می گیرد، موجب بروز حوادث تلخ و تصادفات ناگوار رانندگی می شود چرا که وقتی راننده ای بدون توجه به خودروهای عبوری از باند مقابل و با سرعت غیر مجاز اقدام به سبقت می کند، کم عرضی جاده نیز عاملی می شود تا احتمال برخورد رخ به رخ افزایش یافته و شاهد صحنه های دلخراش تصادف در جاده اهر – تبریز باشیم.
وی در خصوص راهکارهای کاهش آمار بالای تصادفات جاده اهر – تبریز نیز گفت: اجرای طرح تعریض این جاده و چهار بانده کردن آن از راهکارهایی است که می تواند در کنار افزایش هوشیاری و دقت رانندگان در تردد از این مسیر پر رفت و آمد، به کاهش آمار تصادفات فوتی جاده اهر – تبریز کمک شایانی کند و امیدواریم با تکمیل این طرح و تفکیک باندهای رفت و برگشت، در آینده اخبار کمتری از جان باختن هموطنان در این محور ارتباطی منتشر شود.
هزینه 500 میلیارد ریالی برای اجرای دو فاز بزرگراه و اختصاص تنها 200 میلیارد ریال اعتبار
مدیر ساخت و توسعه راه های اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی نیز در خصوص طرح تعریض جاده اهر تبریز اظهار داشت: طرح تبدیل این جاده 90 کیلومتری به بزرگراه از سال 87 کلید خورده و در واقع بخشی از بزرگراه تبریز – باکو است که با گذشت نزدیک به پنج سال از آغاز این پروژه، اکنون فازهای اول و سوم ان در دست اجرا است.
بی مقدار در خصوص پیشرفت فیزیکی این طرح نیز خاطرنشان شد: فاز اول بزرگراه اهر – تبریز به طول 18 کیلومتر از سمت اهر و با پیشرفت فیزیکی 70 درصد در حال اجراست و فاز سوم نیز از سمت تبریز و سه راهی اهر تا شهر خواجه به طول 23 کیلومتر و پیشرفت فیزیکی 54 درصد توسط پیمانکار ساخته می شود که 20 کیلومتر از این بزرگراه تا پایان سالجاری به بهره برداری می رسد و مابقی این دو فاز نیز تا پایان سال مالی 93 مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
وی در خصوص وضعیت فاز دوم بزرگراه اهر – تبریز نیز گفت: فاز سوم از طرح تبدیل جاده اهر – تبریز به بزرگراه نیز سال آینده به مناقصه گذاشته خواهد شد و پس از تعیین مجری و پیمانکار و در صورت تامین اعتبار یک هزار میلیاردی برآورد شده برای این طرح، کل مسیر 90 کیلومتری بزرگراه اهر – تبریز در پنج سال آینده به مرحله بهره برداری می رسد.
مدیر ساخت و توسعه راه های اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی مهمترین دلیل اجرای مناسب این طرح را تخصیص نیافتن اعتبارات عنوان و تصریح کرد: کل اعتبارات تخصیص یافته به اجرای پروژه تعریض جاده اهر – تبریز و تبدیل آن به بزرگراه تا کنون حدود 200 میلیارد ریال بوده است در حالیکه تنها هزینه صورت گرفته برای اجرای فازهای اول و سوم این طرح رقمی بالغ بر 500 میلیارد ریال بوده که با چنین تخصیص اعتباری نباید انتظار بهره برداری از این طرح در آینده نزدیک را داشت.
در صورت عدم تخصیص اعتبارات، بزرگراه اهر – تبریز در سال های آینده نیز به بهره برداری نمی رسد
با وجود تمام این تنگناهای بودجه ای و اعتباری، تلاش مسولان و نمایندگان استان نیز نتیجه خاصی در برنداشته و طرح بزرگراه شدن جاده اهر – تبریز همچنان در مسیری طولانی و نامشخص گرفتار اما و اگرهاست بطوریکه نماینده مردم اهر و هریس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مشکلات اعتباری این طرح معتقد است که بهره برداری از بزرگراه اهر- تبریز تا سال 94 نیز ممکن نخواهد بود.
عباس فلاحی باباجان در زمان دولت دهم تلاش بسیاری برای قرار گرفتن این پروژه در فهرست طرح‌های مهر ماندگار آذربایجان‌شرقی کرده، بارها در گفتگوهای خود با رسانه ها اعلام کرده است: با وضعیت فعلی اجرای این پروژه نمی توان انتظار بهره برداری زودهنگام از آن را داشت و امیدواریم تصمیم دولت یازدهم مبنی بر تکمیل این طرح که یکی از زیرساخت‌های اساسی آسیب دیده در زلزله است جدی بوده و هرچه سریعتر اقدامات عملی را در این خصوص انجام دهد.
وی به وعده های داده شده از سوی دولتمردان تدبیر و امید و بویژه وزیر راه و شهرسازی مبنی بر تکمیل بزرگراه اهر – تبریز اشاره و اظهار داشت: به گفته وزیر راه و شهرسازی، از محل اعتبارات وزارتخانه مبلغ 80 میلیارد ریال به این طرح اختصاص خواهد یافت و این در حالی است که قرار بود دولت دهم مبلغ 220 میلیارد ریال از محل فروش اوراق بهادار به این پروژه کمک کند و چون این طرح با پیگیری های فراوان جزو طرح های مهر ماندگار‌ها قرار گرفت، تصمیم بر این بود که علاوه بر این میزان، 07 میلیارد ریال هم برای تهیه قیر اختصاص یابد که از مجموع این اعتبارات تنها اعتبارات تخصیص یافته برای تهیه قیر وصول شده است.
فلاحی با اشاره به تعهد دولت یازدهم به تکمیل طرح‌های مهر ماندگار ادامه داد: دولت تدبیر و امید 50 میلیارد ریال برای تسریع عملیات زیرساختی پروژه کمک کرده است ولی طبق نامه‌هایی که از دولت دهم داریم هنوز دولت جدید موظف است تا 22میلیارد از خزانه برای این طرح تخصیص دهد.
عضو کمیسیون عمرانی مجلس شورای اسلامی با اشاره به آمار بسیار بالای تصادفات در این محور نیز گفت: طبیعی است وقتی جاده‌ای قدیمی باشد و فکری هم برای ترمیم آن نشود، روزبه‌روز تصادفات افزایش می‌یابد، البته نباید فراموش کرد که زلزله هم تأثیر اندکی بر بی‌استفاده شدن جاده نداشت.
به هر ترتیب قافله طرح بزرگراه اهر – تبریز همچنان در پیچ و خم های بی پایان پدیده ای بنام تخصیص اعتبار تاب می خورد و پیامد چنین تنگناها و فرصت سوزی هایی در تکمیل این مسیر ارتباطی پرتردد، انتشار اخبار فزاینده از جان باختن هموطنان عزیزمان در تردد از جاده وحشت است، جاده ای که آمار فوتی های چند ساله آن از تعداد جان باختگان زلزله ارسباران فراتر می رود و همان زلزله سال 91 نیز از ظرفیت های حادثه خیزی این مسیر در زیر بار سنگینی ترافیکی حکایت داشت.
حال باید منتظر بود و دید چه زمانی چرخ تخصیص اعتبار به این پروژه خواهد چرخید و با پرداخت بدهی 150 میلیارد ریالی راه و شهرسازی از محل فروش سهام به پیمانکاران و تخصیص بودجه 172 میلیارد ریالی مصوب از سوی مجلس به این پروژه، بزرگراه اهر – تبریز روی خوش خود را به مسافرانی نشان خواهد داد که دیگر از نظاره صحنه های دلخراش تصادفات در جاده مرگ و جان باختن عزیزان و هموطنان خود به ستوه آمده اند.
گزارش از حسن عبداللهی