به گزارش خبرنگار مهر، اربعین یعنی آه‌هایِ از سفر بازگشته؛ داغ‌های به موطن رسیده،گلستانِ ثمردهی اشک‌های عاشورا و سوختنِ آخرین قطره فرات در آرزوی لب‌های عبّاس(ع)، تکرار تنهایی‌های زینب(س) در کربلا و عصر عاشورا.
قلم ها تنها می توانند حوالی نام و یاد اربعین چند قطره اشک واویلا بریزند
به‌راستی مقام اربعین با انبوهی از این اندوه‌ها کمتر از عاشورا نیست و قلم‌های ما هرگز نمی‌توانند آن‌گونه که باید به سوگ بنشینند. این قلم‌ها که هیچ سطری از تشنگیِ مردان خورشید را نچشیده و منظومه بلند آوارگی را همراهی نکرده و از خارستان‌های ناتمام و گستاخ عبور نکرده‌اند، چگونه خواهند توانست به منزلتِ اربعین دست پیدا کنند؟ قلم‌ها تنها می‌توانند حوالیِ نام و یاد اربعین، چند قطره‌ای اشکِ "واویلا" بریزند. و دلتنگِ نوشتن از تنهاییِ خودشان باشند.
هر اربعین که می‌آید، واژه‌ها تنها می‌توانند سینه‌زنان کنار گریه‌های ظریف جابر بنشینند. جابر، زائر دلسوخته اربعین است که پس از مصافحه با پیامبر(ص)، همان دست‌ها را به تبرّک تربت حسین(ع) کشاند. هر اربعین که بیاید، قلم‌ها با حزن‌آلودترین لحظه‌هایشان هر چقدر هم که بکوشند، "یا حسین" هایِ جانسوز جابر و آن حجم فراق را درک نمی‌کنند، چه برسد به خون‌گریه‌های زینب(س).
اصلی ترین عنصر عاشورا ولایت و امامت بود
امام جمعه بسطام در گفتگو با مهر ضمن تسلیت ایام اربعین حسینی با اشاره به اینکه يکي از عناصر مقوّم هويت شيعي، نهضت عاشوراست گفت: برای شناخت نهضت عاشورا باید امامت و شیعه را شناخت و برای شناخت شیعه باید نهضت عاشورا را شناخت به همین دلیل پیوند عمیقی میان این دو شناخت وجود دارد و اصل این قضیه به شناخت نظریه امامت از نگاه شیعه باز می گردد.
حجت الاسلام سید علی رضوی نسب با بیان این مطلب که تمام تفاوت و پتانسيل عميق و اجتماعي شيعه حول محور امامت دور می زند افزود: اصلی ترین عنصر در نهضت عاشورا نیز امامت و ولایت بود و به قول هانری کربن بعد از سیک نبوت که به خاتمیت می رسد سیکل امامت شروع می شود.
وی با یادآوری این مطلب که هویت دینی در همه اعصار پرچم محوری و پیشرو مردم است خاطر نشان کرد: شیعه تا همیشه تاریخ معیاری برای محک خود دارد تا جهان و قدرت های زمان، نظریه های عقیدتی، کلامی و فقهی و نظریات مختلف دینی، علمی و معرفتی را بسجند.
پتانسيل قيام و انقلاب در شيعيان به واسطه قرائت انقلابي از عاشوراست
امام جمعه بسطام با تاکید بر اینکه نگاه انتقادي شيعيان به حکومت هاي غيرولايي باعث مي شود هر حکومتی را حکومت حق نداند تصریح کرد: معمولا شيعه نگاه انتقادي به نظام هاي سياسي و قدرت داشته و مشروعيتش را از آن خدا و امام مي دانسته و اين پتانسيل شيعه و امامت باعث مي شده که شيعه هيچوقت دنياگرا و سکولار نشود.
رضوی نسب با بیان این مطلب که اگر نهضت عاشورا نبود، کلام و تفکر شيعي و مذهب تشيع که يک عنصر مذهبي، مفهومي، ايماني و عقيدتي است، شايد نمي توانست به اين قوت تحقق اجتماعي يابد عنوان کرد: نهضت عاشورا نماد اين بود که حاکم جائر و غاصب، ولي بحق و مشروع و حاکم خدا که خلافت و امامت مسلمين حق اوست را مي کشد و طرف مقابل امام بحق، تن به بيعت با حاکم جائر نمي دهد.
وی پتانسيل قيام و انقلاب در شيعيان را به واسطه قرائت انقلابي از عاشورا دانست و اذعان داشت: بعد از قیام عاشورا، نهضت هاي مختلف علويان، سادات حسني، زيديه و... شکل مي گيرد که محور اصلي شان اين بود که حکومت بني اميه و بني عباس حکومت هاي ظالمانه اي هستند و باید از میان بروند.
واقعه کربلا الگویی برای رهبری انقلابها و ایجاد تحولات بنیادین در جامعه
معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان شاهرود نیز با بیان این مطلب که اسلام يک پديده است و مثل همه پديده ها، خطراتي آن را تهديد مي کند، و وسيله اي براي مقابله لازم دارد که خداي متعال اين وسيله را، در خود اسلام قرار داده اظهار داشت: دو خطر عمده، اسلام را تهديد مي کند؛ که يکي خطر دشمنان خارجي و ديگري خطر اضمحلال داخلي است.
مهدی بندرآبادی با تاکید بر اینکه اين دو نوع دشمن- آفت بروني و آفت دروني - براي هر نظام و تشکيلاتي وجود دارد و اسلام براي مقابله با هر دو آفت، علاج، معيّن کرده و جهاد را گذاشته است بیان داشت: اگر امام حسين (ع)، قيام نمي کرد، روحيه ظلم ستيزي به وجود نمی آمد.
وی با اشاره به این نکته که حادثه عاشورا اگر چه در مکان خاصی اتفاق افتاده و محدود به زمان معینی بوده است اما حقیقت آن، مطلق و مجرد از زمان و مکان بوده و خاصیت الگوپذیری در ذات آن نهفته است یادآور شد: واقعه کربلا الگویی برای رهبری انقلابها و ایجاد تحولات بنیادین در جامعه بوده، تجربه پر ارزشی در اصلاح جوامع انسانی، راست کردن کجی ها، زدودن فسادها و انحراف ها به شمار می رود.
عاشورا، حماسه ای که به تدریج ابعاد آن عظمت و اهمیت یافت
امام جمعه بیارجمند نیز در این گفتگو قیام امام حسین (ع) را از آن دست قیامهایی دانست که بر اساس اصول بنیادین اسلام، با روش شناخته شده اسلام و برگرفته از سیره نبوی و علوی سامان یافته و دارای پیام و وصیت شفاف برای آیندگان است.
حجت الاسلام محمد احمدی ابراز داشت: حضرت امام حسين(ع) با خلق حماسة عاشورا و رهبري آن، در دانشگاه كربلا، درس عزّت، شجاعت، شهامت، صبر و استقامت، مروّت، كرامت، سخاوت،گذشت، شهادت و جهاد، تن ندادن به ذلّت، تسليم شدن در برابر امر و خواستة الهي، ايستادگي در راه حق و... را به نسل‌هاي بعد از خود و وجدان‌هاي بيدار و آگاه داد.
وی حماسة عاشورا را از جمله حماسه‌هايي معرفی کرد كه به تدريج ابعاد و عمق ولايه‌هاي آن، عظمت و اهميت پيدا کرد و به عنوان حماسه‌اي جاودانه در طول تاريخ بشريت، مطرح شد و در جاودانگي این حماسة عواملي نظير وعدة الهي براي حيات ابدي شهيدان، انگيزة الهي در خلق حماسة‌عاشورا، برنامه‌هاي اهل بيت و ائمه معصومين در زمينة جلوگيري از تحريف و به‌دست فراموشي نسپردن حماسة عاشورا، سخنگويي شجاعانه، آگاهانه و اطلاع رساني‌دقيق حضرت زينب پيرامون پيام و حوادث عاشورا و رهبري آگاهانه و عارفانة حضرت‌امام حسين(ع) دخيل بوده‌اند.
خدا به وسيله شهات، امام حسين(ع) را به سعادت رساند
مسئول تبیان استان سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به اینکه به فرموده امام حسن عسکري (ع) "علامات المؤمنين خمس : صلاةُ الاحدي و الخمسين و زيارةُ الاربعين والتـَختم في اليَمين و تـَعفيرُ الجـَبين و الجَهر ببسم الله الرحمن الرحيم." از حضرت امام حسن عسکري (ع) روايت شده که فرمودند: علامات مؤمن پنج چيز است: اقامه پنجاه و يک رکعت نماز فريضه و نافله در شبانه روز، زيارت اربعين، انگشتر به دست راست کردن، جبين را در سجده بر خاک گذاشتن، در نماز بسم الله الرحمن الرحيم را بلند گفتن خاطر نشان کرد: در سلام هاي اوليه زيارت اربعین، امام صادق (ع) به نوعي اصالت خانوادگي امام حسين (ع) را بيان مي کند که ايشان فرزند رسول خدا که حبيب خداست.
حجت الاسلام جواد عرب اسدی با بیان این مطلب که سلام بر امام به اين صورت است که شخص زائر در حالي که حضور امام ايستاده يا از دور ايشان را در ذهن حاضر کرده و به حضرت سلام می کند و در دل مي گذراند که هيچ آزاري و آسيبي از ناحيه من به آن امام، نه در آن وقت و نه پس از آن نخواهد رسيد گفت: هدف تمامي آن بزرگواران جز هدايت و اصلاح مردم و اعلاي کلمه توحيد و شيوع طاعت خداوند در مردم نيست، بنابر این آنها از معصيت خدا و تخلف از اوامر و نواهي او، از اخلاق ناپسند مردم از قبيل خود بزرگ بيني، حرص، ريا، بخل، حّب قدرت، غيبت، آزار رساندن و ... اذيت خواهند شد زائر بايد حال خود را به گونه اي قرار دهد که مورد رضايت امام باشد، نه مايه اذيت آن حضرت، آن وقت است که در گفتن کلام سلام، صادق است.
وی با یادآوری این مطلب که در اين دنيا هر کس توسط چيزي و يا عملي به عزت مي رسد افزود: امام صادق عليه السلام در بخش دیگری از فرازهای زیارت اربعین امام حسين عليه السلام را توصيف می کند که خدايا او ولي تو و فرزند ولي توست، او برگزيده و پسر برگزيده توست. يعني با تمام عزت و احترامي که براي ايشان قائل بودي ولي به وسيله شهادت به او عزت بخشيدي. تو خواستي که امام به وسيله شهادت، آن هم چنين شهادتي به عزت برسد. خدا به وسيله شهات، امام حسين(ع) را به سعادت رساند.
معناي حقيقي شيعه، پيروي در تمام چهره ها است
مسئول تبیان استان سمنان تصریح کرد: با مطالعه تاريخ زمان امام حسين (ع) متوجه خواهیم شد که در دين پيامبر اکرم (ص) تغييرات بسياري ايجاد و بدعت هاي فراواني نهاده شده بود. امام براي اينکه حقيقت دين رسول اکرم حفظ شود و ديني سالم به نسل هاي بعدي رسانده شود هيچ راهي نداشت جز اينکه قيام کند و بدين وسيله اعلام دارد که حقيقت دين اسلام به يغما برده شده و دين کنوني، ديني است تحريف شده که خلفا به واسطه آن راهي براي حکومت نامشروع خود يافته اند. پس امام قيام مي کند تا پيام دين واقعي را به گوش افرادي که خواهان شنيدن حقيقت هستند برساند.
عرب اسدی با تاکید بر اینکه ممکن نیست پيرو حقيقي، در صلح و آرامش با اهل بيت بوده و در جنگ و محاربه، بي تفاوت و يا رو در روي آنها باشد و مگر ممکن است شيعه راستين، در جنگ با آن بزرگواران بوده و در صلح به مخالفت با آنان برخيزد عنوان کرد: معناي حقيقي شيعه، پيروي در تمام چهره ها است و پيرو واقعي، روحش با امام خود، يکي مي شود به همین دلیل صلح امام صلح او و جنگ امام، جنگ او مي شود.
وی اذعان داشت: این کلام را می توان در حدیث کساء به خوبی مشاهده کرد وقتی پيغمبر (ص) پس از آن که خامس آل عبا را تحت کساء جمع کرد، فرمود: "اللّهم انّ هؤلاء اهل بيتي و خاصّتي و حامّتي ، لحمهم لحمي و دمهم دمي، يؤلمني ما يؤلمهم و يُحرجني ما يُحرجهم ، انا حربٌ لمن حاربهم و سلمٌ لمن سالمهم و عدوٌّ لمن عاداهم و محبٌّ لمن احبّهم، انّهم مني و انا منهم".
عرب اسدی افزود: پس آن زماني که تمامي آنان (پنج تن) گرد آمدند و تعداد کامل شد، رسول خدا طرفين عبا را گرفتند و با دست راست خود به سوي آسمان اشاره فرمودند "پروردگارا اينان اهل بيت و خاصان و ياوران منند، گوشت آنان گوشت من و خون آنان خون من است، آنچه که ايشان را بيازارد مرا آزرده است و آنچه که آنان را به زحمت افکند، مرا به زحمت افکنده، هر که با آن بجنگد، با من جنگيده و هر که با آنان در سلم و صلح باشد با من در سلم و صلح است و هر که با آنان دشمني ورزد با من دشمني ورزيده و هر که آنان را دوست بدارد مرا دوست داشته است. من از آنانم و آنان از من. پس پروردگارا صلوات و برکات و رحمت و آمرزش خود را بر من و آنان قرار بده و پليدي را از آنان زدوده، و پاکشان گردان.
عنصر بیان اصل مورد تاکید قرآن برای تبلیغ
امام جمعه دامغان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به این مطلب که هركاري نيازمند تبليغ است تا معرفي، پذيرفته و مورد استقبال عمومي قرار گيرد عنوان کرد: اصولا تاكيد قرآن بر عنصر بيان: "علمه البيان" بدان معناست كه انسان به طور طبيعي جز با بيان نمي توانست به موفقيت هايي كه در حال حاضر بدان دست يافته دست يابد.
حجت الاسلام سید محمود ترابی همچنین افزود: انتقال احساسات و عواطف دروني و آگاهي ها و تجربيات و دانش هاي متفاوت و متنوع علمي و مفاهيم بنيادين تنها از راه بيان، قابليت دوام و رشد و بالندگي و شكوفايي مي يافت.
وی اذعان داشت: اگر براي عنصر پيام ولايت به عنوان عنصر و مؤلفه اصلي پيام رساني پيامبر(ص)، نقش اساسي قائل شده و بر این باوریم که دين اسلام در قالب آن تداوم و بقا يافته است؛ چنين نقشي را مي بايست در عنصر پيام عاشورايي براي تداوم نهضت اصلاحي در رفتارهاي امت و جامعه اسلامي نیز قائل باشیم.
ترابی با یادآوری این نکته که پيامبر(ص) با ابلاغ ولايت، تداوم نظام اسلام را به عنوان دين، دور از دسترس تحريف، تثبيت كرد و تا روز قيامت حلال و حرام وي حلال و حرام شد و مسئوليت و ماموريت همه پيامبران(ع) با ايشان ختم به خير شد ابراز داشت: با حركت و قيام امام حسين (ع) و اقدام عملي وي حركت دايمي اصلاحات در حوزه عمل اجتماعي نيز تا روز قيامت تثبيت شد.
تغيير در نگرش نيازمند عنصر صبر و استقامت در حوزه عمل است
رئیس شورای فرهنگ عمومی شهرستان دامغان کار امام حسین (ع) را تغییر در نگرش ها دانست و ابراز داشت: تغيير در نگرش ها و رفتارها همواره دشوارتر از تغيير در بينش هاست؛ هر چند كه رابطه تنگاتنگي ميان بينش ها و نگرش هاست و تغيير بينش در بيش تر مواقع موجب تغيير در نگرش ها مي شود ولي اين گونه نيست كه تغيير بينش موجب تغيير نگرش شود.
ترابی با بیان این مطلب که تغيير در نگرش نيازمند عنصر صبر و استقامت در حوزه عمل است تاکید کرد: بسياري از مردم ممكن است با بيان و آگاهي بخشي در بينش هاي خويش تغيير دهند ولي عموم از تغيير نگرش و رفتار سخت ابا مي کنند و يا سخت تر آن را تغيير مي دهند زيرا نگرش ها به عنوان رفتارهاي هنجاري و عادي و معمولي در جامعه جا مي گيرد و چيزي كه به عنوان عادت ثانوي و طبيعت دوم بشر شده است به سختي قابل تغيير و جا به جايي است.
وی یادآور شد: جامعه اي که امام حسين(ع) در آن قرار داشت جامعه اي بود كه نظام خلافت سلطنتي با بينش جبرگرايانه و دوري از عدالت در همه حوزه هاي توليد و توزيع و مصرف، بر آن حاكميت يافته و هنجارهاي جديدي را شكل داده بود.
ترابی در خاتمه با تاکید بر اینکه امام حسين(ع) مي بايست در چنين جامعه اي دست به اصلاح مي زد تصریح کرد: البته ماموريت او اصلاح در همان مقطع تاريخي نبود بلكه او نيز همانند پيامبر(ص) ماموريت فرا زماني و فرا تاريخي داشت و مي بايست به گونه اي عمل كند كه قابليت اصلاحات دايمي در امت و جامعه براي هميشه فراهم شود.
........................................
گزارش از الهام صادقی