به گزارش خبرنگار مهر، در نوغانداری ارتباط تنگاتنگی بین کشاورزی، صنعت، تجارت و بازرگانی وجود دارد و همانطوری که می دانیم این ارتباط همچون حلقه های یک زنجیر است، محدودیت یک حلقه موجب محدودیت حلقه های دیگر و تحریک یکی باعث تحریک بقیه می شود و هر حلقه به تنهایی غیر قابل مصرف است، هر چیزی که در هر حلقه از دست رود و یا بدست آید، موفقیت یا شکست در تمامی مراحل کمی و کیفی در صنعت پیله را بدنبال داشته و در نهایت بر نتایج اقتصادی آن اثر می گذارد.
به همین دلیل در نوغانداری تکنولوژی بالا مورد نیاز است هدف بهبود صنایع کرم ابریشم باید مبتنی بر بدست آوردن حداکثر کیفیت و کمیت پیله و ابریشم خام با استفاده از اقتصاد بهینه باشد بدین منظور ایجاد توتستان و تکثیر واریته های اصلاح شده در راستای کمیت و کیفیت مطلوبتر، استفاده از نژادهای قوی و سالم و پر محصول کرم ابریشم و همچنین ایجاد شرایط محیطی مناسب پرورش با استفاده از تکنولوژی پیشرفته قرار گیرد.
یک پرورش دهنده کرم ابریشم در این زمینه گفت: بازار پیله و ابریشم با توجه به استفاده انحصاری آن در صنعت فرش شکننده بوده و نوسان در صادرات بطور مستقیم روی نوغانداری اثر می گذارد.
90 درصد ابریشم در صنعت فرش مورد استفاده قرار می گیرد
علی حسین پور با بیان اینکه بیش از 90 درصد ابریشم در صنعت فرش مورد استفاده قرار می گیرد، افزود: عمده نخ ابریشم کشور در گیلان تولید می شود.
وی همچنین به عمده ترین مشکلات فراروی صنعت نوغانداری اشاره کرد و اظهارداشت: واردات رسمی و غیر رسمی نخ با قیمت ارزان به علاوه استفاده از نخ ابریشم غیر مرغوب واستفاده از نخ های مصنوعی به صورت مخلوط با ابریشم خالص باعث صدمه جدی به صنعت ابریشم داخلی شده است.
دیگر فعال صنعت نوغانداری به مهر گفت: کاهش صادرات فرش، صعود هزینه های کارگری، مشکل فروش محصولات ابریشمی، پائین بودن قیمت محصولات تولیدی، قیمت بالای تمام شده پیله ابریشم و تخم نوغان نسبت به سایر کشورها و سنتی بودن سیستم تولید پیله از مهمترین مشکلات این صنعت است.
مهرداد قاسمی افزود: از دیگر مشکلات می توان به پائین بودن راندمان تولید، گران بودن تخم نوغان نسبت به وضع نوغاندار و کشاورز، پائین بودن کیفیت پیله های تولیدی، بهره وری پائین توتستان، شرایط اقلیمی نامناسب در برخی مناطق، کیفیت نامناسب برگ توت و عدم وجود توان رقابت ایران با سایر کشورها در زمینه های مختلف تولیدی ، اقتصادی و غیره را نام برد.
به رغم عدم صرفه اقتصادی در صنعت نوغانداری در سال های اخیر از قبیل انگیزه ها و دلائل حفظ و بقای این صنعت از نظر پرورش دهندگان کرم ابریشم را می توان به علاقه نوغانداران به این حرفه، پایبندی به کار آبا و اجدادی، استفاده از امکانات موجود همچون تجربه، تلمبار، توت و غیره، جنبی بودن این فعالیت و ایجاد درآمد برای کشاورزان، قدمت و تاریخ این صنعت به ویژه در جاده ابریشم، عجین بودن این صنعت با فرهنگ، آداب و رسوم و سنن برخی مناطق، پشتیبانی از صنایع دستی ملی کشور فرش، سهم این صنعت در اشتغال زایی و نیز اشتغال زنان، فعال کردن کارخانه ها و کارگاه های ابریشم، امکان استفاده از کرم ابریشم و ابریشم در تولید برخی فرآورده های نوین اشاره کرد.
عمده نخ ابریشم کشور در گیلان تولید می شود
مدیر عامل شرکت کرم ابریشم ایران در این خصوص گفت: عمده نخ ابریشم کشور در استان گیلان تولید می شود.
فرزام پور رمضان افزود: یکی از مواد آئین نامه جدید ساماندهی نوغانداری الزام مصرف کنندگان ( شرکت فرش ایران و...) به استفاده از نخ ابریشم داخلی است.
وی اظهارداشت: واحدهای که به نوعی از نرخ ابریشم استفاده می کنند الزام به استفاده از نخ تولید ایرانی دارند.
مدیر عامل شرکت کرم ابریشم ایران گفت: دولت در سال 1389 حداقل هفت وزارتخانه و سازمان کشوری را موظف کرد برای رفع مشکلات ساختاری ابریشم ایران وارد عمل شوند.
وی افزود: در این میان وزارت صنعت، معدن و تجارت بعد از وزارت جهاد کشاورزی بیشترین پشتیبانی را از آئین نامه جدید نوغانداری داشته است.
پور رمضان با بیان اینکه صنعت نقش مهمی در صنایع بالا دستی و پائین دستی نوغانداری دارد، اظهارداشت: صنعت باید در راستای اصلاح ساختار صنایع موجود و توسعه صنایع جدید بخش نوغانداری تلاش مضاعف داشته باشد.
وی اذعان داشت : هر آئین نامه ای وقتی تصویب و ابلاغ می شود از دو حیث بودجه و ساختار خارج نیست.
مدیر عامل شرکت ابریشم ایران بر ضرورت تسریع در ایجاد مرکز توسعه نوغانداری در رشت تاکید کرد و گفت: نوغانداری باید در تمامی عرصه های صنعت، تجارت، آموزش و غیره گسترش یابد.
تولید 60 درصد ابریشم کشور در گیلان
وی همچنین با بیان اینکه در حال حاضر 60 درصد ابریشم کشور در گیلان تولید می شود، افزود: این خطه زیبایی شمالی مهمترین قطب تولید ابریشم ایران است.
پور رمضان با اعلام اینکه امسال خرید توافقی جایگزین خرید تضمینی پیله تر ابرایشم شد، اظهارداشت: قیمت خرید تضمینی طی سال جاری به ازای هر کیلوگرم پیله تر 11 هزار تومان و قیمت خرید توافقی به ازای هر کیلوگرم بطور متوسط 25 هزار تومان بود.
مدیر عامل شرکت کرم ابریشم ایران گفت: امسال میانگین تولید پیله تر ابریشم در کشور، هر جعبه 35 کیلوگرم بود که این رقم بسیار خوب و امیدوار کننده برای تولید است.
وی در خصوص اینکه هزینه تولید پیله تر با درآمد متناسب است، افزود: اتفاقی که در سه سال اخیر افتاد اثبات کرد با ورود بازار و نرخ توافقی می توان هزینه ها حتی به مراتب بیشتر از هزینه های که نوغاندار به جهت پرورش کرم ابریشم متقبل می شود، پوشش دهد.
پوررمضان اظهارداشت: در 12 سال گذشته قیمت هر جعبه تخم نوغان هفت هزار و 500 تومان بوده و تاکنون هیچ گونه افزایش قیمتی در این زمینه وجود نداشته است.
وی اذعان داشت: تولید نهال رایگان، توزیع نهال در بین نوغانداران، فراگیری بیمه پرورش کرم ابریشم و سایر موارد از جمله برنامه های کاهش هزینه های تولید در بخش نوغانداری است.
مدیرعامل شرکت کرم ابریشم ایران یادآور شد: عدم توجه به شاخص های تورم در اعمال قیمت تضمینی که در سال های گذشته خود را بصورت کاهش نرخ تضمینی نشان داد طی سه سال اخیر تلاش شد متناسب با شاخص های تورم قیمت تضمینی افزایش یابد در واقع یک نقطه اتکایی برای امنیت تولید نوغانداران باشد.
واردات بدون نیازسنجی پیله ابریشم و رکود صادرات فرش موجب افول صنعت نوغانداری شد
وی گفت: در سال های 80 -79 به دلیل کاهش تعرفه های وارداتی، اتفاقاتی که در زمینه فرش (اصلی ترین پروژه نوغانداری ) افتاد و همچنین افزایش هزینه های سربار نیروی انسانی، صنعت نوغانداری دچار افول شد.
فرزام پور رمضان افزود: افول نوغانداری نه تنها در ایران بلکه در تمام کشورهای نوغان خیز اتفاق افتاد.
وی همچنین با بیان اینکه روح حاکم آئین نامه جدید ساماندهی نوغانداری افزایش تولید و توزیع تخم نوغان است، اظهارداشت: طی چند سال اخیر با برنامه ریزی های انجام گرفته افول نوغانداری در ایران متوقف و خوشبختانه بازگشت صنعت نوغانداری به مسیر اصلی و تاریخی خویش است.
مدیر عامل شرکت کرم ابریشم ایران گفت: پارسال 800 تن و امسال هزار تن پیله تر در استان تولید و به بازار مصرف عرضه شد و امید است این میزان تولید سال به سال افزایش یابد.
لزوم تامین مواد اولیه صنایع ابریشمی و توسعه طرح پارچه بافی
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان گفت: سال 1390 هیئت دولت مصوبه ای جامع در بحث نوغانداری و صنعت ابرایشم به تصویب رساند و دستگاه های که می توانستند به شرکت ابرایشم کمک کنند وظایفی برای این دستگاه ها تعریف شد.
علی منتظری افزود: مهمترین وظیفه حوزه صنعت، معدن و تجارت اصلاح ساختارها به عبارت دیگر بازسازی و نوسازی واحدهای تولیدی ابریشم موجود در استان بود.
وی اظهارداشت: کارشناسان ضمن بررسی و تحقیقات لازم از ظرفیت های موجود استان طرح خوبی تهیه و به شرکت سهامی کرم ابریشم ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه شد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان از استقرار چهار واحد صنعت نوغانداری در استان خبر داد و گفت: واحدهای موجود قابلیت فعالیت داشته ولی به لحاظ تامین مواد اولیه مشکل دارند.
وی افزود: طی سال های گذشته این واحدها قادر به تامین پیله خام نبوده بنابراین تعطیل شدند و تنها یک یا دو واحد در حال فعالیت هستند.
منتظری ادامه داد: در حال ضر 250 تا 300 تن کارخانجات استان می توانند نخ ابریشم تولید کنند در عین حال برای توسعه صنایع جدید نیز باید اقدام لازم انجام شود.
یک کارشناس کشاورزی نیز گفت: بدون شک حجم سرمایه گذاری و پراکنش سرمایه در فعالیت های توسعه نوغانداری در مقایسه با سایر فعالیت های تولیدی دیگر کمتر بوده و زمان بازگشت سرمایه از برخی رشته های دیگر سریعتر است و همینطور امکانات استفاده از منابع غیر قابل استفاده آب و خاک با اجرای طرح های توسعه نوغانداری فراهم خواهد شد.
محمد صالحی افزود: امکان کاشت درخت توت درکنار کانال های حاشیه رودخانه ها ،آبراهه ها، جاده ها، حاشیه روستاها و اطراف مزارع بصورت تک درخت یا توتستان های مجتمع میسر بوده و علاوه بر این با بهره گیری از این اراضی از شستشوی خاک و از بین رفتن پوشش گیاهی اراضی جلوگیری می شود.
وی اظهارداشت: گونه درخت توت دارای ریشه های عمیق بوده و می تواند در خاک های مختلف استقرار و دوام داشته باشد علاوه بر این درخت توت بیشتر از سایر گیاهان باغی به خشکی مقاوم بوده و می تواند بصورت دیم و نیمه دیم کاشته شود.
این کارشناس کشاورزی گفت: دوران باردهی توتستان کوتاه بوده و در مدت سه سال می تواند برگ تولیدی آن به مصرف تغذیه کرم ابریشم برسد، عمر بهره دهی توتستان نیز طولانی بوده و درختان کاشته شده سال ها تغذیه ( 15 تا 20 سال ) می توانند با عملکرد زیاد، بهره دهی موثر اقتصادی داشته باشند.
ارزش افزوده فعالیت های پرورش کرم ابریشم در زمانی کوتاه انجام می شود
وی افزود: ارزش افزوده فعالیت های پرورش کرم ابریشم در زمانی کوتاه انجام می شود ( 40 روز ) و بازده این فعالیت نسبت به زمان انجام آن از هر فعالیت کشاورزی و دامپروری دیگر پر سودتر است.
صالحی اظهارداشت: ارزش افزوده فعالیت های پرورش توت قابل ملاحظه بوده و بازگشت سرمایه گذاری این فعالیت در مقایسه با فعالیت های مشابه سریعتر است.
وی اذعان داشت: زمان انجام فعالیت های پرورش کرم ابریشم زمانی است که سایر فعالیت های کشاورزی در مناطق پرورش محدود بوده و کشاورزان می توانند با استفاده از امکانات محلی و نیروی انسانی ارزان و بیکار فصل پرورش، حداکثر استفاده را داشته باشند.
این کارشناس کشاورزی گفت: پرورش کرم ابریشم علاوه بر ایجاد امکانات استفاده زا تمامی نیروهای فعال سطح روستاها امکان بکارگیری بخش غیرفعال جامعه روستایی زنان، کودکان و سالخوردگان که توان انجام کارهای سنگین کشاورزی را ندارند، فراهم می سازد.
وی افزود: با فراهم ساختن منبع درآمد اضافی برای روستائیان، این فعالیت می توانند بعنوان وسیله ای برای جلوگیری از مهاجرت نیروهای روستایی به شهرها مورد استفاده قرار گیرد.
صالحی اظهارداشت: زمان تامین نقدینگی بوسیله این فعالیت موقعی است که کشاورز با صرف ذخائر غذایی و انتظار تولید محصول جدید در تنگنای مالی قرار گرفته و همین زمان است که اغلب کشاورزان برای تامین نیازهای مالی خود ناگزیر به سلف فروش محصولات زراعی خود هستند.
وی اذعان داشت: با توسعه فعالیت های تولید ابریشم، امکانات توسعه صنایع بزرگ ابریشم از قبیل نخ کشی و پارچه بافی فراهم و بابهبود کیفیت تولید امکان صادرات پر ارزش فراورده های ابریشمی که دارای ارزش افزوده فراوان خواهند بود، فراهم خواهد شد.
این کارشناس کشاورزی گفت: صنایع واسطه ای بین تولید پیله و محصولات نهایی که شامل صنایع خشک کردن پیله، پخت پیله، نخ کشی، نخ تایی،ورتایی، سفید گری، صمغ زادایی و رنگرزی است، سطوح وسیعی از اشتغالات روستایی و شهری نقاط مختلف کشور را پوشش داده و فرصت های شغلی مناسبی را در زنجیره تولید و تبدیل ابریشم بوجود می آورند.
فعالیت های توسعه نوغانداری ارزبری محدودی دارد
وی افزود: توسعه فعالیت های نوغانداری و تولید ابریشم به توسعه فعالیت های ارزشمند قالی بافی، جاجیم بافی و بافت منسوجات دستی کمک می کند و زمینه ایجاد فعالیت جدید صنعتی و تکنیکی پیشرفته را فراهم می سازد.
صالحی یادآورشد: فعالیت های توسعه نوغانداری ارزبری محدودی دارد که در شرایط حاضر منحصر به فردی بخشی از تخم نوغان وارداتی است ولی ارزآوری این محصول چنانچه تا مرحله تولید ابریشم خام صادرات باشد بسیار زیاد و اگر به مرحله تولید قالی و پارچه های مورد نیاز بازارهای جهانی برسد بسیار قابل ملاحظه خواهد بود.
به هر حال استان های گیلان، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و رضوی، آذربایجان شرقی، اصفهان و یزد از نقاط جغرافیایی مستعد برای فعالیت های نوغانداری هستند بنابراین مسئولان باید در ابعاد مختف صنعتی، تجارت و کشاورزی توجهی ویژه ای به این صنعت داشته باشند.